Natuurlijke hulpmiddelen en voedingssupplementen tegen ADHD

Laatst bijgewerkt op 6 juli 2022

Vraag: mijn kleindochter is zes jaar oud en we kregen bij haar diagnose van ADHD. Zijn er alternatieven door gebruik te maken van supplementen die haar toestand kunnen verbeteren?

Antwoord: je vraag is een erg belangrijke en erg up-to-date, gezien het feit dat deze stoornis een van de belangrijkste vastgestelde gedragsstoornissen is bij hedendaagse kinderen. Om een antwoord te kunnen geven op specifieke vragen in verband met nutritionele alternatieven voor medicatie, is het belangrijk om meer te weten over ADHD.

Naar schatting lijden zowat drie tot ongeveer 6% van de westerse kinderen aan deze aandoening, en dit loopt op tot ongeveer 15% in bepaalde stedelijke gebieden. Een stijgend aantal kinderen krijgt intussen deze diagnose en ze worden bepaalde stimulerende medicijnen voorgeschreven zoals Ritaline bij wijze van behandeling.

Deze vaak voorgeschreven medicijnen zijn relatief veilig en efficiënt, maar ze hebben mogelijk ook ongewenste neveneffecten die bij hogere dosissen alleen nog maar toenemen. Omdat ze ook een substantieel gevaar inhouden op het vlak van het misbruik van medicijnen bij jonge mensen, is het van kritisch belang dat de diagnose juist gesteld wordt.

Deze aandoening wordt gerangschikt onder de mentale stoornissen waaronder kinderen en ook sommige volwassenen een duidelijk gebrek aan aandacht voor het uitvoeren van taken tentoonspreiden, de zogenaamde aandachtsstoornis, en ook de onmogelijkheid om bepaalde impulsen te controleren, dit in combinatie met een toenemende fysieke activiteit, de zogenaamde hyperactiviteit.

Deze is iets typisch voor mensen in een gelijkaardige fase van ontwikkeling. Ik onderstreep met name deze twee punten omdat zowat alle kinderen tijdens hun leven bepaalde periodes hebben waarin er problemen zijn in verband met de aandacht, periodes van impulsief gedrag en soms ook een ongelooflijk niveau aan energie.

Al deze fasen zijn op zich niet zorgwekkend te noemen en maken onderdeel uit van een normale ontwikkeling.

Omwille van al deze redenen is mijn eerste aanbeveling dat er moet worden vastgesteld of de persoon in kwestie wel een grondige evaluatie heeft gehad op het vlak van haar ontwikkeling naar gedrag door een pediater of een specialist in deze specifieke materies.

Belangrijk is hierbij dat iemand dit onderzoek uitvoert en ook de bevindingen juist gedocumenteerd heeft. Kinderen zouden gedurende een periode van tenminste zes maanden moeten geobserveerd worden en vervolgens ook opnieuw geëvalueerd alvorens wordt overgegaan tot een behandeling met geneesmiddelen.

Deze diagnose kan dus niet worden uitgevoerd op basis van een enkel onderzoek. Tijdens het verloop van deze onderzoeken kan de familie een aantal stappen ondernemen die er kunnen toe bijdragen dat het kind uiteindelijk geen medicijnen zal moeten nemen. De aandoening ADHD bestaat in feite uit een spectrum van stoornissen.

In een studie die werd uitgevoerd in het jaar 2003^[1] hebben wetenschappers een lijst opgesteld van acht algemene categorieën van mogelijke bijdragen tot deze stoornis.

Deze bestaan uit:

1. Allergieën voor voedsel en toegevoegde stoffen
2. Toxische reacties op de omgeving
3. Tekorten in de voeding wat betreft eiwitten of een teveel aan eenvoudige suikers
4. Stoornissen in de balans van de mineralen
5. Afwijkingen in de componenten van de celmembranen waaronder essentiële vetzuren en aanverwante stoffen
6. Tekorten wat betreft bepaalde aminozuren
7. Tekorten op het vlak van de thyroïden
8. Een tekort aan vitamine B

Kinderen met ADHD hebben te kampen met veranderingen in de functies van het brein die kunnen optreden als gevolg van abnormaliteiten in de membranen van de cellen, de bloedstroom, en het peil van bepaalde signalen een aantal chemische stoffen die we kennen als neurotransmitters zoals doparmine en norepinephrine.

Een aantal stimulerende geneesmiddelen bevorderen het vrijgeven van deze chemische stoffen in de weefsels van het brein.

