Nicotinamide riboside: rol en relatie met NAD
Gepubliceerd op 27 juli 2021 - Laatst bijgewerkt op 10 augustus 2021
Laatst bijgewerkt op 10 augustus 2021
In dit artikel leggen we uit wat nicotinamide riboside precies is en hoe je voldoende van deze vitamine kunt binnenkrijgen.
Nicotinamide riboside
Nicotinamide riboside is een vorm van niacine. We kennen het ook als vitamine B3. Vitamine B3 is een van de in wateroplosbare vitamines. Dat houdt in dat deze niet opslaat in het lichaam, maar vaak via de urine het lichaam weer verlaat.
Hoewel het klinkt als nicotine, heeft nicotinamide riboside niets met nicotine te maken. Niacine kan overigens ook voorkomen als nicotinezuur. In voeding en het lichaam komt niacine vooral voor als nicotinamide.
Nicotinamide riboside komt in kleine hoeveelheden voor in het menselijk lichaam. Dankzij nicotinamide riboside kan het lichaam namelijk een belangrijk enzym aanmaken: NAD (nicotinamide-adenine-dinucleotide).[1]
Geschiedenis van nicotinamide riboside en NAD
Deze unieke werking van het NAD-enzym werd voor het eerst ontdekt in 1906 door de Britse biochemici Arthur Harden en William John Young. Zij deden een proef met gistextracten. Ze mengden gekookt en gefilterd gistextract met ongekookt gistextract en ontdekten dat de alcoholische fermentatie in het mengsel enorm toenam. In het gekookte gistextract ontdekten ze een bestanddeel dat de enorme toename veroorzaakte.
Dit element werd jaren later door de Duits Zweedse biochemicus Hans vol Euler-Chelpin geïdentificeerd als nucleotide-suikerfosfaat. Het onderzoek naar het element stond niet stil en werd onder meer vervolgd door de Duitse fysioloof en medicus Otto Heinrich Warburg. Hij ontdekte dat het nucleotide-suikerfosfaat zich op een speciale wijze gedroeg; het nam enerzijds stoffen op en gaf ze anderzijds door. Zo werd het NAD co-enzym pas echt benoemd. Deze ontdekking plaveide de weg voor het onderzoek naar hoe dit enzym in het lichaam wordt aangewakkerd.
Door verschillende onderzoeken naar bepaalde huidaandoeningen en stofwisselingsziekten, ontdekte in 1939 Conrad Elvehjem dat nicotinezuur van invloed was op het produceren van het enzym. Nicotinezuur – wederom niet te verwarren met nicotine – is een andere benaming voor niacine, een van de B-vitaminen. Weer later werd er vastgesteld dat het niet nicotinezuur, maar nicotinamide is die de NAD co-enzym aanmaakt in het lichaam.[2]
Natuurlijke bronnen nicotinamide riboside
Nicotinamide riboside of niacine (vitamine B3) krijgen we bij een uitgebalanceerd dieet voldoende binnen. Vooral groene groenten (spinaze, boerenkool, broccoli, sperziebonen), vlees, vis, volkoren graanproducten en aardappelen. Nicotinamide riboside halen we niet alleen uit ons eten; het lichaam kan het ook zelf aanmaken uit het aminozuur tryptofaan. En dat zit weer in alle eiwitten die we uit onze voeding halen, waaronder dus vlees, zuivel en eieren.
Algemeen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid niacine
Voor een optimale werking is er een ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) vastgesteld van niacine. Deze verschilt per levensfase, maar ook of je man of vrouw bent. De ADH voor niacine is:
- Vrouwen: 14 milligram
- Zwangere vrouwen: 18 milligram
- Vrouwen die borstvoeding geven: 17 milligram
- Mannen: 16 milligram
- Kinderen: afhankelijk van de leeftijd 2 tot 16 milligram
De maximale hoeveelheid die je dagelijks mag innemen ligt voor volwassenen op 35 milligram. Wanneer je een uitgebalanceerde voeding hebt, met voldoende groente, fruit en aardappelen, dan krijg je via de voeding genoeg nicotinamide riboside binnen. In een voedingssupplement (zoals een multivitaminen of een vitamine B-supplement) wordt er rekening gehouden met de niacine die je al via de voeding binnenkrijgt, zodat je niet over doseert.
