Start Hier
  • Gratis E-boeken
  • Vitamines & Supplementen
  • Kwalen & Aandoeningen
  • Dieet & Voeding
  • Quizzes
Zoek je iets?

Vrije radicalen: bronnen en types

Gepubliceerd op 31 mei 2017 - Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020

Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020

Vrije radicalen zijn hoog reactieve moleculen. In tegenstelling tot de meeste moleculen, die paren van elektronen bevatten, bezitten vrije radicalen ten minste één ongepaard elektron, waardoor deze molecule zeer onstabiel is.

Om aan deze onstabiele toestand een einde te maken zullen vrije radicalen elektronen wegnemen van willekeurige moleculen in hun omgeving om zo hun elektronen tekort aan te vullen. Door een elektron weg te nemen wordt de bestolen molecule zelf ook onstabiel en er ontstaat dus een nieuw vrij radicaal. Dit proces kan zich vele malen herhalen en zo ontstaat een sneeuwbaleffect dat alleen onderbroken kan worden door antioxidanten.

Gevaar in het lichaam

Behalve vrije radicalen ontstaan er in het lichaam ook andere krachtige oxiderende moleculen. Deze moleculen worden onder de collectieve noemer van reactieve zuurstofmetabolieten (reactive oxygen species) of ROS gerangschikt. Hieronder vallen dus alle meer of minder reactieve oxiderende stoffen, of ze nu vrije radicalen in de letterlijke zin zijn of niet.

Vrije radicalen zijn potentieel schadelijk voor een levend organisme, omdat deze moleculaire deeltjes kunnen worden aangemerkt als:

  • cytotoxisch (d.w.z. celdodend)
  • carcinogeen (d.w.z. kankerverwekkend)
  • mutageen (d.w.z. celkern beschadigend)
  • celfunctie-remmend.

Een vrij radicaal is dus een cellulaire moordenaar die verwoesting brengt door het beschadigen van de DNA en de biochemische samenstelling in de cel, door aantasting van de celmembraan of totale vernietiging van de cel. Thans weet men dat vrije radicalen een belangrijke rol spelen in het verouderingsproces en tal van ziekten zoals kanker, hartkwalen, reuma, allergieën enzovoort.

Het verband tussen vrije radicalen en verouderen is een van de belangrijkste ontdekkingen in de medische wereld. Als het proces onbeheerst wordt kan het tumoren, het verharden van aders en slagaders, maculadegeneratie, gerimpelde huid enzovoort geven. Ze beschadigen ons in een fractie van een seconde.

Maar vrije radicalen zijn eveneens fysiologisch noodzakelijk in tal van organische processen. Zonder vrij radicaalvorming zouden mens en dier niet lang bestaan. Ze zijn ook nuttig in de verdediging tegen allerlei indringers zoals bacteriën, virussen, schimmels, parasieten enz.

Bronnen van vrije radicalen

Er zijn vier primaire bronnen van vrije radicalen

  1. Het milieu
    De luchtvervuiling, de sigaretrook, de smog, het roet, de auto-uitlaat, het giftig afval, de pesticiden, de herbiciden, het ultraviolette licht, de achtergrondstraling, de drugs, en zelfs bepaald voedsel kunnen vrije radicalen in ons lichaam doen ontstaan
  2. Interne productie
    Ons lichaam produceert constant vrije radicalen als bijproduct bij een normaal metabolisme
  3. Stressfactoren
    Het verouderen, trauma’s, medicatie, ziekten, besmettingen, en stress zelf versnellen zelf acht maal of meer de productie van vrije radicalen
  4. Kettingreacties
    Wanneer een vrij radicaal een elektron steelt om zich zelf in orde te zetten, leidt dit tot een nieuw vrij radicaal die op zijn beurt een elektron gaat stelen om zich in evenwicht te brengen en zo gaat het verder tot soms volledige vernieling van de cel.

Types van vrije radicalen

Er zijn vele types van vrije radicalen maar er zijn vier heel zware.

