Wat veroorzaakt buikkrampen en pijn in de onderbuik?

In dit artikel lees je over pijn in de onderbuik. We bespreken de diverse pijnzones en enkele behandelingen waarmee je de pijn kan bestrijden.

Hoe wordt de oorzaak van buikpijn vastgesteld?

Dokters bepalen de oorzaken van buikpijn door rekening te houden met:^[1]

1. De eigenschappen van de pijn
2. Bevindingen bij een fysiek onderzoek
3. Labo-, radiologische en endoscopische testen
4. Een chirurgische ingreep

Locatie van buikpijn

De locatie van je buikpijn zegt veel over de mogelijk getroffen organen. Hieronder een overzicht van de locaties en de organen.

Locatie van buikpijn	Organen in deze regio
Boven, rechts	Lever, galblaas, rechternier, dunne darm
Bovenste, midden	Maag, lever, alvleesklier, twaalfvingerige darm, milt, bijnieren
Bovenste, links	Milt, dikke darm, linkernier, alvleesklier
Midden, rechts	Galblaas, lever, dikke darm
Midden	Navel, dunne darm, twaalfvingerige darm
Midden, links	Dikke darm, linkernier
Onder, rechts	Blindedarm
Onder, midden	Urineblaas, dikke darm, vrouwelijke voortplantingsorganen
Onderaan, links	Dikke darm

1. Pijn in de bovenbuik

Zure reflux: af en toe reizen de maagzuren naar achteren en lopen ze de keel in. Deze reflux veroorzaakt een branderig gevoel en de daarmee gepaard gaande pijn. Zure reflux veroorzaakt ook buikklachten, zoals een opgeblazen gevoel of krampen.

Gastro-esofageale refluxziekte (GERD): bij deze langdurige aandoening is sprake is van aanhoudende zure reflux. Het kan buikpijn, brandend maagzuur en misselijkheid veroorzaken. Na verloop van tijd kan het leiden tot complicaties, zoals een ontsteking van de slokdarm.

Braken: veroorzaakt vaak buikpijn omdat maagzuur achterwaarts door het spijsverteringskanaal reist, waardoor er onderweg weefsels geïrriteerd worden. De fysieke handeling van het braken kan tevens leiden tot pijnlijke buikspieren.

Indigestie: wanneer je te veel of verkeerde voeding gegeten hebt, kan je last krijgen van indigestie. De meest voorkomende klachten zijn maagpijn, zuurbranden en een opgeblazen gevoel in de bovenbuik.

1.1. Buikpijn linksboven

Gastritis: wanneer het maagslijmvlies ontstoken of gezwollen raakt, kan er pijn ontstaan. Misselijkheid, braken, gas en een opgeblazen gevoel zijn andere veel voorkomende symptomen van gastritis.

1.2. Buikpijn rechtsboven

Cholecystitis: treedt op als een galsteen zijn weg vindt naar een galkanaal waardoor de gal niet kan wegvloeien en je galblaas ontstoken raakt. Symptomen van cholecystitis zijn onder meer misselijkheid, braken, buikpijn en mogelijke pijnklachten in de rug of het rechter schouderblad.

Hepatitis: een leverontsteking wordt altijd hepatitis genoemd. De meeste gevallen zijn viraal, maar kan worden veroorzaakt door drugs of alcohol.

• Hepatitis A: dit virus veroorzaakt een acute ontsteking en geneest meestal vanzelf. Het verspreidt zich gemakkelijk in voedsel en water, en infecteert vaak veel mensen tegelijk.
• Hepatitis B: dit virus kan zowel acuut als chronisch zijn en wordt op verschillende manieren via het bloed of andere lichaamsvloeistoffen verspreid.
• Hepatitis C: dit virus is bijna altijd chronisch en verspreidt zich meestal via het bloed. Hepatitis A en B kunnen worden voorkomen door vaccinatie, maar hepatitis C niet. Bepaalde stammen van Hepatitis C kunnen echter worden genezen door een behandeling met direct werkende antivirale middelen.

Maagzweer: een gat in de wand van het spijsverteringskanaal wordt een maagzweer genoemd. De zweren ontstaan door de eroderende werking van pepsine en maagzuur. Dit wordt vaak gelinkt aan H. pylori, overmatig gebruik van NSAID’s, roken en drinken, bestralingstherapie en maagkanker.

2. Pijn in de onderbuik

Getrokken of gespannen spieren: omdat veel dagelijkse activiteiten het gebruik van de buikspieren vereisen, komen blessures of belasting vaak voor. Het doen van meer sit-ups dan normaal kan bijvoorbeeld leiden tot spierpijn in de buikstreek.

Menstruatiekrampen: menstruatie kan ontstekingen en pijn in de buik veroorzaken. Een opgeblazen gevoel, gas, kramp en constipatie kunnen ook optreden tijdens de menstruatie, waardoor er buikpijn ontstaat.

