Start Hier
  • Gratis E-boeken
  • Vitamines & Supplementen
  • Kwalen & Aandoeningen
  • Dieet & Voeding
  • Quizzes
Zoek je iets?

PFAS, PFOS en PFOA: wat zijn ze en waarom zijn ze schadelijk?

Gepubliceerd op 30 juni 2021 - Laatst bijgewerkt op 21 september 2021

Laatst bijgewerkt op 21 september 2021

Misschien herinner je je het nog, maar in 1998 was er in de VS een grootschalige rechtszaak tegen het chemisch bedrijf DuPont. Hun producten met PFOA (een vorm van PFAS), vooral bekend van teflon, werden schadelijk bevonden voor de volksgezondheid. Op dit moment is een gelijkaardig verhaal bezig in het Belgische Zwijndrecht.

We leggen jou uit wat PFAS precies zijn, waarom ze schadelijk zijn en hoe je ze kunt vermijden.

Wat zijn PFAS, PFOA en PFOS?

Wij niet thuis is in de chemische wereld, zal deze begrippen moeilijk kunnen thuisbrengen. Afgekort betekenen ze: 

  • PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen)
  • PFOA (perfluoroctaanzuur)
  • PFOS (perfluoroctaansulfonaten)

Deze chemische stoffen zijn water-, vet- en vuilafstotend, en worden daarom in veel dagelijkse producten gebruikt. Ze hebben ook heel wat slechte eigenschappen, waaronder:

  • Ze blijven in het milieu; ze kunnen niet of nauwelijks afbreken.
  • Ze zijn toxisch en kunnen zich accumuleren in mensen, dieren en planten.
  • Ze kunnen zich gemakkelijk en snel verspreiden in het milieu.

Waar vind je PFAS?

In drinkwater: dit is meestal plaatselijk en geassocieerd met een specifieke verontreiniger (zoals een chemische fabriek). Waterzuiveringsinstallaties kunnen PFAS nog niet helemaal tegenhouden.

In voeding: voedsel dat is verpakt in PFAS-bevattende materialen (zoals pizzadozen), bewerkt met apparatuur waarin PFAS zijn gebruikt, of geteeld is in met PFAS verontreinigde grond of water.

In werkplaatsen: het gaat hier vooral over productiefaciliteiten of industrieën die PFAS gebruiken (galvanisch, textiel, halfgeleider, verpakkingen, hydraulische vloeistoffen, lak en verf, pesticiden enzovoort).

In huishoudelijke producten: vlek- en waterafstotende stoffen, anti-aanbakproducten (zoals pannen), poetsmiddelen, was, verf, schoonmaakmiddelen, blusschuim en textiel (regenjassen, zwemkledij, lederwaren, schoenen en tapijten – bijvoorbeeld met het Gore-Tex label).

In verzorgingsproducten: het gaat hier vooral over waterproof cosmetica (lippenstift, mascara enzovoort), maar ook over muggenspray, zonnebrandcrème en handcrème.[1]

Gekende schade door PFAS

De meest bestudeerde PFAS-chemicaliën zijn PFOA en PFOS. Uit studies blijkt dat PFOA en PFOS bij proefdieren effecten op de voortplanting en de ontwikkeling hebben, de lever en de nieren aantasten, en verstoorde immunologische effecten kunnen veroorzaken. Beide chemische stoffen hebben bij dieren ook tumoren veroorzaakt. 

De meest consistente bevindingen zijn verhoogde cholesterolgehalten bij blootgestelde populaties, met meer beperkte bevindingen in verband met lage geboortegewichten bij kinderen, een verstoord immuunsysteem, kanker (door PFOA) en verstoorde schildklierhormonen (door PFOS).[2]

Wat is het verschil tussen PFOA, PFOS, GenX en andere vervangende PFAS?

PFOA en PFOS zijn de meest bestudeerde PFAS-chemicaliën en zijn door de industrie vrijwillig uitgebannen, hoewel ze nog steeds persistent zijn in het milieu. Er zijn nog veel meer PFAS, waaronder GenX-chemicaliën en PFBS, die in overal in de wereld worden gebruikt.

GenX is een handelsnaam voor een technologie die wordt gebruikt om fluorpolymeren te maken (zoals in anti-aanbaklagen) zonder het gebruik van perfluoroctaanzuur (PFOA). HFPO-dimeerzuur en ammoniumzout zijn de belangrijkste chemische stoffen die met de GenX-technologie in verband worden gebracht. Deze chemicaliën zitten in oppervlaktewater, grondwater, drinkwater, regenwater en emissies in de lucht in sommige gebieden.

Perfluorobutaansulfonzuur (PFBS) is een vervangingsmiddel voor PFOS. Het zit in consumentenproducten zoals oppervlaktewater, afvalwater, drinkwater, stof, tapijt en tapijtreinigers, en vloerwas.[3][4]

Hoe kan ik mijn blootstelling aan PFAS minimaliseren?