Supplementen met bijkomende voedingsstoffen vormen een veel bredere en meer veilige benadering van het probleem. Het groeiende brein vereist een enorme hoeveelheid voedingsstoffen om de structuur en de functie ervan te ondersteunen.

Supplementen kunnen bepaalde componenten verschaffen die gebruikt worden in celmembranen in de hersenen en als bouwstenen of cofactoren voor neurotransmitter productie. Het toevoegen van supplementen met voedingsstoffen en stimuleren van de eliminatie van toxische stoffen kan zorgen voor duidelijke verbeteringen in het gedrag en de prestatie van kinderen die aan deze aandoeningen leiden.

Ouders zouden moeten werken aan de gezondheid van hun kinderen door beroep te doen op professionals om te zorgen dat om het even welk supplement of medicijn dat wordt toegediend veilig is en een efficiënte dosis wordt gegeven.

Heel wat conventionele artsen stellen geen specifieke vragen naar eetpatroon of eventuele supplementen, en het is dan ook van groot belang om hen te laten weten dat er op dit vlak ook mogelijkheden zijn. De hieronder aangehaalde supplementen hebben al veelbelovende resultaten opgeleverd wat betreft de behandeling van kinderen die lijden aan de aandoening ADHD.

Vitaminen en mineralen

Supplementen met multivitaminen zullen in het algemeen kinderen helpen om op school betere resultaten te halen. Een bepaalde studie in dit verband toonde aan dat een supplement met multivitaminen en mineralen kan helpen om het anti sociaal gedrag te verminderen bij gezonde kinderen.

Deze resultaten suggereren dat de vitaminen en mineralen kinderen die lijden aan ADHD een steuntje in de rug kunnen bieden. Hoge dosissen vitamine A moeten vermeden worden omdat de buitensporige opeenhoping van deze vetoplosbare vitaminen gevaarlijk kan zijn.

Als van een kind bekend staat dat het tekort aan vitamine B heeft, dan kan een supplement met deze vitaminen van nut zijn. Vitamine B6 is een van die types van de vitamine die van essentieel belang is voor het aanmaken van tal van neurotransmitters die belangrijk zijn voor de gezondheid het brein en de functie ervan, en dit met mogelijke gunstige neveneffecten in de strijd tegen ADHD.

Volgens een bepaalde studie kunnen supplementen met vitamine B6 even efficiënt zijn als Ritaline bij stijgende hyperactiviteit, en het effect van deze vitamine blijft zelfs voortduren nadat het toedienen van een supplement stopgezet.

De aandoening ADHD wordt soms ook in verband gebracht met een tekort aan ijzer. Er is intussen wetenschappelijk bewijs gebaseerd op een aantal studies voorhanden dat suggereert dat supplementen met ijzer de ernst van de symptomen kan tegengaan.

Een tekort aan magnesium wordt eveneens vastgesteld bij heel wat kinderen die aan deze aandoening lijden. Een duidelijke verlaging van de hyperactiviteit en van het ongewenst gedrag werd eveneens vastgesteld bij kinderen die in hun eetpatroon ook supplementen met magnesium kregen toegediend.

Sommige individuele personen die lijden aan ADHD hebben bovendien een laag peil aan zink, en uit studies valt af te leiden dat supplementen met deze stof een gunstig effect hebben op hun gedrag. Zink heeft bovendien de eigenschap dat het de werking van geneesmiddelen zoals Ritaline bevordert.

De essentiële vetzuren

Onverzadigde vetzuren zoals de essentiële omega-3 vetzuren, kunnen een belangrijke en nuttige rol spelen het leren beheersen van ADHD.

Dit zijn kritieke componenten van celmembranen en van de functie van het brein zoals de biochemische boodschappers die zenuwen en andere cellen helpen om te communiceren. Kinderen die te kampen hebben met ADHD lijken de essentiële vetzuren sneller af te breken dan andere kinderen, en hebben ook bijna altijd een veel lager bloedpeil in de meeste belangrijke instanties.

Jammer genoeg hebben de meeste kinderen wel een overdaad aan omega zes vetzuren in dagelijks eetpatroon, maar lijden ze aan een ernstig tekort aan de meer weldadige omega-3 vetzuren.

In twee studies^[2] werd vastgesteld dat supplementen met essentiële omega-3 vetzuren een gunstig effect had op de gedragsproblemen van kinderen met ADHD, dit volgens de ouders, en op de aandachtsproblemen, zoals door de leraars werd vastgesteld.

