Hoge bloeddruk: onderzoek uit 2019

Laatst bijgewerkt op 25 augustus 2020

In dit artikel hebben we enkele interessante studies uit het afgelopen jaar met betrekking tot hoge bloeddruk of hypertensie verzameld. We focussen op voeding, risicofactoren en de relatie tussen hypertensie en dementie.

Verrassende linken met hypertensie

Hypertensie verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, zoals beroertes en coronaire aandoeningen, en kan de levensduur drastisch inkorten wanneer het niet behandeld wordt.

Hoewel mensen hypertensie duizenden jaren geleden voor het eerst identificeerden als een medische aandoening, zijn wetenschappers nog steeds bezig met het invullen van de details.

Onderzoek dat in 2019 werd gevoerd, heeft een aantal opmerkelijke bevindingen opgeleverd. In februari verscheen bijvoorbeeld een artikel waarin werd geconcludeerd dat vrouwen ouder dan 80 jaar met een “normale” bloeddruk een verhoogd risico op sterfte hadden in vergelijking met personen met een hoge bloeddruk.^[1]

Elders kwamen Griekse wetenschappers tot de conclusie dat een dutje doen zou kunnen helpen de bloeddruk te verlagen.
>> Lees verder: Een dutje doen helpt tegen hoge bloeddruk

Een andere verrassende studie, die wetenschappers presenteerde op de 83e jaarlijkse wetenschappelijke vergadering van de Japanse Circulation Society, concludeerde dat het meermaals moeten plassen ‘s nachts een teken zou kunnen zijn van hypertensie.^[2]

De rol van voeding bij bloeddruk

Het voedsel dat we eten heeft een enorme invloed op onze gezondheid. De America Heart Association suggereert dat het eten van een dieet rijk aan groenten en fruit evenals het vermijden van zout- en vetrijke producten kan helpen om de bloeddruk onder controle te houden.

De afgelopen jaren is de belangstelling voor voeding in het algemeen enorm toegenomen. Steeds meer wetenschappers richten zich op individuele voedingsmiddelen of voedingsbestanddelen die de gezondheid ten goede kunnen komen.

Specifieke voeding en supplementen

Een studie onderzocht de impact van het gebruik van walnoten op de bloeddruk. De conclusie was dat de proefpersonen die veel walnoten aten, een aanzienlijke verlaging van de bloeddruk ondervonden.^[3]
>> Lees ook: Walnoten doen de goede bacteriën in je darm toenemen

Een andere recente studie concentreerde zich op spirulina, de gedroogde biomassa van een bacterie genaamd Spirulina platensis. Fabrikanten kunnen het toevoegen aan voedingsmiddelen, en sommige mensen nemen het als een aanvulling.^[4]

Eerdere experimenten lieten uitschijnen dat spirulina het potentieel heeft om de bloeddruk te verlagen. In de meest recente studie werd geconcludeerd dat een eiwit dat de vertering van spirulina produceert, de bloedvaten doet ontspannen. De auteurs hopen dat dit eiwit, dat bekend staat als SP6, ooit nuttig zou kunnen zijn bij de behandeling van hypertensie.

Een ander onderzoek bekeek de rol van zink bij het op peil houden van de bloeddruk. In de loop der jaren hebben onderzoekers een verband vastgesteld tussen een laag zinkgehalte en een verhoogd risico op hoge bloeddruk, maar het precieze mechanisme is moeilijk vast te stellen.
>> Lees verder: Zinktekort kan een rol spelen bij hoge bloeddruk

Conserveringsmiddelen, additieven en water

In plaats van zich te richten op specifieke voedingsmiddelen, werd in een verdere studie gekeken naar de impact van het kopen van voedsel bij lokale handelaars in plaats van bij supermarkten.

De auteurs stelden dat je door het eten van lokale producten conserveringsmiddelen en additieven die voedsel “vers” lang vers houden vermeden kunnen worden.

Hoewel de studie relatief klein was, vonden de auteurs dat degenen die lokale producten consumeerden al na zes maanden lagere niveaus van visceraal vet, verbeterde depressiescores, en een verminderde systolische bloeddruk hadden.^[5]

In een ander onderzoek, vroeg een team van wetenschappers zich af of drinken van water met een hoog gehalte aan mineralen de bloeddruk zou kunnen verlagen.

Om dit te onderzoeken richtten zij zich op mensen die in een kustgebied van Bangladesh wonen. Het drinkwater daar varieert in zoutgehalte. In gebieden met een hoog zoutgehalte bevat het water grotere hoeveelheden natrium, waarvan we weten dat het de bloeddruk verhoogt. In hetzelfde water zit echter ook meer magnesium en calcium, die beide de bloeddruk verlagen.^[6]

De auteurs besloten dat een hoger zoutgehalte de bloeddruk in het algemeen verlaagt. De calcium en magnesium zouden de schadelijke effecten van natrium tenietdoen.

