Opvliegers: oorzaak, symptomen en wat kan je ertegen doen?
Gepubliceerd op 09 juni 2022 - Laatst bijgewerkt op 13 juni 2022
Laatst bijgewerkt op 13 juni 2022
Opvliegers zijn een uiterst vervelend fenomeen waar zo’n 80 % van de vrouwelijke bevolking in de overgang last van heeft.[1] Niemand geniet van die nachtelijke zweetuitbraken of plotse hittegolven. In dit artikel vertellen we je wat opvliegers precies zijn, hoe ze gelinkt zijn aan stress en wat het beste middel is om ze tegen te gaan. Benieuwd hoe jij opvliegers kunt aanpakken? Lees dan zeker verder!
Wat zijn opvliegers precies?
Opvliegers kun je vergelijken met een soort koortsaanval. Ze gebeuren regelmatig bij vrouwen in de overgangsfase en zijn gekenmerkt door een plotseling warm gevoel in het gezicht, overmatig zweten en een versnelde hartslag. Opvliegers duren niet lang: ze kunnen 30 seconden tot een aantal minuten duren.
Wat zijn de symptomen van opvliegers?
Wil je een opvlieger herkennen? Let dan op volgende symptomen:
- Gloeiend gezicht
- Transpiratie
- Versnelde hartslag
- Duizeligheid
- Misselijkheid
- Vermoeidheid
- Zwak gevoel
De intensiteit en frequentie van deze symptomen zijn afhankelijk van elk individu. Sommige vrouwen ervaren maar een aantal opvliegers per dag, terwijl anderen om de haverklap overspoeld worden door deze hittegolven. In principe zijn opvliegers volkomen normaal en ook niet gevaarlijk. Vooral ’s nachts last hebben van een opvlieger kan erg vervelend zijn. In het ergste geval moet je zo erg transpireren dat je de lakens helemaal moet verwisselen. Het gevolg kan dan een onaangename slapeloosheid zijn.
Wat is het nut van een opvlieger?
Veel nut hebben opvliegers niet. Ze kondigen meestal de menopauze aan en overheersen tijdens deze overgang ook erg in het dagelijks leven van vrouwen. Tijdens de menopauze is er namelijk een daling van het oestrogeenniveau in het bloed. Deze sterke daling zorgt voor een hormoonwisseling. Oestrogeen heeft een invloed op de hypothalamus, het deel in de hersenen dat de temperatuur in het lichaam regelt, dus er is dan duidelijk een verstoord signaal tussen de hersenen en het lichaam. Je brein vertelt je lichaam dat het te heet is, de bloedvaten gaan helemaal open om die warmte kwijt te raken en daarna daalt je temperatuur weer.[2] Dit eindigt dan in de typerende koude rillingen of kippenvel.
Oorzaken van opvliegers
De hormoonschommeling is dus een duidelijk teken van de menopauze en gaat dan ook weer gelijk gepaard met opvliegers. Er zijn een aantal factoren die de oorzaak kunnen zijn van dit ongemakkelijk fenomeen. Stress en adrenaline kunnen een belangrijke rol spelen in het krijgen van opvliegers[3], maar er zijn nog een aantal andere triggers:
- Suikers
- Cafeïne
- Alcohol
- Pikant eten
- Roken
- Overgewicht
Deze lijst is uiteraard geen checklist en zeker niet voor elke vrouw. Wat de opvliegers verergeren of triggeren wordt individueel bepaald en kan verschillen van persoon tot persoon.
Kun je opvliegers krijgen van stress?
Externe factoren die stress veroorzaken kunnen een interne, fysiologische reactie in je lichaam uitlokken. Tijdens stressvolle periodes zorgt je lichaam voor een toename van epinefrine, ook wel bekend als adrenaline, in het bloed. Dit resulteert in hogere doorbloeding en een stijging van je lichaamstemperatuur. Opvliegers zijn reacties op temperatuurstijgingen in het lichaam en kunnen dus ook veroorzaakt worden door stress.
Fysieke of emotionele stress kan opvliegers verergeren. Het is dan ook belangrijk om stress zoveel mogelijk te elimineren uit je leven. Dit kun je doen door bijvoorbeeld een verandering in levensstijl. Vrouwen die ongeveer 20 minuten van lichaamsbeweging per dag deden, bleken al minder last te hebben van de vervelende symptomen die gepaard gaan met opvliegers.[4]
Lees ook -> Opvliegers door stress of warmte aanvallen en moe?
Opvliegers tijdens de zwangerschap
Vaak worden opvliegers geassocieerd met de menopauze, maar ze kunnen ook gebeuren tijdens de zwangerschap. De duur en symptomen van de opvliegers bij zwangere vrouwen komen overeen met opvliegers in de overgang.[5]
Er is tijdens de zwangerschap sprake van nachtelijk zweten: vooral gedurende het eerste trimester en het derde trimester zorgt het lichaam door hormoonschommelingen voor een stijging in temperatuur. Om af te koelen, kiest het lichaam om de hitte uit te zweten. Dit gebeurt voornamelijk ‘s nachts, wanneer de hersenen het slaapritme proberen te regelen.[6]
Om de opvliegers en het nachtzweten te beperken tijdens de zwangerschap, kunnen dezelfde middeltjes gehanteerd worden voor het behelpen van opvliegers tijdens de menopauze.
Lees ook -> https://degezondheidswinkel.be/blog/opvliegers-menopauze-zwangerschap/
Kun je opvliegers voorkomen?
