Overgewicht versterkt de schadelijke effecten van alcohol op de lever

Laatst bijgewerkt op 24 februari 2022

In een nieuwe studie werden medische gegevens van bijna een half miljoen mensen onderzocht. De onderzoekers stelden vast dat overgewicht of zwaarlijvigheid de schadelijke effecten van alcohol op leveraandoeningen en sterfte aanzienlijk versterkte.

Opzet van de studie

Deze studie^[1] vond plaats onder leiding van het Charles Perkins Centre van de Universiteit van Sydney. De onderzoekers maakten gebruik van gegevens uit de UK Biobank, een grootschalige biomedische cohortstudie met diepgaande biologische, gedrags- en gezondheidsinformatie over deelnemers uit het Verenigd Koninkrijk.

Gegevens van 465.437 mensen tussen 40 en 69 jaar werden gedurende gemiddeld 10,5 jaar verzameld. De deelnemers werden geclassificeerd op basis van hun body mass index (BMI) en tailleomtrek, zelfgerapporteerde alcoholconsumptie volgens de Britse alcoholrichtlijnen, en de incidentie van leverziekten en leverziekten als doodsoorzaak.

De link tussen BMI en alcoholgebruik

De Body Mass Index (BMI) is gebaseerd op de verhouding tussen gewicht en lengte. Een BMI van meer dan 25 staat voor overgewicht, en een van meer dan 30 voor obesitas. Je BMI bereken je eenvoudig door je gewicht te delen door je lengte in het kwadraat. Iemand van 1,70 meter die 65 kilo weegt heeft zo een BMI van 22,5.^[2]

Voor de tailleomtrek gebruikten de onderzoekers de classificatie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): 

• Normaal: < 80 cm voor vrouwen, < 94 cm voor mannen
• Overgewicht: > 80 cm voor vrouwen, > 94 cm voor mannen
• Zwaarlijvig: > 88 cm voor vrouwen, > 102 cm voor mannen

Aan het risiconiveau werd een getal toegekend dat ‘hazard ratio’ wordt genoemd. Hoe hoger het getal dan 1, hoe hoger het risico. Mensen die meer dronken dan de Britse alcoholrichtlijnen hadden, in vergelijking met ‘normale’ drinkers:

• Een bijna 600% hoger risico om gediagnosticeerd te worden met alcoholische leververvetting (5,83 hazard ratio).
• Een bijna 700% hoger risico op overlijden als gevolg van alcoholische leververvetting (6,94 hazard ratio).

Mensen met overgewicht of zwaarlijvigheid die binnen of boven de alcoholrichtlijnen dronken, hadden zo een met 50% verhoogd risico op het ontwikkelen van een leverziekte in vergelijking met deelnemers met een normaal gewicht die op hetzelfde niveau alcohol consumeerden. De resultaten suggereren dus dat mensen met overgewicht zich meer bewust moeten zijn van de risico’s rond alcoholgebruik.^[3]

Hoeveel alcohol mag ik dan nog drinken?

Volgens Alcoholhulp.be, een site van de Vlaamse overheid, kan je als gezonde volwassene best de volgende richtlijnen volgen:

• Drink maximum 10 standaardglazen (vergelijk met het type glas dat je krijgt op café) per week. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen.
• Spreid het alcoholgebruik over meerdere dagen in de week.
• Drink minstens 2 dagen per week geen alcohol. Je lichaam moet namelijk kunnen recuperen.

Risicogroepen zoals ouderen boven de 50, jongvolwassenen (18-24), medicatie- of drugsgebruikers, mensen met gezondheidsproblemen, gewichtsproblemen of psychische problemen kunnen alcoholgebruik beter zoveel mogelijk beperken. Zwangere vrouwen kunnen alcohol maar beter helemaal skippen. Zoals altijd geldt dus het advies: drink met mate en verstandig, of vermijd alcohol als je deel uitmaakt van een risicogroep.