Endometriose: vrouwen die endometriose hebben kunnen ernstige pijn ervaren. Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat normaal gesproken in de baarmoeder groeit, zich in andere delen van het lichaam ontwikkelt, meestal in het bekkengebied maar soms ook elders.

Urineweg- en blaasinfecties: urineweginfecties worden meestal veroorzaakt door bacteriën, voornamelijk E.coli soorten, die de plasbuis en de blaas koloniseren en zo een blaasontsteking of blaasontsteking veroorzaken. Symptomen zijn onder andere pijn, druk en een opgeblazen gevoel in de onderbuik. De meeste infecties veroorzaken ook pijnlijk urineren en troebele, sterk ruikende urine.^[2]

2.1. Buikpijn linksonder

Diverticulitis: Diverticula zijn kleine, uitpuilende zakjes die kunnen ontstaan in de wand van je spijsverteringssysteem. Soms echter raken een of meer van de zakjes ontstoken of geïnfecteerd. Die aandoening staat bekend als diverticulitis.

Nierkoliek: een nierkoliek wordt meestal veroorzaakt door de obstructie van de urinewegen door nierstenen.

Constipatie: als er te veel afval in de darm terechtkomt, neemt de druk op de dikke darm toe, wat pijn kan veroorzaken. Dit kan gebeuren door te weinig vezels of vocht in het dieet, het gebruik van bepaalde medicijnen, weinig beweging, darmverstopping of een neurologische aandoening.

Prikkelbare darmsyndroom (PDS): om onbekende redenen zijn mensen met PDS minder goed in staat om bepaalde voedingsmiddelen te verteren. Buikpijn, dat zich op verschillende plaatsen kan voordoen, is het primaire symptoom en wordt vaak verlicht na een stoelgang. Andere symptomen zijn gas, misselijkheid, kramp en een opgeblazen gevoel.

Colitis: een ontsteking van de dikke darm.

2.2. Buikpijn rechtsonder

Gas: ontstaat wanneer bacteriën in de dunne darm voedsel afbreken dat het lichaam onverdraagzaam vindt. Een verhoogde druk van het gas in de darm kan een scherpe pijn veroorzaken. Gas kan ook leiden tot benauwdheid in de buik en winderigheid of oprispingen.

Maagdarmontsteking (buikgriep): gaat vaak gepaard met misselijkheid, braken en losse ontlasting die snel en vaak na het eten optreedt. Dit type pijn zou na enkele dagen spontaan moeten verdwijnen.

Blindedarmontsteking: een aandoening waarbij de blindedarm ontstoken raakt en zich vult met pus, wat pijn veroorzaakt. Als de blindedarm onbehandeld blijft, kan deze scheuren en een infectie veroorzaken, die ernstig en zelfs dodelijk kan zijn.

Pijn in buik bij hoesten en niezen

Pijn veroorzaakt door een ontsteking (appendicitis, diverticulitis, cholecystitis, een ontsteking van de pancreas) wordt typisch opgewekt door niezen, kuchen of elke hoestende beweging. Patiënten die aan deze ontstekingen lijden verkiezen doorgaans om zoveel mogelijk stil te liggen.

Buikpijn door stress

Sommige mensen ervaren door nervositeit en stress diverse lichamelijke symptomen, waaronder:

• ‘Vlinders’ in de buik
• Benauwdheid, buikkrampen, knopen in de maag
• Zenuwachtig of angstig zijn
• Bibberen, beven, spiertrekkingen
• Winderigheid
• Maagklachten of misselijkheid
• Indigestie of snelle volheid bij het eten
• Een warm of opgeblazen gevoel in de buikholte
• Toegenomen urinering en stoelgang^[4]

Tips en behandeling van buikpijn

• Veel water drinken om de vertering te vergemakkelijken.
• Gember helpt om maagproblemen en buikpijn weg te nemen.
• Munt helpt om misselijkheid en buikpijn te verminderen.
• Warmte helpt om gespannen spieren los te maken.
• Vermijd roken en alcohol, zeker bij maagproblemen.
• Vermijd vettig voedsel of voedsel met veel bewaarmiddelen.
• Kaneel bevat antioxidanten die gas en krampen kunnen verminderen.
• Basilicum vermindert eveneens gas en buikkrampen.
• Vermijd cafeïne bij nervositeit en stress.
• Bananen helpen om diarree te verminderen.^[5]

Supplementen bij buikpijn

• Bij maagproblemen moet men altijd eerst proberen of resultaat kan geboekt worden met Esophageal.
• Bij PDS spelen voedingspatronen een belangrijke rol, met name het verminderen van koolhydraten en vermijden van alle suikers, naast het innemen van een goed darmflora-preparaat zoals Floradicol.

Lees verder:

• 10 gemakkelijk te verteren voedingsmiddelen
• De darmflora verbeteren: tips en voeding
• 5 voedingswaren tegen een opgeblazen gevoel