11 door onderzoek bewezen voordelen van olijfolie

Laatst bijgewerkt op 20 december 2019

De gezondheidseffecten van vet in de voeding zijn omstreden. Deskundigen zijn het er echter over eens dat olijfolie – vooral extra vierge olijfolie gezond is. In dit artikel bespreken we 11 gezondheidsvoordelen van olijfolie die worden ondersteund door wetenschappelijk onderzoek.

Olijfolie is rijk aan gezonde enkelvoudig onverzadigde vetten

Olijfolie is de natuurlijke olie die wordt gewonnen uit olijven. Ongeveer 14% van die olie bestaat uit verzadigde vetten en 11% bestaat uit meervoudig onverzadigde vetzuren, zoals omega-6 en omega-3.

Het overheersende vetzuur in olijfolie is een enkelvoudig onverzadigd vet, oliezuur genaamd, dat 73% van het totale oliegehalte uitmaakt. Studies suggereren dat oliezuur ontstekingen vermindert en zelfs gunstige effecten kan hebben op genen die verband houden met kanker.

Enkelvoudig onverzadigde vetten zijn goed bestand tegen hoge temperaturen, waardoor koken met olijfolie een goede keuze is.

Olijfolie bevat grote hoeveelheden antioxidanten

Extra vierge olijfolie van eerste persing is vrij voedzaam. Naast heilzame vetzuren bevat het een bescheiden hoeveelheid vitaminen E en K.

Daarnaast is olijfolie rijk aan krachtige antioxidanten. Deze antioxidanten zijn biologisch actief en kunnen je risico op chronische ziekten verminderen. Ze bestrijden ontstekingen en helpen de bloedcholesterol te beschermen tegen oxidatie, twee voordelen die het risico op hart- en vaatziekten kunnen verlagen.

Olijfolie heeft sterke anti-inflammatoire eigenschappen

Chronische ontstekingen gaan vaak vooraf aan ziekten zoals kanker, hart- en vaatziekten, het metabool syndroom, type 2 diabetes, Alzheimer, artritis en zelfs obesitas.

Extra olijfolie van eerste persing is in staat ontstekingen te verminderen. De belangrijkste ontstekingsremmende effecten worden gemedieerd door antioxidanten. De belangrijkste daarvan is oleocanthal, waarvan is aangetoond dat deze op dezelfde manier werkt als ibuprofen, een anti-inflammatoir middel.

Sommige wetenschappers schatten dat oleocanthal in 3 à 4 eetlepels (50 ml) olijfolie van eerste persing een vergelijkbaar effect heeft als 10% van de volwassen dosis ibuprofen.

Onderzoek suggereert daarnaast dat oliezuur, het belangrijkste vetzuur in olijfolie, het niveau van belangrijke ontstekingsmarkers zoals C-reactief eiwit kan verminderen.

Een studie toonde tevens aan dat de antioxidanten in olijfolie sommige genen en eiwitten die ontstekingen veroorzaken kunnen remmen.

Olijfolie kan de ziekte van Alzheimer bestrijden

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende neurodegeneratieve aandoening ter wereld. Een van de belangrijkste kenmerken is de opbouw van zogenaamde bèta-amyloïde plaques in je hersencellen.

Een studie bij muizen toonde aan dat een stof in olijfolie kan helpen deze plaques te verwijderen. Bovendien bleek uit een menselijke studie dat een mediterraan dieet rijk aan olijfolie de hersenfunctie ten goede kwam.

>> Lees verder: Olijfolie kan dementie voorkomen

Olijfolie kan helpen om beroertes te voorkomen

Een beroerte wordt veroorzaakt door een verstoring van de bloedtoevoer naar de hersenen, hetzij door een bloedstolsel of een bloeding. In ontwikkelde landen is een beroerte de op een na meest voorkomende doodsoorzaak, vlak na een hartaandoening.

De relatie tussen olijfolie en het risico op een beroerte is uitgebreid bestudeerd. Een uitgebreide meta-analyse van studies bij 841.000 mensen vond dat olijfolie de enige bron van enkelvoudig onverzadigd vet was, geassocieerd met een verminderd risico op beroerte en hartaandoeningen.

In een ander onderzoek bij 140.000 deelnemers hadden degenen die olijfolie consumeerden een veel lager risico op een beroerte dan degenen die dat niet deden.