Als u in een door PFAS getroffen gebied woont, volg dan de volgende richtlijnen:

  • Gebruik geen grondwater of oppervlaktewater om te drinken of te koken, maar gebruik steeds leidingwater.
  • Vermijd het inslikken van grondwater of oppervlaktewater bij het baden, douchen, zwemmen en pootjebaden.
  • Eet geen zelfgekweekte levensmiddelen die met besmet water zijn geproduceerd, waaronder zelf geslacht vlees, eieren, melk, gevogelte, fruit en groenten.
  • Matig de inname van groenten en fruit die in het gebied zijn geteeld maar niet met besmet water zijn geproduceerd.
  • Matig de inname van vis en zeevruchten die afkomstig zijn uit vervuild water.[5]

Enkele algemene tips om je blootstelling aan PFAS te verminderen, zijn:

  • Koop enkel hoogwaardig kookgerei uit roestvast staal (aangeduid met 304, 316, 430 of inox 18/8, 18/10, 18/0), gietijzer, geëmailleerd gietijzer (zoals Le Creuset) of glas.
  • Kook meer thuis want verpakkingen van takeaway-artikelen bevatten vaak schadelijke stoffen. Dit is vooral in het geval van fastfood.
  • Koop enkel voedingssupplementen waarvan de oorsprong van de ingrediënten gekend is. Vraag indien nodig meer informatie bij de fabrikant.
  • Let op de samenstelling van waterdichte kleding of verzorgingsproducten. Indien ze poly- of perfluor (niet de fluor in tandpasta) bevatten, kan je maar beter op zoek gaan naar een alternatief.
  • Filter water en lucht zoveel mogelijk om alle types vervuiling tegen te gaan.[6]

Bronnen[+]

Bronnen
↑1 15 juni 2021, Many cosmetics contain hidden, potentially dangerous ‘forever chemicals’
↑2 7 augustus 2020, Early life exposure to per- and polyfluoroalkyl substances (PFAS) and latent health outcomes: A review including the placenta as a target tissue and possible driver of peri- and postnatal effects
↑3 2021, PFOA, PFOS and Other PFAS
↑4 20 juni 2018, Poly- en PerFluor Alkyl Stoffen (PFAS) – Kennisdocument over stofeigenschappen, gebruik, toxicologie, onderzoek en sanering van PFAS in grond en grondwater
↑5 2021, PFOS and PFOA
↑6 2021, PFAS: Health Risks and How to Protect Yourself

Andere artikels over Kanker

    • Hoe gezond oud worden? 8 bruikbare tips

      In de tweede helft van je leven ben je doorgaans zelfverzekerder, wijzer en geduldiger, maar je haar is ook grijzer en je krijgt rimpels. Met deze door de wetenschap bewezen tips word je gezond oud.

      (meer…)

    • Hoe gezond oud worden? 8 bruikbare tips
    • Infecties aan de urinewegen: duidelijk verschil tussen vrouwen en mannen

      Als het over urineweginfecties gaat, is er een duidelijk verschil tussen vrouwen en mannen. Zo hebben vrouwen gedurende hun leven tussen de 40 en de 50% kans om minstens eenmaal een infectie aan de urinewegen op te lopen. Hun risico op een dergelijke, vaak pijnlijke infectie is tot 50 maal groter dan bij mannen.

      Vooraleer we daar verder op ingaan, leggen we even uit hoe een urineweginfectie ontstaat.

      (meer…)

    • Infecties aan de urinewegen: duidelijk verschil tussen vrouwen en mannen
    • Zorg voor je prostaat

      Een van de mannelijke verouderingsverschijnselen is het ontwikkelen van een woekering van prostaatcellen. Bij de enen blijft dat een goedaardige prostaatvergroting, bij de anderen wordt dat een kwaadaardige aandoening, een prostaatkanker.

      (meer…)

    • Zorg voor je prostaat
    • De rol van broccoli in de strijd tegen preventie van kanker

      Iedereen weet ergens in zijn achterhoofd wel dat we eigenlijk meer fruit en groenten zouden moeten eten om zo onze gezondheid te verbeteren, en misschien zelfs onze levensverwachting met meer dan maar een paar jaar te kunnen verlengen.

      Maar wat mensen zich niet altijd realiseren is dat bepaalde van deze voedingsstoffen wel echt heel erg goed voor ons lichaam en onze gezondheid zijn. Meer bepaald zijn de meeste mensen er zich niet van bewust hoe de verschillende soorten groenten en fruit een uitgesproken weldadig effect op ons kunnen hebben.

      (meer…)

    • De rol van broccoli in de strijd tegen preventie van kanker
    • Zink is de grootste vijand van kanker

      Zink innemen is iets dat je doorgaans enkel doet wanneer er veel verkoudheden heersen. Nochtans hebben onderzoekers van de Universiteit van Texas gevonden dat zink (slokdarm)kanker kan voorkomen.

      Een team onderzoekers vond dat zink helpt bij het indammen van de groei van kankercellen waardoor normale cellen in de slokdarm intact blijven. Uit de gegevens blijkt dat heel wat kankerpatiënten wel degelijk een tekort aan zink hebben.

      (meer…)

    • Zink is de grootste vijand van kanker
Home
Kwalen & Aandoeningen
  • Ademhaling & Luchtwegen
  • Botten & Gewrichten
  • Chronische ziekten
  • Diabetes & Suikerziekte
  • Hart & Vaatziekten
  • Hersenen & Gemoed
  • Huidproblemen
  • Immuniteit & Energie
  • Kanker
  • Maag, Lever & Darm
  • Mond & Tandproblemen
  • Nier, Blaas & Urinewegen
  • Oogproblemen
  • Opvliegers
  • Overgewicht & Afslanken
  • Seksualiteit

Copyright De Gezondheidswinkel© 2022