Cranberry & cranberrysap: werking, voordelen en bijwerkingen

Cranberry word al eeuwenlang gebruikt als voedingsmiddel, maar is ook bekend voor zijn medicinale werking. Het is een kleine rode bes uit Noord-Amerika en reeds door de Indianen gebruikt werd om blaas- en nierziekten te behandelen. De eerste kolonisten die uit Engeland kwamen leerden de bes zowel rauw als gekookt te gebruiken om allerlei kwalen te behandelen.

Het ging hier om de behandeling van een verminderde eetlust, spijsverteringsproblemen, bloedziekten en scheurbuik te wijten aan een vitamine C tekort. We kennen de cranberry eigenlijk het best als middel om urineweginfecties te bestrijden.

De cranberry is familie van de bosbes die dan weer bekend is voor zijn werking tegen urinezuur en pijnlijke jicht.

De cranberryplant

Cranberryplanten zijn afkomstig uit Noord-Amerika, het is een groenblijvende heidestruik die nauw verwant is met onze veenbes en blauwe bes. Het zijn vooral de rood zwarte vruchten die verschijnen in juni en juli die gebruikt worden.

De cranberry is rijk aan antioxidanten, stoffen die deels uit bestaan uit proanthocyanidinen, die de cranberry’s hun levendig kleur geven. Antioxidanten neutraliseren deeltjes in het lichaam die bekend staan als vrije radicalen. Ze gaan schade aan celmembranen herstellen en kwaadaardige cellen vernietigen.

Tot slot zou de antioxidante capaciteit van cranberry’s ons kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten of kanker. Dit is al meermaals het onderwerp van wetenschappelijk onderzoek geweest.

Voedingswaarde van de cranberry

De cranberry is rijk aan vitamines zoals vitamine B (B1, B2, B3 en B6), vitamine C en vitamine E. Dit ondersteunt het immuunsysteem door aandoeningen veroorzaakt door vrije radicalen te bestrijden.

Daarnaast bevat de cranberry onder meer calcium, magnesium en kalium. Ook is het besje een goede bron van vezels. Dit vermindert de kans op allerlei hart- en vaatziekten doordat ze gewichtsverlies bevorderen.^[1]

Medicinale werking en voordelen van de cranberry

1. Preventie van urineweginfecties

Een aantal studies wijzen erop dat de cranberry helpt om urineweginfecties van de blaas en de urinewegen te voorkomen bij vrouwen die last hebben van steeds terugkerende urineweginfecties. De werking ervan bestaat uit het voorkomen van ontstekingen, niet voor de behandeling ervan.

Cranberrysap of pillen zouden de kans op een terugkerende infectie met 50% verminderen. In de cranberry zitten immers proanthocyanidinen, krachtige antioxidanten die voorkomen dat bacteriën zich aan de wand van de blaas en urinewegen gaan vasthechten.^[2]

2. Preventie van maagzweren

Onderzoeken zouden de laatste jaren bewezen hebben dat de cranberry ook effectief is in het voorkomen van maagzweren. Door het sap zou de hechting van de Helicobacter pylori aan de maagwand voorkomen worden.

3. Preventie van hart- en bloedvataandoeningen

De antioxidanten gevonden in de cranberry zouden het hart en de bloedvaten beschermen door het verhogen van HDL (goede cholesterol), het ontspannen van de bloedvaten en het voorkomen van het ontstaan van plaques in de slagaders. Dat laatste is vooral nuttig voor mensen met overgewicht of obesitas.^[3]

4. Preventie tegen het ontstaan van kankers

De grote hoeveelheid vitamine C en antioxidanten zouden het lichaam kunnen beschermen tegen kanker. In reageerbuis proeven lijkt het cranberry extract de groei van kankercellen af te remmen, maar dit is nog niet bewezen bij mensen.^[4]

5. Hulp bij mondhygiëne

Cranberry’s kunnen de groei van bacteriën ter hoogte van het tandvlees en rond de tanden tegen gaan. Men moet dan wel gebruik maken van ongezoet cranberry sap dat vrij bitter is van smaak^[5]

Cranberry voorzorgen en bijwerkingen

Ook bij het gebruik van natuurlijke producten moet men rekening houden met bepaalde bijwerkingen. Ze kunnen de werking van bepaalde medicatie versterken of verminderen. Dit is onder andere het geval bij bloedverdunnende medicatie waarbij de werking versterkt wordt.

Cranberrysap en -supplementen kunnen over het algemeen als veilig beschouwd worden, zelfs voor zwangere vrouwen. Toch mag je een antibioticabehandeling niet vervangen door sap.

Cranberry werkt over het algemeen preventief als de infectie reeds onder controle is. Door het relatief hoge niveau aan oxalaten, chemische stoffen die het risico van nierstenen vergroten, is het gebruik van cranberrypillen en -sap bij mensen met nierstenen of een aanleg voor nierstenen af te raden. Doordat het meeste sap van cranberry’s veel suikers bevat is deze vorm af te raden voor diabetespatiënten.^[6]