Leverklachten of aantasting door medicijnen: symptomen, diagnose en aanbevelingen

Laatst bijgewerkt op 21 maart 2022

Een van de belangrijkste functies van de lever is het afbreken van de stoffen die we innemen door onze mond, inclusief medicijnen, kruiden en supplementen.

Dit proces vindt doorgaans vrij efficiënt plaats zonder dat het schade met zich meebrengt voor het lichaam. Bij het ontwikkelen van nieuwe medicijnen worden ze vooraf grondig getest met tal van mensen voor ze de toestemming krijgen om op de markt gebracht te worden voor algemeen gebruik.

Gedurende deze voorafgaande periode worden zorgvuldige studies uitgevoerd om zeker te zijn dat er geen schade op de lever kan optreden. Dit is de reden waarom de grote meerderheid van de medicijnen die momenteel beschikbaar zijn ook veilig kunnen genoemd worden, zelfs voor mensen met een aandoening aan de lever.

Ondanks deze vooraf ingebouwde veiligheidsmechanismes kunnen bepaalde medicijnen toch nog altijd schadelijk zijn voor de lever.

Zo zijn er gevallen bekend van mensen die een zeldzame gevoeligheid hebben voor een bepaald medicijn dat ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch schade aan hun lever kan toebrengen. Dit noemen we een idiosyncratische reactie.

Het spijtige aan de zaak is dat het in uiterst zeldzame gevallen kan optreden en ook niet kan voorspeld worden.

Het kan dus heel occasioneel gebeuren dat bepaalde medicijnen die gedurende de uitgebreide testen als veilig worden beschouwd dus toch een potentieel gevaar hebben wanneer ze worden vrijgemaakt voor het algemeen gebruik en wanneer miljoenen mensen het middel gaan nemen.

In andere gevallen kunnen mensen met een aandoening aan de lever een verhoogd risico lopen op bijkomende schade aan de lever wanneer ze medicijnen nemen.

Medicijnen waarvan geweten is dat ze toxisch kunnen zijn voor mensen met leveraandoening zullen dan ook doorgaans een duidelijke waarschuwing bevatten voor mensen die een leverprobleem hebben.

Symptomen

In de meeste gevallen zal een substantiële schade aan de lever optreden voor de symptomen duidelijk worden.

Typische symptomen van een leveraandoening zijn onder meer :

• misselijkheid
• een vermindering van de eetlust
• een onaangenaam gevoel in de rechter bovenhelft van de ingewanden
• prikkelende, donkere urine
• een gele verkleuring van de ogen en van de huid

Maar heel wat mensen vertonen geen enkel symptoom.

Toetsen en testen kunnen meestal een bewijs van leverschade terugvinden vooraleer de symptomen optreden.

Wanneer je een medicijn moet innemen waarvan geweten is dat het mogelijk leverschade kan veroorzaken, is het mogelijk dat je arts aanraadt om bloedtesten te laten uitvoeren die op periodieke basis worden afgenomen na het begin met het innemen van medicijnen, dit om enig bewijs van leverschade reeds te vinden voor de symptomen optreden.

Diagnose

Schade aan de lever, van welk type dan ook wordt meestal teruggevonden wanneer een bloedtest wordt uitgevoerd. Doorgaans is er geen nood om de lever te gaan onderzoeken wanneer gestart wordt met het innemen van een medicijn.

Wanneer je arts van plan is om te beginnen met een medicijn dat in het verleden, hoe zeldzaam ook, toch leidde tot schade aan de lever, dan is de meest gebruikte test die van het controleren van de lever door een zogenaamde leverpanel.

Dit bestaat uit een reeks van bloedtesten die leverschade kunnen detecteren. Deze testen zijn onder meer AST (asparate aminotransferase), ALT (alanine aminotransferase), AP (alkaline photophatase) en bilurine.

Er kunnen tal van andere oorzaken zijn om nog meer uitgebreide lever testen te laten uitvoeren. Om deze reden kan je dokter overgaan tot een eenvoudige leverpanel vooraleer te beginnen met een behandeling op basis van een medicijn om zo zeker te zijn dat alles verloopt op een normale manier.

Algemene medicijnen die kunnen leiden tot schade aan de lever

Best bekende medicijn dat schade aan de lever kan toebrengen is acetaminophen, ook bekend als Tylenol.

Dit medicijn is algemeen verspreid verkrijgbaar zonder voorschrift en het is ook aanwezig in tal van medicijnen ter bestrijding van een verkoudheid of griep, dit zowel bij apothekers als zaken waar supplementen verkocht worden.

De meeste pijnbestrijdende medicijnen die het label van non aspirine dragen bevatten deze stof als het belangrijkste bestanddeel.

Wanneer dit medicijn op de juiste manier wordt toegediend, is het extreem veilig te noemen, ook voor mensen met een aandoening aan de lever. Toch kan de inname van teveel van dit medicijn in één keer, of het innemen van hoge dosissen van gedurende meerdere dagen leiden tot schade aan de lever.

Gezonde mensen zouden niet meer dan 1000 mg waarvan per dosis mogen innemen, en op een volledige dag gezien niet meer dan 3000 mg mogen nemen, met andere woorden een maximum van 1000 mg per 8:00 uur.

Patiënten die lijden aan een leveraandoening zouden hun dagelijkse dosis van dit medicijn best beperken tot 2000 mg per dag, of zelfs nog minder wanneer sprake is van een ernstige aandoening aan de lever.

Zelfs al heb je geen leverziekte, dan moet je toch altijd de kleinste hoeveelheid van het medicijn zijn die nodig is om een verlichting van de pijn te krijgen innemen. Het is dan ook van het grootste belang dat je zorgvuldig de labels leest van alle voorgeschreven en er niet voorgeschreven medicijnen die je inneemt.

