Stress is een fenomeen dat in deze drukke maatschappij vaak voorkomt. In dit artikel lees je wat stress exact is, hoe het ontstaat en wat je kan doen.
Wat is stress?
Overspannen zijn wordt meestal omschreven als overwerkt, oververmoeid, gestresseerd zijn. Overspannen zijn is meestal het gevolg van stress die een tijd lang aanhoudt. Dit kan zich uiten op het werk, maar als het lange tijd aanhoudt kan deze verergeren en zich ook uiten op de gezondheid, de privésfeer en het gedrag van de persoon die overspannen is. Het is daarom nodig de stress-symptomen tijdig te herkennen en eraan te werken om deze zo vlug mogelijk onder controle te krijgen.
Oorzaken van overspannen gedrag
De omstandigheden en de druk die leiden tot stress staan ook wel bekend als stressfactoren. Deze stressfactoren dragen meestal een negatief gevoel met zich mee, zoals vermoeiend, een veeleisend werkschema of een te grote opdracht om op één dag afgewerkt te krijgen. Het pendelen naar en van het werk is voor de ene stresserend en voor de ander een moment van ontspanning om eens een boek te lezen.
Iets dat voortdurend hoge eisen oplegt of letterlijk dwingt om de lat steeds hoger te leggen kan een overspannen gevoel veroorzaken. De oorzaak van de stress wordt voor ieder van ons anders waargenomen. De ene put er voldoening en eventueel een promotie uit, voor de ander kan dit allemaal teveel worden en een negatieve invloed hebben. Het is dan ook nodig om tijdig deze stress te herkennen en in te grijpen indien nodig.
Factoren van buitenaf
- Belangrijke veranderingen in het levenspatroon
- Veranderingen op het werk
- Familiale problemen
- Relatieproblemen
- Financiële problemen
- Teveel doen op korte termijn
Factoren uit ons denken
- Het onvermogen om de onzekerheid te accepteren
- Pessimisme
- Een negatief zelfbeeld
- Onrealistische verwachtingen
- Perfectionisme
- Een gebrek aan assertiviteit
Symptomen van stress
- Zich geremd voelen: stress kan onze mogelijkheden beperken. Het wordt moeilijker om zich te kunnen concentreren, men ondervindt organisatorische problemen en raakt soms volledig geblokkeerd.
- Fysieke symptomen: hoofdpijn, buikpijn, een snelle pols, overmatig zweten, tremor, pijn in de borst, misselijkheid, constipatie of diarree, spierspanning, gebrek aan energie, vaak terugkerende verkoudheden, droge mond, leverproblemen en opvliegers.
- Mentale symptomen: negatieve gedachten, een laag gevoel van eigenwaarde, prikkelbaarheid, moeite hebben om te ontspannen, slapeloosheid en andere mensen vermijden.
- Gedragssymptomen: gebrek aan eetlust, uitstel- of vermijdingsgedrag, (verhoogd) gebruik van alcohol of drugs, zenuwachtig gedrag zoals nagelbijten en niet kunnen stilzitten.
Gevolgen van chronische stress
Het lichaam maakt geen onderscheid tussen lichamelijke en psychische stress en gaat er steeds hetzelfde op reageren door er tegen te vechten. Duren deze stressmomenten te lang of komen ze te vlug na elkaar, dan gaan ze wel moeilijker en moeilijker verlopen en op een bepaald moment de overhand nemen zodat men overspannen geraakt.
Chronische stress heeft een invloed op bijna elk systeem in het lichaam. We denken hierbij aan het zenuwstelsel (constante vecht-of-vluchtreactie), het musculoskeletale systeem (de spieren trekken samen), het respiratoire systeem (je adem wordt zwaarder), het cardiovasculaire systeem (je hart trekt sneller samen), het endocriene systeem (er wordt meer cortisol geproduceerd), het gastro-intestinale systeem (je eetpatronen en vertering veranderen) en het reproductiesysteem (je hormonen reageren op stress).
Samengevat kan stress de bloeddruk verhogen, het immuunsysteem onderdrukken, de kans op hartaanvallen en beroertes verhogen, bijdragen tot onvruchtbaarheid en het verouderingsproces aanzienlijk versnellen. Langdurige stress kan zelfs de hersenen beïnvloeden, waardoor men kwetsbaarder wordt voor angst en depressie.
Leren omgaan met stress
Om te voorkomen dat men overspannen geraakt moet men leren omgaan met de stress en zijn symptomen.
Omgaan met stress
Het belangrijkste is dat men steeds het gevoel behoudt dat men alles onder controle heeft. Stressmanagement houdt in dat men door het aanbrengen van een aantal vaardigheden weer alles onder controle kan krijgen.
Dit heeft te maken met een wijziging in het denkpatroon, het veranderen van de werkplanning, leren praten over problemen en hulp vragen, voldoende tijd nemen voor zichzelf en tijd maken voor rust en ontspanning.
Leer ontspannen
Men kan stress niet helemaal uit het leven verbannen, maar wel onder controle houden en positief beïnvloeden. Ontspanningstechnieken zoals yoga, meditatie en diepe ademhaling zorgen ervoor dat het lichaam zich gaat ontspannen.
Men creëert een vorm van rust die het tegenovergestelde effect heeft als de stressfactoren. Zij verhogen ook het vermogen om rustig te kunnen blijven en de opgehoopte druk te verwerken.
Durf te praten
Praat met anderen over het probleem en vraag advies waar nodig. Tracht oplossend te werken en dit doet men stap voor stap. Maak een werkplanning en loop niet te hard van stapel. Blijf positief denken, ook als het moeilijk gaat.
Blijf bezig
Stress kan in vele gevallen verlammend werken. Je hebt de neiging de dagen in bed of in de zetel door te brengen. Het is echter een goed idee om je bezig te houden met hobby’s of sport. Deze zullen je dopamineniveaus doen toenemen wat een positieve invloed heeft op stress.
De juiste ondersteuning
Een paar supplementen zijn zeer waardevol om elk stressniveau beter aan te kunnen. In de eerste plaats het zeer waardevol kruid uit de Ayurvedische geneeskunde, namelijk Ashwagandha.
Daarnaast is het enorm belangrijk om ook voldoende hersenvoedsel binnen te krijgen en dan denken we in de eerste plaats aan omega-3 vetzuren en aan lecithine. Deze 2 zijn bijzonder belangrijk om de hersenen optimaal te laten functioneren, des te meer daar veel dagelijks (junk)voedsel grote tekorten vertoont.
Enkele bronnen
Symptomen en gevolgen van stress
Stress beïnvloedt de verschillende systemen
Omgaan met stress