Eenheden en omrekening
Eenheden in de voeding
De hoeveelheid vitamine-D kan worden uitgedrukt als microgram ergocalciferol (vitamine-D2) of microgram cholecalciferol (vitamine-D3). Regelmatig ook wordt de hoeveelheid internationale eenheden (i.e.) vermeld, waarbij 40 i.e. overeenkomt met 1 microgram.
Bloedwaarden
Volgens medische bloedanalyse 20 – 50 ng/ml of 50 – 125 nmol/l
Volgens orthomoleculaire tendensen
- Onvoldoende: 10 – 20 ng/ml of 25 – 50 mmol/l
- Hypovitaminose D: 20 – 40 ng/ml of 50 – 100 nmol/l
- Optimaal : 40 – 100 ng/ml of 100 – 250 nmol/l
Voeding
Onze voeding bevat onvoldoende vitamine-D. Slechts zeer weinig voedingsmiddelen zijn een goede bron van vitamine-D. Voedingsmiddelen waar vitamine-D van nature in voorkomt zijn:
- De beste bron van vitamine-D zijn vette vissoorten, zoals: haring, sardines, makreel, wilde zalm 10 µg (400 i.e.) per 100 gr, kweekzalm 4 µg (160 i.e.) per 100 gr, tonijn, paling 20 µg (800 i.e.) per 100 gr (deze waarden zijn ongeveer en kunnen variëren)
- Vissenolielevers, zoals levertraan: vit D gr 8 µg (320)i.e.) vit A 900 µg (3000)i.e.)/gr
- Eidooiers (gemiddeld 0.5 µg (20 i.e.) per dooier, de hoeveelheden variëren en komen zelden boven 1,25 µg (50 i.e.) per dooier uit.
- Boter bevat ongeveer 2 µg (80 i.e.) per 100 gram. Dit wisselt af volgens het seizoen.
- In paddenstoelen is ergosterol (provitamine-D2) aanwezig, wat onder invloed van voldoende UV-licht omgezet kan worden in biologische actief ergocalciferol (vitamine-D2). In het wild geoogste paddenstoelen kunnen dus een goede vitamine-D bron zijn, paddenstoelen die in lichtarme omstandigheden groeien zijn dat niet. Ook andere planten kunnen sporen ergosterol bevatten. Dit is de enige niet-dierlijke bron van vitamine-D en is belangrijk voor vegetariërs.
- Margarine toegevoegd 7.5 µg (300 i.e.) per 100 gr
Vitamine-D in moedermelk
Het gehalte aan vitamine-D-achtige stoffen in moedermelk is bijzonder laag en is sterk afhankelijk van de vitamine-D-status van de moeder. Het bevindt zich in de vorm van calcidiol. Het vitamine-D gehalte in de vetrijke achtermelk (welke de zuigeling laatst drinkt), is groter dan in de voormelk.
Wanneer moeders reeds een subklinische vitamine-D deficiëntie hebben (zoals de meeste vrouwen in westerse landen op ver van de evenaar gelegen breedtegraden, en vooral ook in islamitische gemeenschappen), dan hebben de zuigelingen een duidelijk hoger risico om snel een vitamine-D gebrek te ontwikkelen.
Huidkanker
Sinds midden 70-er jaren is er een sterkte toename van melanomen (huidkanker). Het wordt sindsdien aanbevolen om uit de zon te blijven en chemische zonbeschermingsmiddelen met een sterke factor te gebruiken om het risico hierop te verminderen.
Ondanks de aanbevelingen en het gebruik van antizonnebrandcrème is het aantal mensen dat door melanoma overlijdt blijven stijgen.
De meeste zonbeschermingsmiddelen blokkeren UV-B straling maar niet UV-A straling dat zo’n 90-95% is van de ultra violette energie in het zonnesysteem. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat melanomen en basaal celkankers naast UV-B ook door UV-A zonnestralen en andere (zonnebank) kunnen veroorzaakt worden.
UV-A leidt tot rimpels, geeft de huid de bruine kleur en kan tot melanoom-vorming leiden. UV-B doet de huid rood kleuren, maakt de huid dikker en beschermt daarmee tegen verbranding; is verantwoordelijk voor de minder agressieve vormen van huidkanker; stimuleert de aanmaak van vitamine-D in de huid.
Er is geen bewijs dat de zon melanoom veroorzaakt of zonbeschermingsmiddelen het voorkomen. Mensen die binnen werken hebben een grotere kans op de ziekte dan mensen die buiten werken. Ook ontstaan melanoma op delen van het lichaam die minder aan de zon bloot staan, zoals borst en benen.
In Europa komen melanoma meer voor op de noordelijke breedtegraad waar beduidend minder zon is. Mensen die altijd in de zon leven hebben beduidend minder kans om de ziekte te ontwikkelen. Tekort aan zonlicht zorgt ongetwijfeld voor veel meer ziektes en overlijdens dan een te veel zonlicht.
In dat geval zijn zonbeschermingscrèmes niet alleen ineffectief tegen kanker, ze stimuleren juist ziektes omdat ze de opname van vitamine-D via de huid tegen gaan.
Immuniteit
Er is voldoende vitamine-D nodig om het aangeboren immuun¬systeem goed te laten functioneren op een aanval van microben. Voldoende vitamine-D zorgt ervoor dat dit gedeelte van het immuunsysteem wordt ‘aangezet’ en de binnendringers geëlimineerd kunnen worden.
In het andere gedeelte van het immuunsysteem, het deel dat zich aanpast of het verworven immuunsysteem, zorgt vitamine-D ervoor dat er geen auto-immuun of overreactie plaats vindt maar een ontstekingsvermindering ontstaat.
De immuunrespons van het lichaam werkt balancerend. Aan de ene kant is er een directe reactie op indringers als virussen, bacteriën e.d.. Aan de andere kant mag geen overreactie ontstaan waardoor ons eigen lichaam wordt aangevallen. De zon en vitamine-D spelen bij beiden een cruciale rol.