Oorzaken en risicofactoren van hoge bloeddruk

Sommige risicofactoren voor hypertensie zijn vrij bekend: zij omvatten het drinken van buitensporige hoeveelheden alcohol, het roken van tabak, stress en zwaarlijvigheid. Gezien hoge bloeddruk zo vaak voorkomt, zijn er waarschijnlijk nog veel meer bepalende factoren.

Hoewel wetenschappers weten welke levensstijl– en voedingsfactoren van invloed zijn op de bloeddruk, zijn ze er ook niet helemaal zeker van hoe ze die veranderingen veroorzaken.

Inzicht in waarom en hoe hoge bloeddruk bij sommige mensen wel en bij andere niet optreedt is essentieel en kan leiden tot innovatieve manieren om hypertensie te behandelen of te voorkomen.

Sommige wetenschappers onderzoeken mogelijke risicofactoren die op het eerste gezicht onwaarschijnlijk lijken. Zo onderzocht een onderzoek uit juni de rol van de plaats waar mensen wonen. Eerdere studies vonden een verband tussen blootstelling aan luchtvervuiling en hypertensiegevaar, en dit laatste werk bevestigt die vermoedens en gaat nog een stap verder.^[7]

Zoals verwacht vonden de onderzoekers een verband tussen luchtvervuiling en hypertensie; de toename van het risico was echter alleen significant voor mensen die in meergezinswoningen woonden, zoals flatgebouwen. Dit kan te wijten zijn aan factoren zoals lawaai en drukte.

Mondhygiëne beïnvloedt de bloeddruk

Bizar genoeg heeft een groep wetenschappers onlangs onderzocht hoe mondwater het risico op hypertensie kan beïnvloeden.^[8]

De auteurs publiceerden hun bevindingen in het tijdschrift Frontiers in Cellular and Infection Microbiology en concludeerden dat mondwater de “goede bacteriën” in de mond doodt. Deze goede bacteriën produceren stikstofmonoxide (NO) dat belangrijk is voor de gezondheid van je bloedvaten.

De auteurs publiceerden hun bevindingen in het tijdschrift Frontiers in Cellular and Infection Microbiology en concludeerden dat mondwater de “goede bacteriën” in de mond doodt. Deze goede bacteriën produceren stikstofmonoxide (NO) dat belangrijk is voor de gezondheid van je bloedvaten.

NO werkt als een vaatverwijdend middel, wat inhoudt dat het de spieren rond de bloedvaten doet ontspannen, waardoor de bloedvaten wijder worden en de bloeddruk daalt.

De wetenschappers concentreerden zich met name op de chemische stof chloorhexidine, die ze in sommige mondspoelingen vonden.

“Tweemaal daags gebruik van chloorhexidine ging gepaard met een aanzienlijke verhoging van de systolische bloeddruk na 1 week gebruik, en het stoppen met mondwater resulteerde in een verrijking van de nitraat-reducerende bacteriën op de tong”.

Nog steeds gericht op de mondregio, zocht een nieuw review naar verbanden tussen tandvleesaandoeningen en hypertensie. Ze toonden aan dat personen met ernstige parodontitis een 49% verhoogd risico op hypertensie hadden.

Hoge bloeddruk en dementia

Wetenschappers hebben een verband vastgesteld tussen hypertensie en vasculaire dementie. De associatie is zinvol omdat vasculaire dementie kan optreden na een beroerte, en hypertensie een risicofactor is voor een beroerte.

Tevens blijkt dat hypertensie het risico op andere vormen van dementie, waaronder de ziekte van Alzheimer, kan verhogen. Uit een studie die in juni van dit jaar verscheen, bleek dat het bloeddrukmiddel nilvadipine de voortgang van de ziekte van Alzheimer vertraagde door de bloedstroom in de hersenen te verbeteren.^[9]

Het onderzoeksteam toonde met name aan dat mensen die de medicatie innamen de bloedstroom in de hippocampus met 20% deden toenemen. De hippocampus is het hersengebied dat van vitaal belang is voor het geheugen en bij leren.

Patronen doorheen het leven

Andere wetenschappers keken naar bloeddrukschommelingen en hun mogelijke rol bij dementie. Zo bleek dat proefpersonen met de ziekte van Alzheimer hun aandoening sneller vorderde wanneer ze last hadden van een fluctuerende bloeddruk.

In een ander onderzoek werd het patroon van de bloeddruk over enkele decennia geobserveerd. De auteurs vatten hun bevindingen samen: “Een patroon van aanhoudende hypertensie midden tot laat in het leven en een patroon van midlife hypertensie gevolgd door laat in het leven zijnde hypotensie, werden geassocieerd met een verhoogd risico op latere dementie.”^[10]

Een ander project dat hypertensie in kaart bracht over een levenslange periode vond dat personen met een hoge of stijgende bloeddruk tussen 36 en 53 jaar meer kans hadden op laesies van de witte stof alsook een kleiner hersenvolume op latere leeftijd.^[11]

In 2020 zal hypertensie zeker hoog op de medische onderzoeksagenda blijven staan. Nu de wetenschap de oorzaken en mechanismen van hypertensie geleidelijk heeft weten te ontwarren, moet het mogelijk worden om middelen te vinden die het behandelen.^[12]