Voor de industriële revolutie kwam leek het leven op een aantal manieren heel wat eenvoudiger. Bij het vallen van de nacht verduisterde ook de lucht. Dit had meteen zijn gevolgen op ons slaappatroon. En op onze natuurlijke circadische ritmes. Toen we meer elektriciteit en elektrische lichten begonnen te gebruiken, had het ook een bijkomend effect op onze slaap, we verwisselden de nachten met dagen en zo werd het het moeilijker om onze nachtrust aan te vatten.
Naar schatting zullen intussen zowat twee op de drie mensen lijden aan een of andere vorm van slaapproblemen. Er zijn heel wat medicijnen op de markt om aan deze problemen te verhelpen, en dat is ook nodig. Te weinig slaap kan namelijk leiden tot allerlei aandoeningen zoals een depressie, diabetes, zwaarlijvigheid en zelfs kanker. Meer dan de helft van de mensen die lijden aan een alcoholprobleem hebben ook moeite met de slaap, en hierbij stelt zich de vraag welk van de problemen het eerst opduikt.
Melatonine
Melatonine is een stof die uw lichaam op natuurlijke wijze aanmaakt om de verschillende cycli van de slaap te reguleren. Melatonine wordt aangemaakt door de prikkel van aan licht blootgesteld te worden. De natuurlijke ritmes van de dag worden gereguleerd door de alvleesklier door middel van wat we circadiaanse ritmes noemen. Deze ritmes zou je kunnen omschrijven als de biologische klok van het lichaam van de mens. De sensor hier is zogenaamde suprachiasmatische nucleus of SCN in het menselijk brein. Dit bestaat uit zowat 20.000 neuronen in de hypothalamus. Hierdoor worden signalen verzonden naar de alvleesklier wanneer deze wordt blootgesteld aan licht.
Omdat de natuurlijke productie van melatonine in het menselijk lichaam bij het duister begint te verminderen, zal de aanvang van duisternis een aanleiding zijn om de slaapcyclus om langzaam te beginnen. Maar wanneer we onszelf gedurende het duister meerdere uren toch aan een vorm van kunstlicht blootstellen, dan zullen we deze specifieke ritmes gaan onderbreken. En dit leidt op zijn beurt tot het verminderen van de productie van melatonine, wat dan weer onze interne klok overhoop haalt en op die manier ons ook belet om een vlotte manier in slaap te geraken.
Overgang dag – nacht: schemering
Door het herscheppen van natuurlijk ‘schemering’ kunnen we de natuurlijke slaap gelukkig gaan herstellen. Een tip is om enkele uren voor je gaat slapen de lichten rond het huis te dimmen. Als dit in uw geval niet mogelijk is, zou toch minstens 1:00 uur voor je gaat slapen de televisie moeten uitschakelen, de lichten beginnen dimmen, en beletten dat je wordt blootgesteld aan helder licht. Dit zal de aanleiding geven aan je alvleesklier om te beseffen dat de nacht op komst is en dat langzaam de slaapcyclus kan ingezet worden.
Lichten met een zachtere of een blauwe kleur kunnen ook erg nuttig zijn bij het stimuleren van je slaap, omdat zij de melatonine niet gaan onderdrukken. Bedrijven zijn nu bezig met het onderzoek naar het maken van specifieke licht met deze bijzondere vereisten. De nieuwe technologie die het blauw bij deze lichten blokkeert helpt om de melatonine op een natuurlijke manier te produceren.
Het zou ook wel eens een goed idee kunnen zijn om de beeldschermen van een televisie en computer uit de slaapkamer te verwijderen, zodat je brein wordt geprogrammeerd te slapen wanneer je binnengaat in dat heiligdom dat de slaapkamer zou moeten zijn. Frisse temperaturen zijn eveneens bevorderlijk voor een type en goede nachtrust.
Nog andere manier om een gezonde slaap te bevorderen is het verduisteren van de ramen en het geluids dichtmaken van je slaapkamer. Het licht dat door je raam binnenkomt is namelijk even schadelijk voor je interne klok als elektrische lampen die in de slaapkamer zouden branden. Je slaapkamer zo zo donker en zo rustig als mogelijk is moeten zijn, zodat zowel je slaap dromen, eveneens belangrijk voor je slaappatroon, niet verstoord worden door deze hinderlijke factoren.
Wanhoop echter niet wanneer je in het midden van de nacht toch plots wakker wordt. Dit is een normaal slaappatroon. Voor de industriële revolutie haar intrede deed, werd algemeen aangenomen dat de slaap bestond uit twee helften. De eerste paar uren van je slaap werden de eerste slaap genoemd, gevolgd door een onderbreking van korte slaapjes, die naam ‘sleep watching’ meekreeg. Dan kwam de finale fase van je nachtrust, bekend onder de naam de tweede slaap.
Als je dus wakker wordt in het midden van de nacht, moet je niet panikeren en er zeker voor zorgen dat de slaapkamer duister blijft. Begin dus niet de lichten aan te doen, de computer te gebruiken of wat naar de televisie te kijken want dat zou alleen maar belet dat je opnieuw in slaap raakt. Beter is om je gedachten wat te laten dwalen en zo langzaam weer te verzinken in een rustgevende diepe slaap.
Sommige in slaap gespecialiseerde dokters zijn van oordeel dat we schrik hebben om te slapen omdat we bevreesd zijn om geconfronteerd te worden met onze eigen, Jungiaanse schaduwzijden. Misschien is er intussen een hele samenleving tot stand gekomen die bang is geworden van het donker en die constant licht wil aanhouden om zo het duister met de eigen omgeving te weren. Maar dat is dus niet de juiste methode om tot een goede nachtrust komen.
