Osteoporose: hoe voorkomen of behandelen
Gepubliceerd op 12 mei 2017 - Laatst bijgewerkt op 20 oktober 2021
Laatst bijgewerkt op 20 oktober 2021
Osteoporose is een aandoening van het bot waardoor de dichtheid vermindert. Het bot wordt poreuzer en kan gemakkelijker breken. Soms kan het zelfs zo poreus worden dat het op een spons gaat lijken.
Heel herkenbaar zijn breuken die optreden zonder dat een ernstig trauma aan de oorzaak ligt. Frequent voorkomende breuken zijn deze van de heup, wervellichamen en de polsen. Ook spontane voet- en enkelbreuken kunnen optreden.
Symptomen en signalen bij osteoporose
Osteoporose kan al jaren bezig zijn alvorens een spontaan fractuur voorkomt. Er kan pijn optreden, meestal op de plaats waar er een fractuur gelokaliseerd is. Fracturen van de wervelkolom geven een bandvormige pijn, gaande van de rug naar de zijkanten. De pijn wordt meestal chronisch en er kan een verandering in kromming van de rug optreden.
Osteoporose kan stressfracturen geven ter hoogte van de voeten of enkels terwijl men gewoon van een stoeprand stapt. Heupfracturen treden meestal op na een accidentele val en bij osteoporose krijg je een beeld van een moeilijke genezing ondanks een geslaagde heelkundige behandeling. Wanneer men geen fracturen krijgt zal er ook geen pijn optreden. Het ontkalken van het bot verloopt immers zonder pijn.
Risicofactoren voor het krijgen van osteoporose
- Leeftijd: botten worden meestal dunner en zwakker naarmate we ouder worden.
- Geslacht: Vrouwen hebben meer kans op het ontwikkelen van osteoporose dan mannen, omdat vrouwen minder botweefsel hebben en sneller bot verliezen na de menopauze.
- Lichaamsgrootte: kleine en dunne mensen lopen een groter risico op deze aandoening omdat ze minder bot hebben dan mensen met grotere frames en een hoger lichaamsgewicht.
- Etniciteit: blanke en Aziatische vrouwen hebben het grootste risico op osteoporose, terwijl Afrikaanse en Latijnse vrouwen een lager risico hebben.
- Familiegeschiedenis: mensen van wie de ouders een heupfractuur hadden, hebben een grotere kans om de ziekte te ontwikkelen.
- Voeding: het eten van een dieet met weinig calcium en vitamine D verhoogt het risico op osteoporose.
- Een couch potato zijn: niet genoeg lichaamsbeweging krijgen of te veel bedrust na een blessure, ziekte of operatie verzwakt de botten.
- Medicijnen: Het langdurig gebruik van bepaalde medicijnen kan leiden tot botverlies.
- Ongezonde gewoonten: roken en te veel alcohol consumeren kan het botverlies vergroten.
- Medische problemen: tal van gezondheidsproblemen en ziektes kunnen ook iemands risico op osteoporose verhogen
Preventie van osteoporose
- Men kan de botdensiteit laten meten wanneer de risico leeftijd bereikt wordt. Mensen die reeds een osteoporotisch fractuur hebben komen hiervoor niet meer in aanmerking omdat deze op basis van hun fractuur al behandeld worden. Bij andere ouderen is dit enkel nuttig wanneer deze bereid zijn een behandeling te volgen en de richtlijnen die ertoe bijdragen dat de botdensiteit zal verbeteren.
- Het veranderen van de levensstijl zoals stoppen met roken en minder alcohol drinken.
- Bewegingen die vooral gericht zijn op het bevorderen van de stabiliteit waardoor men minder zal gaan vallen.
- De laatste jaren werden er heel wat studies gedaan op het gebruik van de trilplaat om de botopbouw te bevorderen. De meeste resultaten waren vrij positief en gaven een duidelijke verbetering in de dichtheid van het bot.
De behandeling van osteoporose
- Het eerste doel van de behandeling is de botdichtheid verbeteren.
- Veranderingen in levensstijl doorvoeren zoals stoppen met roken, drastisch het overmatig alcoholgebruik verminderen, regelmatig bewegen en wandelen, oefeningen op de trilplaat doen en het gebruiken van een evenwichtige voeding met voldoende calcium en vitamine D.
- Het nemen van medicatie (namelijk bifosfonaten) op doktersvoorschrift om de botstructuur te verbeteren en botverlies tegengaan.
- Hormonale therapie bij post-menopauzale personen bestaande uit oestrogenen die ervoor zorgen dat de botstructuur langer goed blijft. Deze hormonen kunnen in pilletjes genomen worden of in de vorm van een sticker die op de huid gekleefd wordt en op regelmatige basis oestrogenen afgeeft. Deze therapie is niet voor iedereen geschikt, maar wordt individueel bepaald.
Enkele bronnen
Wat is osteoporose
Preventie van osteoporose
Behandeling van osteoporose