Tekort of teveel aan nicotinamide riboside
Het is mogelijk dat door een ongebalanceerd of eenzijdig dieet een tekort aan niacine en dus nicotinamide riboside ontstaat in het lichaam. Bij een tekort aan deze vitamine in het lichaam kunnen de volgende symptomen ontstaan:
- Huidproblemen, denk hierbij aan oneffenheden, acné, jeuk en onrustige huid;
- Spijsverteringsproblemen, waaronder diarree;
- Problemen met het zenuwstelsel.
Bij extreme tekorten kan de aandoening pellagra ontstaan, waarbij bovengenoemde symptomen en zelfs dementie kan optreden. In de westerse wereld is het dankzij goede voeding en de variatie in voeding niet zo snel mogelijk om een tekort te ontwikkelen.
Andersom is het mogelijk door overdosering dat je een teveel aan niacine binnenkrijgt. Bijvoorbeeld omdat je een te hoge dosering krijgt via een supplement of door een zeer eenzijdig dieet met heel veel niacine.
Bij een teveel aan deze vitamine in de vorm van nicotinezuur in het lichaam, kan er bloedvatverwijding ontstaan. Hierdoor ga je meer blozen of krijg je een soort van opvliegers. Dit wordt ook wel ‘flushing’ genoemd. Bij een teveel aan nicotinamide gebeurt dit niet, maar kan er wel schade ontstaan de ogen en de lever.
Goede opname van nicotinamide riboside
Er zijn stoffen die helpen om de nicotinamide riboside beter op te laten nemen in het lichaam. Vooral wanneer je het in de vorm van een (voorgeschreven) voedingssupplement gebruikt. Let hierbij op om welke vorm van niacine het gaat: nicotinezuur of nicotinamide.
Om flushing door nicotinezuur te voorkomen, raad men aan om de niacine samen met aspirine (acetylsalicylzuur) in te nemen. Dit laatste voorkomt de bloedvatverwijding en de typische vitamine B3-opvliegers. Vermijd in de tussentijd pittig of gekruid eten en laat alcohol staan.
In beide vormen wordt zeker aangeraden om het met voedsel in te nemen om zo eventuele maagklachten te voorkomen. Vooral in de vorm van een voedingssupplement om een niacine tekort te compenseren, heeft de maag bescherming nodig om zo schade te voorkomen.
Belangrijk om te weten
Niacinesupplementen kunnen een nadelige interactie hebben met medicijnen, zoals insuline, bloedverdunners, anti-epileptica, hypertensie middelen, schildklierhormonen en antibiotica. Daarnaast is van deze supplementen ook bekend dat ze een wisselwerking hebben met ginkgo biloba en verschillende antioxidanten.
Wanneer je een hogere dosering niacine of een speciaal hoog gedoseerd nicotinamide riboside supplement krijgt voorgeschreven, is het belangrijk dat er naar deze interacties gekeken wordt om eventuele gezondheidsrisico’s voor te zijn. Nogmaals: bij een gewone inname van niacine die ligt rondom de ADH hoef je je om al deze interacties geen zorgen te maken.[3][4]
Bronnen
↑1 | 22 april 2020, Nicotinic Acid, Nicotinamide, and Nicotinamide Riboside: A Molecular Evaluation of NAD+ Precursor Vitamins in Human Nutrition |
---|---|
↑2 | februari 2018, A Timeline of Nicotinamide Adenine Dinucleotide Research |
↑3 | 8 januari 2021, Vitamin B3 (Niacin) |
↑4 | juni 2016, Niacin (Vitamin B3) |