Dieet bij jicht: wat kan en wat niet

Laatst bijgewerkt op 31 juli 2025

 Jicht is een pijnlijke vorm van artritis en het werd lang geassocieerd met diëten, speciaal met teveel vlees en schaaldieren eten en alcohol drinken. Vroeger werd bij de behandeling van jicht dan ook aangeraden om te gaan diëten en dan nog met een streng regime.

Nieuwe dieetrichtlijnen lijken op een gezondheidsplan dat de meeste mensen kunnen aanhouden en zo hun gewicht op peil houden en verschillende chronische ziekten vermijden.

Hoe ontstaat jicht?

Jicht komt voor wanneer de urinezuurspiegel stijgt in je bloed en door neer te slaan kristallen vormt. Het lichaam produceert urinezuur wanneer het purines afbreekt. Purine komt natuurlijk voor in het lichaam, maar we krijgen het ook door bepaald voedsel te eten zoals organenvlees, ansjovis, haring, schelpdieren, asperge en paddenstoelen.

Een dieet dat arm is aan purine kan bijdragen aan het handhaven van normale urinezuurwaarden in het bloed. Dit kan gunstig zijn voor mensen die gevoelig zijn voor jicht. Een dieet is geen behandeling tegen jicht, maar kan bijdragen aan een leefstijl die het risico op aanvallen helpt beperken.

Dieetregels

Een jichtdieet vermindert de inname van voedsel met een hoog gehalte aan purine zoals dierlijke producten, en draagt zo bij tot de controle van de productie door het lichaam van urinezuur.^[1]

Het dieet beperkt het drinken van alcohol, vooral bier. Deze drank wordt gelinkt aan jichtaanvallen. Als je lijdt aan overgewicht moet je zeker vermageren. Te snel vermageren is ook niet goed want dat kan een jichtaanval net uitlokken. Drink voldoende vloeistof om zo het urinezuur in het lichaam te verdunnen.

Vermijd ook diëten met een hoog eiwitgehalte, want die kunnen net urinezuur produceren.

Een jichtdieet volgen

Beperk vlees, gevogelte en vis. Dierlijke proteïnes bevatten veel purine. Vermijd voedsel met veel purine zoals organenvlees, ansjovis, haring, asperge en paddenstoelen.

Eet niet te veel vet. Verzadigde vetten beperken de mogelijkheid van het lichaam om urinezuur te elimineren. Kies voor plantaardige proteïnen zoals bonen en groenten, en zuivelproducten met weinig of geen vet om zo de hoeveelheid verzadigde vetten in je dieet terug te dringen. Vette maaltijden kunnen bijdragen tot obesitas, wat kan leiden tot jicht.

Beperk de inname van alcohol. Alcohol komt tussenbeide in de eliminatie van urinezuur in het lichaam. Vooral bier is dus uit den boze. Vermijd als je een aanval hebt alle alcohol. Wanneer je geen last van aanvallen hebt kan een of twee glazen wijn per dag geen kwaad.

Vermijd voedsel gezoet met fructosesiroop. Fructose is een van de koolhydraten die het urinezuur doet toenemen. Vermijd dus zoveel mogelijk softdrinks en gezoete dranken. 100% zuivere vruchtensappen zijn dan weer wel goed.^[2]

Kies voor complexe koolhydraten. Eet meer volle granen, fruit en groenten en minder geraffineerde koolhydraten zoals wit brood, cake en snoep.

Drink voldoende vocht, vooral water. Dat helpt het urinezuur uit het lichaam te verwijderen. Mik op ongeveer 1,5 tot 2 liter water per dag. Sommige onderzoeken suggereren dat koffieconsumptie in verband kan staan met een lagere kans op jicht bij mannen.

Purine tabel voor verschillende voedingsmiddelen

Hoeveelheid purine in groentes per 100 gram

Hoeveelheid purine in melk, melkproducten en eieren per 100 gram

Hoeveelheid purine in gevogelte, vlees en orgaanvlees per 100 gram

Hoeveelheid purine in graan en graanproducten per 100 gram

Hoeveelheid purine in fruit per 100 gram

Hoeveelheid purine in peulvruchten, zaden en noten per 100 gram

Hoeveelheid purine in vis en visproducten per 100 gram

Voorbeeld van een menu

Dit zou je dagelijks kunnen eten als voorbeeld van een voeding die laag is in purine:

Ontbijt

• Volle granen, niet gezoete cornflakes met afgeroomde of halfvolle melk en vers fruit
• Toast van volle granen brood met transvetten vrije margarine
• 100 % fruitsap
• Koffie

Lunch

• Wit vlees, gevogelte of vis, sandwich van vollegranendeeg, sla, tomaat en vetarm beleg
• Wortel en selder, slaatje en groentesoep
• Vers fruit (appel, appelsien, peer)
• Afgeroomde of halfvolle melk

Diner

• Gebakken of geroosterde kip
• Gestoomde groenten
• Gebakken aardappel met vetarme zure room
• Groen slaatje met tomaten en vetarme dressing
• Vers fruit (bessen, meloen)
• Niet-alcoholische drank (water, thee)

Snacks kunnen aan het menu toegevoegd worden als ze maar gezond zijn: fruit, groenten en volle granen, noten. Dit helpt je gewicht op peil te houden.

Resultaten

Dit voedingspatroon kan bijdragen aan het behoud van normale urinezuurspiegels. In sommige gevallen is medicatie noodzakelijk. Een gezond gewicht en gebalanceerd dieet worden vaak aanbevolen aan mensen met jicht.

Door dit dieet houd je de calorieën en het gewicht op peil, zeker in combinatie met voldoende maar niet overdreven beweging zoals een dagelijkse wandeling.

Risicofactoren

Sommige zaken verhogen het risico op jicht. Medische condities die bijdragen tot de vorming van urinezuur zijn obesitas, hoge bloeddruk en een slechte werking van de nieren. Verder speelt ook de levenswijze mee, zoals wat je eet en drinkt en de medicijnen die je inneemt.^[3]

Bepaalde types medicijnen dragen bij tot meer urinezuur en uiteindelijk jicht. Zo bijvoorbeeld diuretische geneesmiddelen bedoeld om een hoge bloeddruk te behandelen of de abnormale ophoping van vocht in het lichaam.

Bier en geestrijke dranken geven meer risico op jicht dan wijn, net als suikerrijke dranken.  Mannen hebben bovendien meer risico op de ontwikkeling van extra urinezuur dan vrouwen.

Voorgeschiedenis

Studies wijzen uit dat jicht vaak in dezelfde familie voorkomt. Ongeveer een op de vijf personen met jicht heeft een naast familielid met dezelfde aandoening.

Toch blijft het onduidelijk waarom de ene persoon wel, en de andere niet aan jicht lijdt. Sommige mensen met een hoog gehalte aan urinezuur krijgen immers toch nooit een jichtaanval.

Altijd op de hoogte van het laatste gezondheidsnieuws? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief: