Cranberry word al eeuwenlang gebruikt als voedingsmiddel, maar ook om zijn medicinale werking. Het is een kleine rode bes die uit Noord-Amerika komt en reeds door de Indianen gebruikt werd om blaas- en nierziekten te behandelen. De eerste kolonisten die uit Engeland kwamen leerden er om de bes zowel rauw als gekookt te gebruiken om allerlei kwalen te behandelen.
Het ging hier om de behandeling van een verminderde eetlust, spijsverteringsproblemen, bloedziekten en scheurbuik te wijten aan een vitamine C tekort. We kennen de cranberry eigenlijk het best als middel om urineweginfecties te bestrijden.
De cranberryplant
Cranberryplanten zijn afkomstig uit Noord-Amerika, het is een groenblijvende heidestruik die nauw verwant is met onze veenbes en blauwe bes. Het zijn vooral de rood zwarte vruchten die verschijnen in juni en juli die gebruikt worden.
Cranberrysap is rijk aan antioxidanten, stoffen die deels uit bestaan uit proanthocyanidinen, die de cranberry’s hun levendige kleuren geven. Antioxidanten neutraliseren deeltjes in het lichaam die bekend staan als vrije radicalen. Ze gaan schade aan celmembranen herstellen en kwaadaardige cellen vernietigen.
Cranberry’s zijn ook een uitstekende bron van vitamine C. Er zijn nog steeds onderzoeken bezig om na te gaan of de antioxidante capaciteit van cranberry’s ons voldoende kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten of kanker.
Medicinale werking van cranberry
Preventie van urineweginfecties
Een aantal studies wijzen erop dat de cranberry helpt om urineweginfecties van de blaas en de urinewegen te voorkomen bij vrouwen die last hebben van steeds terugkerende urineweginfecties. De werking ervan bestaat uit het voorkomen van ontstekingen, niet voor de behandeling ervan.
Cranberrysap zou de kans op een terugkerende infectie met 50% verminderen. In de cranberry zitten immers proanthocyanidinen, krachtige antioxidanten die voorkomen dat bacteriën zich aan de wand van de blaas en urinewegen gaan vasthechten. Twee glazen van het sap zouden al voldoende bescherming geven.
Preventie van maagzweren
Onderzoeken zouden de laatste jaren bewezen hebben dat de cranberry ook effectief is in het voorkomen van maagzweren. Door het sap zou de hechting van de Helicobacter pylori aan de maagwand voorkomen worden.
Preventie van hart en bloedvaten aandoeningen
De antioxidanten gevonden in de cranberry zouden het hart- en bloedvaten beschermen door het verlagen van LDL (“slechte” cholesterol), het ontspannen van de bloedvaten en het voorkomen van het ontstaan van plaques in de slagaders.
Preventie tegen het ontstaan van kankers
De grote hoeveelheid vitamine C en antioxidanten zouden het lichaam kunnen beschermen tegen kanker. In reageerbuis proeven lijkt het cranberry extract de groei van kankercellen af te remmen, maar dit is nog niet bewezen bij mensen.
Hulp bij mondhygiëne
Cranberry’s kunnen de groei van bacteriën ter hoogte van het tandvlees en rond de tanden tegen gaan. Men moet dan wel gebruik maken van ongezoet cranberry sap dat vrij bitter is van smaak
Voorzorgsmaatregelen voor het gebruik
Ook bij het gebruik van natuurlijke producten moet men rekening houden met bepaalde bijwerkingen. Ze kunnen de werking van bepaalde medicatie versterken of verminderen. Dit is onder andere het geval bij bloedverdunnende medicatie waarbij de werking versterkt wordt.
Cranberrysap en -supplementen kunnen over het algemeen als veilig beschouwd worden, zelfs voor zwangere vrouwen. Toch mag je een antibiotica behandeling niet vervangen door sap.
Cranberrysap werkt over het algemeen preventief als de infectie reeds onder controle is. Door het relatief hoge niveau aan oxalaten, chemische stoffen die het risico van nierstenen vergroten, is het gebruik van cranberry sap bij mensen met nierstenen of een aanleg voor nierstenen af te raden. Doordat het meeste sap van cranberry’s veel suikers bevat is deze vorm af te raden voor diabetes patiënten.