  1. Superoxide anion (SOA): O2-*
    Dit radicaal probeert zijn gewild elektron te stelen in de mitochodria van de cel. Wanneer de mitochondria’s vernietigd worden, dan verliest de cel zijn mogelijkheid om voedsel om te zetten in energie en ze sterft.
  2. Hydroxylradicaal: HO*
    Deze vrije radicalen vallen enzymen, proteïnen en de onverzadigde vetten in de celmembranen aan
  3. Lipid peroxylradicaal: ROO*
    Dit radicaal laat een kettingreactie van chemische zaken los die het cellulaire membraan van de cel doet openbarsten. De cel verliest zijn inhoud en sterft
  4. Singlet oxygen of singlet zuurstof: 1O2
    Technisch gezien niet een vrij radicaal maar het kan niettemin een verwoesting in het lichaam veroorzaken.

Andere bekende oxidanten/vrije radicalen zijn:

  • atomaire zuurstof: O-*
  • moleculaire zuurstof (biradicaal): O2 (eigenlijk O2*)
  • perhydroxyl: HO2*
  • ozon: O3
  • waterstofperoxide: H2O2
  • hypochloriet: OCl-**
  • hypochloorzuur: HOCl*
  • (organisch) vetzuurradicaal: R*
  • alkoxyl radicaal: RO*
  • (organisch) lipide (hydro)peroxides: ROOH*
  • vetzuurradicaal anion: RA*
  • thiyl: RS*
  • stikstofradicaal: NO2*

* = een of meer ongepaarde elektronen (radicaal)

Ons lichaam vervangt of herstelt constant de beschadigde cellen maar door onze manier van leven kan het zijn dat er meer schade gebeurt dan dat het kan herstellen. Dit kunnen we opvangen door antioxidanten aan te voeren

Andere artikels over Antioxidanten

    • 50% van je dagelijkse portie fruit en groenten in 1 capsule: Berry Complete

      Supplementen met bessen hebben intussen hun waarde bewezen, en er wordt ook de nodige research naar uitgevoerd die soms tot merkwaardige resultaten leidt.

      (meer…)

    • 50% van je dagelijkse portie fruit en groenten in 1 capsule: Berry Complete
    • De geneeskracht van de vlierbes en vlierbessensiroop

      De vlierbes of Sambucus Nigra komt over de hele wereld voor. Hij is familie van het muskuskruid en hij bloeit overal. De plant past zich aan in alle omstandigheden en wordt geoogst van september tot eind oktober.

      In de zwarte besjes zitten pitten waardoor deze behoren tot de steenvruchten. De vlierbessen groeien in schermen, kleine trosjes die enorm veel besjes bevatten. Het gebruik van vlierbessen en het planten van een vlierstruik is al eeuwen oud.

      (meer…)

    • De geneeskracht van de vlierbes en vlierbessensiroop
    • Functies en werking van alfa-liponzuur

      Wetenschappers ontdekten voor het eerst het belang van alfa-liponzuur in de jaren 1950 en hebben ingezien dat het een antioxidant was in 1988.

      (meer…)

    • Functies en werking van alfa-liponzuur
    • Eet dagelijks 2 porties fruit en 3 porties groenten voor een langer leven

      Studies bij 2 miljoen volwassenen wereldwijd tonen aan dat het dagelijks eten van 2 stuks fruit en 3 stuks groenten waarschijnlijk de optimale hoeveelheid is voor een langer leven.

      (meer…)

    • Eet dagelijks 2 porties fruit en 3 porties groenten voor een langer leven
    • Wat is & doet Resveratrol?

      Resveratrol is een stilbenoïd, een soort natuurlijke fenol verbinding iet tevens een phytoallexin is. Dit ontstaat op een natuurlijke wijze wanneer de plant aangevallen wordt door ziekteverwekkers zoals bacteriën en schimmels. In dierenproeven zou resveratrol anti-kanker, ontstekingsremmende, bloedsuikerverlagende en hartbeschermende eigenschappen hebben. Bij mensen staat het onderzoek nog in een beginstadium en is er verder onderzoek nodig. Resveratrol vindt men onder andere in de schil van rode druiven en andere vruchten, maar kan ook als voedingssupplement verkregen worden uit de Japanse duizendknoop. (meer…)

    • Wat is & doet Resveratrol?
Home
Vitaminen & Mineralen
Antioxidanten
    • Allergie
    • Stress

    Copyright De Gezondheidswinkel© 2023