Ook werd ontdekt dat deze essentiële omega-3 vetzuren het effect van de werking van zink nog verbeteren, zoals bleek uit een studie die werd uitgevoerd personen die last hadden van aandachtsverlies en bewegingsproblemen.

Omdat het moeilijk kan zijn om een optimaal peil aan essentiële vetzuren te bereiken, en dit in het bijzonder dan de nuttige omega-3 vetzuren zoals EPA en DHA, door enkel maar voedingsbronnen aan te spreken, kan je kleindochter wellicht het meest effect halen uit supplementen met producten die voorzien zijn van een voldoende hoge hoeveelheid omega-3 vetzuren.

 

Fosfaatdylserine

Dit is een belangrijk bestanddeel van celmembranen en het speelt een rol bij het signaleren van het zenuwstelsel.

Van deze stof weten we intussen dat ze helpt bij het verbeteren van het geheugen en de concentratie bij volwassenen, en een bepaald rapport toont aan dat de stof ook nuttig kan zijn voor het verbeteren van de aandacht bij kinderen met ADHD.

In een kleine gecontroleerde studie^[3] werd aangetoond dat deze specifieke stof, die omvormt in celmembranen, in staat is om hyperactiviteit te verminderen. Gebruik dit middel echter niet zomaar en check eerst bij de dokter want de stof kan wanneer ze in hoge dosissen wordt toegediend ook bepaalde neveneffecten hebben.

Aminozuren

De meeste neurotransmitters uit het brein worden gemaakt uit aminozuren, die in feite structuren van proteïnen zijn die in het bloed worden teruggevonden.

Verschillende niveaus van een aantal uiteenlopende aminozuren worden vaak teruggevonden in het bloed van zowel volwassenen als van kinderen die te kampen hebben met ADHD.

In dit verband werden een aantal studies uitgevoerd waaruit bleek dat supplementen met deze zieke aminozuren een duidelijke verbetering opleverden van de aandacht bij volwassenen, maar hier dient meteen bij gezegd te worden dat deze resultaten slechts op korte termijn te tekenen vielen.

Volgens een bepaalde studie^[4] is een specifiek aminozuur dat we terugvinden in groene thee beduidend meer efficiënt dan de klassieke vaak voorgeschreven geneesmiddelen die dienen om de relaxatie te bevorderen.

Phytotherapie

Een aantal antioxidantia op basis van planten beloven ook heel wat potentieel in de strijd tegen ADHD. Sommige van deze extracten leveren een duidelijke verbetering op van de bloedstroom naar de hersenen en kunnen ook de cognitieve capaciteiten van het kind stimuleren.

Weliswaar zijn er nog geen gedetailleerde en gecontroleerde studies uitgevoerd van het gebruik van deze stof bij kinderen met ADHD.

In Europa werden intussen een aantal individuele rapporten naar voren geschoven^[5] die suggereren dat een extract van deze plant, die duidelijk tal van antioxidantia en celbeschermende eigenschappen bevat, de cognitieve functie verbetert bij kinderen met ADHD.

Een extract van granaatappel bevat tal van dezelfde bestanddelen, en van deze fruitsoorten weten we intussen dat ze bijdraagt tot een verbetering van het geheugen en de cognitie bij mensen die last hebben van de ouderdom, een vaststelling die hoopgevend is en waaruit sommigen wetenschappers menen te mogen afleiden dat ze ook van nut kan zijn bij de behandeling van ADHD.

Melatonine

Slaapstoornissen komen vaak voor bij kinderen die kampen met ADHD, zeker bij die kinderen die bepaalde stimulerende medicijnen krijgt voorgeschreven.

Melatonine, in essentie een antioxidant hormoon dat geproduceerd wordt in de menselijke schildklier, heeft bepaalde specifieke krachtige effecten wat betreft de cyclus van het slapen en het waken, de slaapvariatie en tal van andere biologische ritmes.

In combinatie met een specifiek programma om aan slaaptraining te doen, met onder meer zorgvuldige aandacht voor de juiste bedtijd, de plaats van het kind slaapt en bepaalde slaaprituelen, kan melatonine helpen om slapeloosheid te bestrijden bij kinderen met ADHD aan wie specifieke stimulerende medicatie wordt voorgeschreven.

 

De specifieke dosering voor ADHD patiënten

Het is belangrijk om van gelijk welke stof de juiste dosis toe te dienen, zeker wanneer het om kinderen gaat. De volgende lijst voorziet in de volgens studies van de meeste van de stoffen die je in dit artikel kan terugvinden.

