Niet veel mensen realiseren zich dat overdadig vet in de buikstreek, vooral overtollig vet rond de interne organen in de buikholte (ook wel visceraal vet genoemd), een grotere bedreiging voor de gezondheid en een lang leven kan zijn dan gewoon maar een te groot gewicht hebben.
Wanneer overdadig vet zich in de buikstreek ophoopt, heeft onderzoek een sterk verband aangetoond met cardiovasculaire ziekten, diabetes van het type twee, en ook zelf bepaalde vormen van kanker in aanvulling hierop wordt excessief vet in de buikstreek ook in verband gebracht met de ziekte van Alzheimer en osteoporose.
Ondanks deze intussen welbekende risico’s, is de vermindering van hardnekkig vet in de buikstreek door middel van een dieet en voldoende beweging alleen vaak al een grote uitdaging, zeker naarmate we ouder worden.
De gevaren van excessief vet in de buikstreek
Er zijn twee verschillende types van vet die zich accumuleren in je buik. Een bepaald soort vet wordt opgeslagen net onder de huid en staat bekend als subcutaneus vet. Het ander soort vet accumuleert zich onder de abdominale streek (maag, lever en ander abdominale organen) en het kreeg de term visceraal mee.
Bekende wetenschappers beginnen nog maar de gevaren van beide soorten van vet te leren kennen, net wat de onmiskenbare complicaties kunnen zijn op de gezondheid en de eventuele lange levensduur van de patiënten die ze behandelen.
Het eerste type van vet vinden we ook op andere plaatsen in het lichaam terug, maar beide soorten vetweefsels kunnen overduidelijk in verband worden gebracht met het risico op het oplopen van een metabolische ziekte. Visceraal abdominaal vet is in het bijzonder een overbodige bron van moleculen die kunnen leiden tot ontstekingen.
Deze moleculen staan ook bekend als cytokines, en ze kunnen na verloop van tijd bijdragen tot biochemische abnormaliteiten die leiden tot weerstand tegen insuline, om verhoging van de bloedsuikerspiegel, atherosclerose en een stijgend risico op kanker.
Studies tonen aan dat excessief vet opgeslagen in de buikregio kan in verband worden gebracht met:
- een verhoging van 44% van het risico op een cardiovasculaire ziekte
- een verhoging van 43% van het risico op een andere vorm van kanker
- een verhoging van niet minder dan 700% van het risico op dood ten gevolge van een cardiovasculaire aandoening
Het goede nieuws is dat net zoals een teveel aan abdominaal vet je risico op chronische ziekten doet toenemen, evengoed sterk bewijs voorhanden is dat verlies van gewicht, en dan zeker in de abdominale streek, significante wijze het risico op tal van metabolische ziekten die tot een vroege dood leiden kunnen verminderen.
Het probleem is dat het substantieel verminderen van excessief abdominaal vet voor de meeste oudere mensen moeilijke klus is, en voldoende beweging en een duidelijke verandering in het eetpatroon alleen zijn vaak zelfs onvoldoende om het nodige gewicht te verliezen.
Zelfs die ouder wordende personen die je de nodige discipline aan de dag kunnen leggen om regelmatig doende te bewegen en hun eetpatroon aan te passen, zijn vaak toch niet in staat zichzelf van dat koppige overtollige abdominale vet te bevrijden.
Wat je moet weten over het gevaar van excessief abdominaal vet
De verschillende vormen van vet hebben hun eigen karakter. Vet in de abdominale streek, en dan in het bijzonder visceraal vet, wordt in verband gebracht met een toenemend risico op premature ziekten en zelfs de dood. Dit type van vet produceert ontstekingen uit cytokines die het hele lichaam in een staat van versnelde veroudering brengen.
De aandacht van de wetenschappers is nu toegespitst op het verminderen van de gezondheidsrisico’s op lange termijn (zowel cardiovasculaire, metabolisch als kwaadaardig) en dit door het verminderen van het abdominaal vet
Buikvet kan van geval tot geval verschillen
Je hebt tal van verschillende soorten van vet en je kan ze niet over dezelfde kam scheren. Vet opgeslagen in de buik (hiertoe rekenen we de buikholte, de lever en de abdominale spieren) is veel dodelijker dan vet dat opgeslagen wordt onder de huid.
Mensen, zoals alle dieren, slaan overtollige energie opgedaan via de voeding (calorieën) op onder de vorm van vet. Dit proces op zich is een absolute noodzaak om te voorzien in een voortdurende aanwezigheid van energie. Zo wordt een overtollige hoeveelheid energie uit onze voeding opgeslagen wanneer je een overdaad aan voeding hebt, en wordt het vet weer afgebroken om energie aan de cellen te geven wanneer er een schaarste aan voeding is.
Maar in de natuur komt er natuurlijk veel minder vaak voor dat een dieren overspoeld worden met een zodanige overdadige hoeveelheid aan calorieën zoals die wel bij moderne westerse gezinnen of individuen voorhanden is.
Als gevolg van een overdadige opname van energie door voedsel maar uiteraard ook snacks en snoep, wordt deze overdaad aan energie vaak opgeslagen in de buikholte.
Dit vet gaat accumuleren en we noemen het soms visceraal vet. Dit vet is vaak gelokaliseerd op plaatsen zoals de abdominale holte (buik), levert en zelfs in de spieren van de abdominale wanden.
Mensen die excessieve hoeveelheden gewicht bijkrijgen in een buikholte hebben een duidelijk aantoonbaar hoger risico op cardiovasculaire ziektes en diabetes van het type twee dan mensen met een gelijkaardig gewicht die hun vet andere plaatsen het lichaam opslaan.
Dit kan betekenen dat zelfs wanneer twee personen dezelfde body mass index (BMI) hebben waarbij verschillen in lengte gecorrigeerd worden, toch een duidelijk verschillend risico op gezondheidsproblemen ten gevolge van overdadig met kunnen hebben.
Dit is een van de redenen waarom patronen van het opslaan van het lichaamsvet vaak een veel betere graadmeter van het risico op ziekte zijn dan alleen maar te kijken naar het specifieke lichaamsgewicht op zich. Het is duidelijk zo dat overdadig lichaamsvet in de abdominale streek het risico op ziekten die met de ouderdom in verband kunnen worden gebracht gevoelig toenemen.
Een persoon die een bredere buikomtrek heeft, en dit kan simpelweg door een eenvoudige meter of door een gedetailleerde scan worden vastgesteld, loopt duidelijk meer kans op ernstige ziektes en zelfs een premature dood, zo hebben recente studies intussen al in overvloed bewezen.
Bij een verrassende studie werd vastgesteld dat personen met weliswaar een lagere BMI van minder dan 25 maar met de hoogste buikomtrek een niet minder dan 180% groter risico liepen op een cardiovasculaire dood, een hartaanval en andere hardnekkig terugkerende hartziekten dan personen met een gelijkaardige BMI die een gevoelig smaller middel hadden.
Hieruit konden de wetenschappers afleiden dat een buikomtrek ver boven het gemiddelde een belangrijke risicofactor op het ontwikkelen van een ernstige cardiovasculaire aandoening betekende.