In dit artikel lees je wat cholesterol precies is, welke soorten er bestaan, wat de invloed van cholesterol op ons lichaam is en welke waarden gezond zijn.
Wat is cholesterol?
Cholesterol is een vettige substantie die van nature in het menselijk bloed voorkomt. Het wordt gevormd in de lever of opgenomen via voedsel. Cholesterol vervult een aantal belangrijke functies in het lichaam. Het helpt bij weefselvorming en de aanmaak van hormonen. Daarnaast beschermt het de zenuwen, stimuleert het de spijsvertering en is het een basismolecule voor de opbouw van elk celmembraan.
Soorten cholesterol
Je hoort de dokter soms praten over goede en slechte cholesterol. Inderdaad, we hebben cholesterol nodig voor het welzijn van ons lichaam. Maar teveel LDL- of “slechte”-cholesterol en te weinig HDL- of “goede”-cholesterol kan hartaandoeningen of hartaanvallen veroorzaken. Om deze problemen te verhelpen doe je er goed aan, de verhouding goede en slechte cholesterol in evenwicht te krijgen.
Hoe bepalen we nu die ratio? Ga langs bij de dokter die bloed zal afnemen en jouw cholesterolverhouding zal bepalen. Vervolgens kun je je levensstijl wat aanpassen bijvoorbeeld door een gezond dieet, door regelmatig te bewegen en/of indien nodig cholesterol geneesmiddelen innemen (statines).
Je hebt dus alle mogelijkheden in handen om zelf naar die goede cholesterolverhouding toe te werken. Daling van het LDL-cholesterol en stijging van het niveau HDL-cholesterol helpt je het risico te verlagen op cardiovasculaire aandoeningen.
Wat is de invloed van “goede” en “slechte” cholesterol op ons lichaam
High-density lipoprotein, of HDL, bevat de goede cholesterol. HDL zorgt ervoor dat de cholesterol terug naar de lever gaat. Het zuivert de bloedbanen.
Low-density lipoprotein, of LDL, bevat de slechte cholesterol. Hoe hoger je LDL-waarde, hoe meer risico je loopt op een hartaanval, vooral als deze cholesterol gaat oxideren.
Bij een stijging van LDL-cholesterol kan overtollige cholesterol zich vastzetten op de wanden van de aderen, met schade tot gevolg: “plaque” zoals die vorming van cholesterol tegen de wanden genoemd wordt, kan vernauwing en verharding van de aderen veroorzaken.
Die “vereelting” noemt men atherosclerosis; “plaque” kan als effect hebben dat er zich een bloedklonter vormt, met als resultaat een verstopping van een ader. Dit kan leiden tot een beroerte of hartaanval.
Wat is totale cholesterol?
Bij een check-up geeft de arts je je totale cholesterol aarde, je waarde HDL en je waarde LDL. Je totale cholesterol zal hoger zijn dan de som van de HDL- en LDL-waarden.
Je totale cholesterolwaarde kan zowel hoog zijn door de hoge HDL-waarde of door de hoge LDL-waarde. Praat met je dokter wanneer de totale cholesterol waarde te hoog staat door je LDL-cholesterolniveau, want je loopt risico. Je dokter zal je aanraden en uitleggen hoe je je levensstijl moet aanpassen om je LDL-cholesterol te verminderen.
Een aanvaardbare HDL-waarde is minstens 50mg/dl. Een optimaal HDL-niveau ligt hoger dan 60. Het optimale LDL-niveau situeert zich onder 100mg/dl.
Wat is cholesterolratio?
Om je cholesterolratio te bepalen deel je de totale cholesterol waarde door je HDL waarde (de goede cholesterol). Bedraagt de waarde van je totale cholesterol bijvoorbeeld 200, en je goede cholesterol bedraagt 50, dan is je cholesterol ratio 4:1.
Ideale ratio?
Volgens de American Heart Association (AHA), moet je niveau van cholesterol ratio 5:1 bedragen of minder. Het ideale ratio is ongeveer 3,5:1.
De cholesterol Ratio wordt door veel dokters gebruikt als leidraad. Een natuurlijk methode om het cholesterol op een veilige wijze te doen dalen is het gebruik van gefermenteerde rode rijst en policosanol.
Wat zijn triglyceriden?
Triglyceriden zijn een andere vorm van vet in het bloed. Net zoals HDL- en LDL-cholesterol, maakt ons lichaam triglyceriden aan en haalt ze eveneens uit ons voedsel. Voeding met hoge trans vetten en verzadigde vetten kunnen het niveau van de triglyceriden doen stijgen. Wanneer je meer calorieën binnen krijgt dan je verbrandt, zullen je triglyceride waarden ook stijgen.
Zijn hoge cholesterolwaarden gevaarlijk?
Hoog cholesterol verhoogt de kans op een hartaanval of beroerte. Deze drama’s komen voor als plaque die aan de aderwanden blijft kleven, breekt. Dit heeft als gevolg dat er bloed begint te “klitten” en er zich een blokkering in de aderen van het hart of de hersenen voordoet.
Wanneer er onvoldoende bloed naar de kransslagaders stroomt, door een verstopping, kan je een vorm van hevige pijn in de borst krijgen. Dit noemt men Angina. Deze symptomen komen veelal voor bij zware inspanningen en verdwijnen dan ook als men voldoende rust.
Manieren om hoge waarden onder controle te houden?
Volgende manieren helpen je om je hoge cholesterol waarden te beheersen:
- Aerobische beweging helpt je, enerzijds de HDL (“goede) cholesterol te verhogen en de LDL (“slechte”) cholesterol te verlagen. Beweging verwijdt de aderen en draagt bij tot een lagere bloeddruk.
- Let op je voeding. Verlaag je LDL-cholesterol door voedsel te eten waar weinig verzadigde vetten, cholesterol of transvetten in voorkomen. Vervang “slechte” vette voeding door eten die een hoge mono onverzadigde en poly-onverzadigde vetten bevatten. Hiermee bedoelt men vis met hoge concentratie omega 3 olie zoals zalm. Ook oplosbare vezels, zoals haver, pectine en psyllium, kan je hoge cholesterol helpen verlagen..
- Statines zijn geneesmiddelen die je LDL-cholesterolwaarde kunnen doen dalen. Ze zijn eveneens een middel om de triglyceriden te doen dalen en je HDL-cholesterol lichtjes te verhogen. In de grote studies is vooral duidelijk dat statines een gunstige rol kunnen spelen in de zogenaamde secondaire preventie, dus na het doormaken van een hartinfarct.
- Een natuurlijk methode om het cholesterol op een veilige wijze te doen dalen is het gebruik vitamine B3.
- Met omega-3 vetzuren verbetert de cholesterolverhouding en verlagen de triglyceriden.