Een belangrijke notitie die we graag meegeven: raadpleeg eerst een geneesheer gespecialiseerd in kinderen vooraleer je zomaar om het even welk supplement begint te geven, en laat een lijst van de toegediende supplementen en uiteraard ook de geneesmiddelen noteren in het medische rapport van het kind.

1. Multivitaminen: alle kinderen die lijden aan ADHD die zouden een keer per dag een standaard pakket met vitaminen voor kinderen of een reeks multivitaminen moeten nemen. Kijk steeds het etiket van de fabrikant na hoeveel tabletten je mag geven, of theelepels natuurlijk wanneer het om een vloeistof gaat. Gebruik wanneer je arts dit voorschrijft ook een supplement met ijzer.

2. Vitamine B6 en magnesium: beide stoffen zijn essentieel voor de productie van de neurotransmitters en ze hebben een weldadig effect op zowel volwassenen als op kinderen. Volgens recente data bestaat de beste dosering in een dagelijkse hoeveelheid van 250 mg van het vitamine B6 en 125 mg magnesium.

3. IJzer: volgens bepaalde studies is een dagelijks supplement met 5 mg ijzer per kilogram gewicht of zowat 2 mg per 500 grameen effectieve dosering om bepaalde symptomen van de aandoening aan diabetes kunnen reduceren.

Omdat supplementen met ijzer in hoeveelheid elementair ijzer (dus puur ijzer) gevoelig kunnen verschillen, is het steeds nodig om etiket na te kijken om vast te stellen wat de juiste benodigde hoeveelheid is die je moet gebruiken om echt ook werkzaam te zijn.

4. Zink: het toedienen van supplementen met zinksulfaat alleen in een dosis van 150 mg per dag of in combinatie met een voorgeschreven medicijn in een dosis van 45 mg per dag kunnen volgens bepaalde studies een gunstig effect hebben op kinderen die lijden aan ADHD.

5. Essentiële vetzuren: een aantal van de bekende omega 3 vetzuren hebben eveneens een gunstige werking op personen die lijden aan deze aandoening. Dosissen die in dit verband worden verondersteld effectief te zijn gaan van 80 tot zowat 500 mg van de stof EPA en 750 tot ongeveer 500 mg DHA.

6. L-theanine: wanneer deze stof wordt toegediend in een dosis van 200 mg, zal dit aminozuur efficiënt zijn bij het bevorderen van de relaxatie van de patiënt.

7. Ginkgo: volgens een studie^[6]die werd uitgevoerd op kinderen is de combinatie van een extract van 50 mg ginkgo en 200 mg ginseng per dag nuttig om een verbetering vaststellen van de symptomen van ADHD bij kinderen in een periode van twee weken van behandeling.

8. Pycnogenol: kinderen die een dagelijkse dosis van een milligram van deze stof per kilogram lichaamsgewicht of zowat een halve gram per pond van het extract van de bast van de pijnboom kregen toegediend gedurende een periode van vier weken toonden een duidelijke verbetering wat betreft de symptomen van deze aandoening.

9. Melatonine: een dagelijkse dosis van 5 mg melatonine in combinatie met een aantal aanpassingen aan de specifieke levensstijl van het kind kunnen eveneens leiden tot verbetering van bepaalde klachten zoals slapeloosheid, dit in combinatie met specifieke stimulerende medicatie.

Alles op een rijtje

ADHD is een specifieke aandoening die medische onderzoekers al jarenlang weet te frustreren. Supplementen in de voeding spelen duidelijk een rol bij het leren beheersen van ADHD.

Deze supplementen kunnen de nood aan farmaceutische geneesmiddelen bij een kind verminderen en in sommige gevallen zelfs helemaal elimineren. Het is hoe dan ook noodzakelijk dat de diagnose van ADHD op de juiste manier wordt gesteld.

Dokters en experten in de voeding, de ontwikkeling en het gedrag van kinderen hebben allemaal stuk voor stuk een belangrijke rol te spelen in een integratieve aanpak van ADHD.

Er is momenteel heel wat onderzoek in dit verband aan de gang naar tal van domeinen waarover deze aandoening zich uitstrekt, en er wordt verwacht dat uit deze studies nog heel wat bijkomende inzichten zullen naar voorkomen die het gebruik van supplementen in de voeding aanraden die manier de functie van het brein en het gedrag van het kind met ADHD te verbeteren.