Probiotica: bacteriën en zuivel

Probiotische bacteriën zijn vaak gewoon bacteriën die het maagdarmstelsel van mensen bewonen. Soms wordt de term “probiotica” gebruikt als een synoniem voor “commensale, nuttige bacteriën”, maar dit is foutief.

Wat zijn commensale bacteriën?

Commensale bacteriën zijn bacteriën die van nature in en op je lichaam aanwezig zijn ^[1]. Commensale flora kunnen gunstig zijn, maar enkel als ze geïsoleerd en gekarakteriseerd zijn, en aangetoond is dat ze een gezondheidsvoordeel geven. Enkel als ze aan deze voorwaarden voldoen, worden ze dan ook tot de probiotica gerekend.

Bacteriën bestemd voor commercieel gebruik, zijn gezuiverd, gekweekt in grote aantallen en geconcentreerd tot hoge doses. Ze worden toegevoegd aan producten op een van drie manieren:

• Als een cultuurconcentraat aan een levensmiddel op medium niveau, met weinig of geen kans op cultuurgroei;
• Geënt op basis van melk (of een voedingssupplement) en met de mogelijkheid te groeien naar een hoog niveau in een gefermenteerd levensmiddel;
• Geconcentreerde en gedroogde cellen verpakt als voedingssupplementen zoals poeders, capsules of tabletten, en afgeleverd op een aantal doses.

De geschiedenis van probiotische bacteriën

Probiotische bacteriën hebben een lange geschiedenis van samenwerking met zuivelproducten. Dit is omdat sommige van dezelfde bacteriën die zijn geassocieerd met gefermenteerde zuivelproducten ook huizen in verschillende plaatsen op het lichaam, zoals de mond, het maagdarmkanaal en de vagina.

Sommige van deze microben spelen een belangrijke rol bij het omzetten van melk in een uiteenlopende reeks van gefermenteerde zuivelproducten (yoghurt, kaas, kefir). Daarnaast vervullen ze een cruciale rol bij het koloniseren van die bacteriën.

Zuivelproducten zijn een geschikt “probiotische transportmiddel” om verschillende redenen. Tot op heden is er echter weinig onderzoek verricht naar de effecten van deze afgiftedrager en de probiotische werkzaamheid daarvan.

Zuivel beschermt probiotische bacteriën

De reis door het menselijk spijsverteringskanaal kan een uitdaging zijn voor bacteriën.

De hoge zuurtegraad in de maag en de blootstelling aan pacreassecretie zoals verteringsenzymen en gal in de dunne darm kan leiden tot schade en dood van een percentage van oraal toegediende probiotica.

Hoewel sommige bacteriën meer resistent zijn dan andere kan deze spanning, de consumptie van probiotica met voedsel, zoals melk, yoghurt en andere zuivelproducten, buffers vormen in het maagzuur en zo de kans dat de bacteriën overleven in de darm verhogen.

Gekoelde opslag van zuivel bevordert probiotische stabiliteit

Hoewel het melkzuurgehalte van yoghurt een belemmering kan vormen voor cultuurstabiliteit, bevordert het op korte termijn de koeling en over het algemeen de stabiliteit^[2].

De consument kan een algemeen negatief beeld van bacteriën in voedingsmiddelen hebben, maar actieve culturen in gefermenteerde zuivelproducten hebben een positiever beeld.

Gezonde eigenschappen van bacteriën en melkproducten mengen zich

Een zuivelproduct met probiotica is een gezond en functioneel product. Naast de vitaminen, calcium, andere mineralen en eiwitten die standaard aanwezig zijn zuivelproducten, vinden we ook fermentatie-afgeleide peptiden en boterzuur die gezonde eigenschappen hebben.

Zuivelproducten, zo is onlangs aangetoond, verbeteren je gezondheid en helpen tevens osteoporose te voorkomen.

Voordelen van probiotica in zuivel

• Een meta-analyse wijst eruit dat zuivel met probiotica helpt om infecties veroorzaakt door H. Pylori te minderen.
• Een review van 42 onderzoeken wijst erop dat yoghurt met probiotica helpt om de symptomen van het prikkelbare darmsyndroom te verbeteren. Yoghurt heeft ook een positief effect op het bestrijden van constipatie.
• Probiotica heeft een positief effect op diarree veroorzaakt door het innemen van antibiotica.
• Bij lactose-intolerantie wordt yoghurt soms wel verdragen omdat de aanwezige bacteriën helpen bij de vertering van lactose^[3].
• De immuniteit boosten door infecties te verminderen.
• Zwaarlijvigheid is minder en de aandoeningen geassocieerd hiermee, namelijk diabetes, hypertensie en hartziekte, nemen ook af^[4]. Het DASH-dieet beveelt drie porties vetarme zuivelproducten aan.