Spijtig genoeg zijn opvliegers meestal onvermijdelijk naar aanleiding tot en tijdens de menopauze. Ongeveer 50 tot 75 procent van de vrouwen heeft last van oncomfortabele symptomen zoals nachtelijk zweten en hartkloppingen.[7] Het is zeker geen prettig gevoel, maar er zijn wel een aantal maatregelen die je zelf kunt nemen om de symptomen van opvliegers te verminderen:
- Draag kleding dat luchtig is en kan ademen. Katoenen kledij is vaak een ideale oplossing om het zweterig gevoel te beperken. Kledij dat tegen je lichaam aanspant is ook niet ideaal, want dat stimuleert het benauwde gevoel alleen maar.
- Trek je laagjes aan. Als je een opvlieger voelt opkomen, kun je gemakkelijk een kledingstuk uittrekken.
- Drink voldoende water. Met al dat zweten is er een grotere kans op vochtverlies in het lichaam. Zorg dat je meer water drinkt dan je gewoon bent, want uitdroging kan de symptomen van opvliegers nog eens verergeren.
- Let op je voeding. Vermijd producten zoals cafeïne en alcohol want dit zijn enkel boosdoeners. Leg je focus liever op gezonde vetten en voldoende eiwitten.
- Laat je lichaam bewegen. Een korte sportsessie per dag is niet alleen goed voor je fysieke uithouding, het helpt ook om je stresslevels te verlagen. Onderzoek toont aan dat regelmatige beweging de symptomen van opvliegers verzachten.[8]
- Zorg voor verkoeling. Laat je slaapkamer goed verluchten en leg desnoods een koelelement onder je kussen. Bij een nachtelijke opvlieger kun je dan gemakkelijk je kussen omdraaien en je gezicht laten afkoelen op de koude kant van je kussen.
Natuurlijke middeltjes voor opvliegers
De symptomen van opvliegers kunnen verzacht worden door middel van een aantal natuurlijke middeltjes. Afgezien van een gezondere levensstijl en aangepaste kledij kun je bekende supplementen zoals Monnikspeper (vitex agnus cactus) of Troszilverkaars (cimifuga racemosa) nemen. Beide planten worden reeds eeuwenlang gebruikt om de hevigheid van opvliegers te verminderen.[9]
Salie is een kruid dat zowat iedere vrouw in haar keuken mag bewaren tijdens de overgang. Er is grondig onderzoek gedaan naar de werking van salie en het kruid is werkzaam bevonden op het gebied van opvliegers. Een Zwitserse klinische studie heeft zelfs aangetoond dat salie de symptomen van opvliegers kan verminderen binnen een periode van acht weken.[10] Niet alleen vermindert salie de symptomen, het kan ook een positieve invloed hebben op mentale vermoeidheid, depressie en geheugenproblemen. Een kop thee van verse salie is dus sterk aangeraden.
Bepaalde voeding bevat fyto-oestrogenen. Dit zijn plantaardige hormonen die te vinden zijn in producten zoals soja, noten, peulvruchten en graansoorten. Probeer eens vaker met bonen of linzen te koken en eet bessen, noten en zaden als snack.
Supplementen voor opvliegers
Zijn de opvliegers echt ondraaglijk en helpen natuurlijke middeltjes niet? Dan kun je altijd gaan voor een supplement of medicijn. Sommige medicijnen verhogen de kans op opvliegers dan weer, dus het is best dat je contact opneemt met je huisarts hiervoor. Enkele vrouwen nemen al eens een paracetamol tegen het onaangename gevoel, maar hier moet je toch voor uitkijken. Een enkele keer hier en daar is niet zo erg, maar bij langdurig gebruik blijkt dat paracetamol de geslachtshormonen verstoort.[11] Dit willen we natuurlijk vermijden tijdens een periode waar de hormonen al uit balans zijn.
Omdat opvliegers veel vitamine B, vitamine C, magnesium en kalium verbruiken, is het geen slecht idee om een goede multivitaminen in te nemen. Vanaf een bepaalde leeftijd is het sowieso voor zowel vrouwen als mannen belangrijk om genoeg vitaminen binnen te krijgen, aangezien het lichaam naarmate het ouder wordt steeds minder voedingsstoffen kan opnemen uit voedsel.
Een supplement van oestrogeen helpt bij 70 tot 90 procent van de vrouwen om hun opvliegers te verminderen.[12] Om het toch natuurlijk te houden, kun je kiezen voor een supplement op basis van plantencombinaties. Een pil met natuurlijk oestrogeen kan ervoor zorgen dat je hormonen terug in balans geraken, wat dan weer zorgt voor minder klachten tijdens de menopauze.
Bronnen
↑1 | https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2110996 |
---|---|
↑2 | https://www.etos.nl/advies/intimiteit/opvliegers/ |
↑3 | https://energiekevrouwenacademie.nl/opvliegers-wat-kan-je-eraan-doen/ |
↑4, ↑7 | https://www.standaarduitgeverij.be/tips-tegen-opvliegers-en-nachtelijk-zweten-tijdens-de-menopauze/ |
↑5 | https://www.fertstert.org/article/S0015-0282(13)02967-1/fulltext |
↑6 | https://www.24baby.nl/zwanger/zwangerschapskwaaltjes/opvliegers-zwanger/ |
↑8 | https://www.avogel.be/nl/advies/overgang/opvliegers-sporten.php |
↑9 | https://www.orthokennis.nl/artikelen/pms-en-overgangsklachten#artikel-7 |
↑10 | https://link.springer.com/article/10.1007/s12325-011-0027-z |
↑11 | https://placebonocebo.be/tijdschriften/placebonocebo-38/paracetamol-verstoort-de-geslachtshormonen |
↑12 | https://www.gezondheidsnet.nl/overgang/opvliegers-je-kunt-er-iets-tegen-doen |