PFAS: Is deze stof nu écht gevaarlijk? 11 Vragen & Antwoorden
Gepubliceerd op 13 november 2023 - Laatst bijgewerkt op 11 februari 2024
Laatst bijgewerkt op 11 februari 2024
In de afgelopen jaren heeft een stille, maar potentieel gevaarlijke vervuiler de aandacht getrokken van wetenschappers, beleidsmakers en het publiek: PFAS.
De PFAS-vervuiling komt van een onzichtbare groep chemische stoffen die zijn weg heeft gevonden naar onze voeding en onze levens in het algemeen.
In dit artikel lees je een antwoord op de belangrijkste vragen in verband met PFAS.
Staat je vraag er niet tussen? Stuur ons gerust een mailtje en we zoeken het antwoord voor je!
#1 Wat is PFAS?
PFAS staat voor Per- en Polyfluoralkylstoffen. Het is een groep van duizenden synthetische chemicaliën, door mensen gemaakt, die bekend staan om hun unieke water- en vetafstotende eigenschappen.
Deze eigenschappen hebben PFAS populair gemaakt in tal van industriële toepassingen, waaronder de productie van waterafstotende kleding, antiaanbakpannen, brandblusschuim en nog veel meer.
#2 Is er een verschil tussen PFOS en PFAS?
PFOS, ofwel Perfluoroctaansulfonaat, is een specifiek type PFAS dat veel aandacht heeft gekregen. Het werd veel gebruikt in onder andere blusschuimen en textiel. PFOS heeft de eigenschap zich op te hopen in organismen en kan schadelijke effecten hebben op menselijke gezondheid.
#3 Waarom wordt PFAS niet verboden als het zo slecht is?
Op het eerste zicht lijken deze stoffen heel gevaarlijk, maar hun handige eigenschappen kunnen wel van pas komen. Het probleem kwam pas recent, wanneer veel van die chemische stoffen in ons milieu terecht kwamen. Daarom zijn ondertussen PFOS en PFOA, twee vormen van PFAS, wereldwijd verboden.
#4 Waar zit PFAS in?
PFAS is op veel plekken te vinden, variërend van drinkwaterbronnen tot voedselproducten. Mensen kunnen PFAS binnenkrijgen via consumptie van besmet voedsel, maar ook door directe blootstelling aan producten die PFAS bevatten, zoals waterbestendige kleding.
PFAS zit in voeding zoals koffie, thee, graanproducten, zuivelproducten, vlees, eieren, vis, groenten en fruit.
#5 Zit er PFAS in suiker?
Het onderzoek van het RIVM heeft geen sporen van PFAS gevonden in suiker, suikermaïs, margarine en olijfolie.
#6 Kan ik ziek worden van PFAS?
Onderzoeken tonen aan dat PFAS in kleine hoeveelheden in het lichaam van mensen aanwezig is. Dit roept zorgen op over mogelijke gezondheidseffecten, maar dan spreken we pas van lange termijn. Mogelijke gevolgen kunnen zijn: leverschade, obesitas, schildklieraandoening, verminderde vruchtbaarheid of zelfs kanker.
#7 Mag ik kraanwater blijven drinken?
Absoluut! De hoeveelheid PFAS in kraanwater is over het algemeen beperkt en heeft niet meteen een impact op je gezondheid. We raden je aan om voldoende water te drinken en je lichaam goed te hydrateren.
#8 Kan ik nog vis blijven eten?
PFAS komt in allerlei voeding voor, maar vooral in vis. Dit betekent niet dat je geen vis meer mag eten! Als je je visinname beperkt tot eenmaal per week, dan zit je wel goed. Vis bevat namelijk nog altijd heel veel andere waardevolle voedingsstoffen.
#9 Zorgt PFAS er voor dat ik sneller ziek word?
Het recente onderzoek van de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) laat zien dat hoewel de totale hoeveelheid PFAS-inname in Nederland niet is veranderd, de gezondheidsrisico’s bij lagere concentraties hoger zijn dan eerder gedacht. Dit betekent dat meer mensen in Nederland nu een verhoogd risico lopen op gezondheidseffecten door blootstelling aan PFAS, waarbij andere factoren zoals levensstijl en bestaande gezondheidsproblemen ook een rol spelen.
#10 Wat als ik teveel PFAS in mijn bloed heb?
Er is voorlopig nog geen behandeling om PFAS te verwijderen uit je lichaam. De beste oplossing in dit geval is om PFAS zoveel mogelijk te vermijden zodat de hoeveelheid in je lichaam langzaam kan afnemen.
#11 Hoe kan ik inname van PFAS vermijden?
Helaas kun je deze stoffen niet bijna nooit helemaal vermijden omdat ze in onze leefomgeving zitten. Er wordt wel op wereldvlak gekeken naar het terugdringen van de uitstoot en verspreiding van PFAS.
Het is lastig om zelf je PFAS-blootstelling te verminderen. Wel kun je letten op de gebruiksartikelen die je koopt. Door producten te kopen die geen PFAS bevatten draag je bij aan minder verspreiding van PFAS. Schaf jezelf bijvoorbeeld een gietijzeren braadpan aan in plaats van een pan met anti aanbaklaag.
Goed om te weten
Begrip van wat PFAS is en waar het zich bevindt, is van essentieel belang voor het aanpakken van deze groeiende zorg. Door gezamenlijke inspanningen op het gebied van wetenschap, beleid en individueel gedrag kunnen we proactief werken aan het verminderen van PFAS-vervuiling en het beschermen van onze gezondheid en het milieu voor toekomstige generaties.