Olijfolie beschermt tegen hart- en vaatziekten

Hartaandoeningen zijn de meest voorkomende doodsoorzaak in de wereld. Uit observationeel onderzoek dat enkele decennia geleden is uitgevoerd, is gebleken dat hartziekten minder vaak voorkomen in de mediterrane landen.

Dit heeft geleid tot uitgebreid onderzoek naar het mediterrane dieet, waarvan nu is aangetoond dat het het risico op hartaandoeningen aanzienlijk vermindert.

Extra olijfolie van eerste persing is een van de belangrijkste ingrediënten in dit dieet en beschermt op verschillende manieren tegen hartziekten.

Het verlaagt ontstekingen, beschermt “slechte” LDL-cholesterol tegen oxidatie, verbetert de circulatie in de bloedvaten en kan overmatige bloedstolling helpen voorkomen.

Interessant genoeg is ook aangetoond dat het de bloeddruk verlaagt, wat een van de sterkste risicofactoren is voor hart- en vaatziekten en vroegtijdige dood. In één studie heeft olijfolie de behoefte aan bloeddrukmedicatie met 48% verminderd.

Olijfolie wordt niet geassocieerd met gewichtstoename en obesitas

Het eten van te grote hoeveelheden vet veroorzaakt gewichtstoename. Talrijke studies hebben echter een verband gelegd tussen het mediterrane dieet, rijk aan olijfolie, en een gezond lichaamsgewicht.

In een 30 maanden durende studie bij meer dan 7.000 Spaanse studenten, werd het gebruik van veel olijfolie niet gekoppeld aan een verhoogd gewicht.

Bovendien bleek uit een driejarig onderzoek op 187 deelnemers dat een dieet rijk aan olijfolie gekoppeld was aan een verhoogd gehalte aan antioxidanten in het bloed en aan gewichtsverlies.

Olijfolie kan het risico op diabetes type 2 verminderen

Olijfolie lijkt in hoge mate te beschermen tegen diabetes type 2. Verschillende studies hebben een verband gelegd tussen olijfolie en gunstige effecten op de bloedsuiker- en insulinegevoeligheid.

Een gerandomiseerde klinische studie bij 418 gezonde mensen bevestigde de beschermende effecten van olijfolie. In deze studie heeft een mediterraan dieet dat rijk is aan olijfolie het risico op type 2 diabetes met meer dan 40% verminderd.

De antioxidanten in olijfolie hebben anti-kankereigenschappen

Kanker is een van de meest voorkomende doodsoorzaken in de wereld. Mensen in mediterrane landen hebben een lager risico op bepaalde vormen van kanker en veel onderzoekers denken dat olijfolie de oorzaak kan zijn.

De antioxidanten in olijfolie kunnen oxidatieve schade door vrije radicalen, wat wordt beschouwd als een belangrijke oorzaak van kanker, verminderen. Verschillende studies tonen aan dat verbindingen in olijfolie kankercellen kunnen bestrijden.

Olijfolie heeft antibacteriële eigenschappen

Olijfolie bevat veel voedingsstoffen die schadelijke bacteriën kunnen remmen of doden. Een daarvan is Helicobacter pylori, een bacterie die in je maag leeft en maagzweren en maagkanker kan veroorzaken.

Uit onderzoek is gebleken dat extra vergine olijfolie acht stammen van deze bacterie bestrijdt, waarvan er drie resistent zijn tegen antibiotica.

Een studie bij mensen suggereerde dat 30 gram extra vergine olijfolie, dagelijks ingenomen, een H. pylori-infectie kan elimineren bij 10-40% van de mensen in slechts twee weken.

Olijfolie kan helpen bij de behandeling van reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door misvormde en pijnlijke gewrichten.

Hoewel de eigenlijk oorzaak niet goed wordt begrepen, impliceert het dat je immuunsysteem per ongeluk de normale cellen.

Olijfoliesupplementen lijken ontstekingsmarkers te verbeteren en oxidatieve stress te verminderen bij personen met reumatoïde artritis. Olijfolie lijkt bijzonder heilzaam in combinatie met visolie, een bron van ontstekingsremmende omega-3 vetzuren.

In één studie heeft de combinatie van olijfolie en visolie grip, gewrichtspijn en ochtendstijfheid aanzienlijk verbeterd bij mensen met reumatoïde artritis.^[1]