Want acetaminophen kan aanwezig zijn in verschillende medicijnen, en dit kan leiden dat je wanneer je meerdere moet nemen je over je dagelijkse veilige dosis zit.

Mensen die op regelmatige basis alcohol drinken lopen een hoger risico op een ontwikkeling van ernstige schade aan de lever door de inname van dit medicijn. Op regelmatige basis drinken van alcohol verandert de manier waarop de lever bepaalde medicijnen afbreekt.

In het geval van het hierboven aangehaalde medicijn, kan alcoholgebruik leiden tot een opeenhoping in de lever van een toxisch bijproduct van acetaminophen dat de levercellen kan doden. Mensen die regelmatig alcohol drinken zouden dus beter geen acetaminophen innemen of hoogstens kleine dosissen van.

Medicijnen die het cholesterolpeil verlagen

Een andere algemeen bekende groep van medicijnen die een effect kunnen hebben op de levertesten zijn medicijnen met als doel het verlagen van cholesterol die we kennen als de zogenaamde statines.

Tot deze groep behoren vele van de vaak voorgeschreven medicijnen ter verlaging van de cholesterol.

Deze medicijnen werden en worden gebruikt door miljoenen mensen en ze hebben een uitstekende veiligheidsverhouding en er is bovendien weinig bewijs van leverschade, zelfs wanneer ze gebruikt worden door mensen die lijden aan een milde vorm van een leveraandoening.

Toch gebeurt het af en toe dat mensen een kleine stijging ontwikkelen in hun levertesten wanneer ze pas beginnen met het medicijn in te nemen. In de grote meerderheid van de gevallen, zijn deze stijgingen minder dan drie keer het basisniveau en zal dit niveau ook snel naar normaal terugvallen ondanks verder gebruik van het medicijn.

Medicatie die gebruikt moet worden door mensen met een leverziekte

Op een aantal vrij zeldzame uitzonderingen na, kunnen mensen die lijden aan een milde leveraandoening op een veilige manier de meeste voorgeschreven en niet voorgeschreven medicatie innemen op voorwaarde dat ze zich houden aan de aanbevolen dosis.

Het lijden aan een milde leveraandoening zoals hepatitis C of een vette lever verhoogt het risico dat een medicijn dat je inneemt toxisch zal er zijn voor de lever niet.

Toch kan het geval dat een persoon die al lijdt aan een leveraandoening bij de inname van een bepaald medicijn meer schade aan de lever krijgen dan een persoon die gezond is en hetzelfde medicijn gaat innemen.

Vaak zijn artsen weigerachtig om patiënten medicatie die de cholesterol verlaagd voor te schrijven wanneer ze al lijden aan een mild leverprobleem, zeker wanneer het gaat om de vette leverziekte.

Onderzoek heeft aangetoond dat cholesterolverlagende medicatie veilig is voor mensen met de vette leverziekte of een milde besmetting met hepatitis C, en deze medicijnen kunnen zelfs helpen om de lever te verlichten door ontstekingen te bestrijden.

Mensen die lijden aan een ernstige vorm van leverziekte zoals cirrose moeten extra uitkijken naar het type en de dosis van het medicijn dat ze nemen.

Wanneer de lever nog steeds in staat is om een goede manier medicijnen af te breken en te gebruiken zelfs wanneer er sprake is van een ernstige leveraandoening, dan zijn er bepaalde medicijnen die wel of niet kunnen gebruikt worden, dan misschien in een lage doses, door patiënten die lijden aan een vergevorderde vorm van cirrose.

Aanbevelingen om het risico op leverschade door medicijnen te verminderen

1. Houd altijd een lijst bij van de voorgeschreven en niet voorgeschreven medicijnen die je neemt, met inbegrip ook van kruiden, vitamines en supplementen. Neem deze lijst mee bij elke afspraak met de dokter.
2. Hoe minder medicijnen je neemt, hoe beter voor de lever. Als je medicijnen voorgeschreven krijgt door meerdere artsen, moet je elk van hen op de hoogte brengen van alle medicijnen die je al krijgt.

3. Wanneer je niet voorgeschreven medicijnen inneemt, moet je aandachtig het label lezen om te zorgen dat je de aanbevolen dagelijkse dosis niet overschrijdt. Vermijd zeker ook om de maximum aanbevolen dosis in te nemen wanneer je het medicijn of product voor een langere periode gebruikt zonder een arts te raadplegen.

4. Als je meerdere medicijnen neemt, moet je kijken of de ingrediënten niet dezelfde zijn, want anders loop je het risico op het innemen van een te hoge dosis.

5. Als je dagelijks grote hoeveelheden alcohol drinkt, moet je het gebruik van acetaminophen vermijden of toch beperken. Neem zeker nooit de maximum aanbevolen dosis.

6. Als je lijdt aan een leverziekte, dan moet je bij een bezoek aan een arts vragen of hij zich bewust is van je diagnose en van de ernst van de aandoening.

7. Als je lijdt aan een vergevorderde vorm van een leveraandoening zoals ernstige cirrose, is het een goede raad om vooraf contact op te nemen met de leverspecialist voor je met een nieuw medicijn start.

Bupleuran Complex (500 ml)

Bupleuran complex draagt bij tot een gezonde werking van de lever* & bevordert een normale spijsvertering. Vanaf €57/ Fles + Gratis Verzenden

Bekijk dit product

Super R-Liponzuur (60 caps)

Alfaliponzuur is een zwavelhoudend vetzuur waarvan de R-vorm, in tegenstelling tot de S-vorm, natuurlijk in het lichaam voorkomt.

Bekijk dit product