In dit artikel lees je over pijn, meer specifiek pijn in de onderbuik, de oorzaken en symptomen hiervan, en hoe je dit kan verlichten of wegnemen.
Wat is pijn?
Pijn is het onaangename gevoel dat je ervaart naar aanleiding van weefselschade. Het is een waarschuwing van het lichaam aan het brein en kan diverse vormen aannemen. Pijn, bijvoorbeeld in de onderbuik, kan zowel op acute als op chronische basis voorkomen.
Wat is pijn in de onderbuik?
Pijn in de onderbuik wordt o.a. veroorzaakt door een ontsteking (bij voorbeeld appendicitis, diverticulitis, colitis), door pijnlijke spieren na te intens stretchen, door een gevoel van opgeblazenheid, door een obstructie van de ingewanden of van het spijsverteringskanaal door galstenen, door het zwellen van de lever bij hepatitis of door het verlies van bloedtoevoer naar een orgaan (bv. door ischemische colitis).
Pijn zonder een ontsteking
Om de zaken nog te compliceren kan pijn in de onderbuik ook voorkomen zonder een ontsteking, een gevoel van opgeblazenheid of het verlies van de toevoer van het bloed. Een belangrijk voorbeeld van dit bepaalde type van pijn is het prikkelbare darmsyndroom (IBS).
Het is niet duidelijk wat de oorzaak is van de pijn in de onderbuik bij IBS, maar algemeen wordt aangenomen dat het te wijten is aan ofwel abnormale samentrekkingen van de spieren van de ingewanden (bv. spasmen) of een abnormale gevoeligheid van de zenuwen in de ingewanden die zorgen voor toenemende pijnlijke sensaties, (ook bekend als viscerale overgevoeligheid).
Deze bepaalde types van pijn worden vaak benoemd als zijnde functionele pijn omdat er geen zichtbare oorzaken te vinden zijn, dit ten minste voorlopig toch nog niet.
Hoe wordt de oorzaak van pijn in de onderbuik vastgesteld?
Dokters bepalen de oorzaken van pijn in de onderbuik door rekening te houden met:
- De eigenschappen van de pijn
- Bevindingen bij een fysiek onderzoek
- Labo-, radiologische en endoscopische testen
- Een chirurgische ingreep
Kenmerken, symptomen en tekenen van pijn in de onderbuik
De volgende informatie, verzameld door te kijken naar de geschiedenis van een patiënt, is belangrijk om de dokters te helpen bij het bepalen van de oorzaak van de pijn:
1. De manier waarop de pijn begint
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij een onverwachte gebeurtenis, denken we maar aan de onderbreking van de bloedtoevoer in de dikke darm (ischemia) of een obstructie van de ingewanden door een galsteen (biliaire koliek).
2. De locatie van de pijn
Appendicitis veroorzaakt een typische pijn in het midden van de onderbuik, en beweegt dan naar de rechter lagere onderbuik, de gewone locatie van de appendix.
3. Diverticulitis
Diverticulitis veroorzaakt doorgaans pijn in de lagere linkerkant van de onderbuik, daar waar de meeste diverticuli van de dikke darm zitten.
4. Pijn van de galblaas
Deze pijn wordt typisch gevoeld in het middenste bovenste deel van de buik of in het rechter bovendeel van de buik, dichtbij de galblaas.
Het patroon van de pijn in de onderbuik
De obstructie van de ingewanden veroorzaakt in het begin aanvankelijk golven van krampen met pijn in de onderbuik, te wijten aan de samentrekkingen van de spieren van de ingewanden en het gevoel van opgeblazen zijn van de ingewanden.
- Echte, op krampen lijkende pijn suggereert grondige samentrekkingen van de ingewanden.
- Obstructie van het spijsverteringskanaal door galstenen veroorzaakt een typische, constante pijn in het bovenste deel van de onderbuik, die kan duren van 30 minuten tot meerdere uren.
- Een acute ontsteking van de pancreas veroorzaakt een typische ernstige, niet afhoudende, constante pijn in het bovenste deel van de onderbuik en de bovenrug.
De pijn van een acute ontsteking van de pancreas kan aanvankelijk starten in de buurt van de navel, maar naarmate de ontsteking verder gaat, beweegt de pijn zich in de richting van het rechter bovenste deel van de onderbuik. Het karakter van de pijn kan van tijd tot tijd veranderen. Zo zal de obstructie van de buik soms overgaan in een ontsteking van de galblaas met of zonder een ontsteking (acute cholecystitis). Wanneer dit gebeurt, dan verandert het karakter van de pijn in een typische ontstekingspijn.
De duur van de pijn in de onderbuik
1. Pijn van IBS verandert steeds weer en kan duren van maanden tot jaren en zelfs van jaren tot decennia
2. Pijn in de dunne darm duurt niet meer dan enkele uren
3. Pijn van een ontsteking aan de pancreas duurt van 1 tot meerdere dagen
4. Pijn van aan zuur-gerelateerde ziektes (zoals GERD of een ziekte van de reflux) of duodenale zweren, die vaak op periodische basis optreedt, kan plaatsvinden gedurende een periode van weken of maanden waarbij de pijn erger wordt in een periode van weken of maanden
De periode waarin de pijn erger wordt, wordt doorgaans gevolgd door een periode van weken of maanden waarin de pijn weer beter is.
Wat maakt de pijn in de onderbuik erger?
Pijn veroorzaakt door een ontsteking (appendicitis, diverticulitis, cholecystitis, een ontsteking van de pancreas) wordt typisch opgewekt door niezen, kuchen of elke hoestende beweging. Patiënten die aan deze ontstekingen lijden verkiezen doorgaans om zo veel mogelijk stil te liggen.
Wat verlicht de pijn van de onderbuik?
1. De pijn van IBS en constipatie verbetert vaak tijdelijk door bewegingen van de darmen en kan geassocieerd worden met veranderingen in de darmgewoonten.
2. Pijn afkomstig van de obstructie van de maag en het bovenste gedeelte van de kleine ingewanden kan tijdelijk verlicht worden wanneer de patiënt braakt, wat het gevoel van opgeblazenheid dat door de obstructie wordt veroorzaakt verlicht.
3. Het eten of het innemen van zogenaamde antaciden kunnen zorgen voor een tijdelijke verlichting van de pijn door maagslijmvliesontsteking, maagzweren of duodedum omdat zowel voedsel als antaciden het zuur neutraliseren en counteren dat verantwoordelijk is voor het irriteren van de maagzweren, wat ede pijn veroorzaakt.
4. Pijn die patiënten wakker maakt of uit hun slaap houdt is meestal te wijten aan niet-functionele oorzaken.
Oplossingen
- Bij galblaasgerelateerde problemen werkt BC meestal zeer goed.
- Bij maagproblemen moet men altijd eerst proberen of resultaat kan geboekt worden met Esophaguard. Daarnaast is bij maagzweren door Helicobacter pylori het gecombineerd natuurproduct Carno Soothe zeker het proberen waard.
- Sommige ontstekingen zoals appendicitis vragen dan weer een dringende chirurgische ingreep.
- Bij IBS spelen voedingspatronen een belangrijke rol, met name het verminderen van koolhydraten en vermijden van alle suikers, naast het innemen van een goed darmflora-preparaat zoals Floradicol.
Enkele bronnen
Oorzaken van buikpijn
Pijn links in de onderbuik
Pijn rechts in de onderbuik