Obesitas vaststellen met behulp van het metaboloom

Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020

De link tussen obesitas is gezondheidsproblemen is duidelijk. Obese mensen hebben meer kans op type-2 diabetes, leverproblemen, kanker en hartziekten. Die connectie is echter niet altijd uitgesproken.

Om die reden wilden wetenschappers een nieuwe manier vinden om te meten wie meer kans heeft op gezondheidscomplicaties ^[1].

Hoe obesitas vaststellen?

De huidige formule om obesitas vast te stellen betreft Body Mass Index (BMI), een simpele wiskundige formule die lengte en gewicht gebruikt.

Een recente studie die werd uitgebracht in Cell Metabolism^[2] toont nieuwe manieren om obesitas te meten. Deze studie kijk naar zowel het metaboloom als de genoom, en hun relatie met BMI.

Het metaboloom is de som van alle stofwisselingsproducten of metabolieten die we terugvinden in een biologische steekproef, veelal bloedplasma. Deze producten omvatten onder meer vetzuren, aminozuren, suikers en vitaminen. Het metaboloom verandert als reactive op interacties tussen het genoom en de omgeving.

Auteur Amalio Telenti, een professor in genomica bij Scripps Research^[3], wil de heterogeniteit van obesitas identificeren. Hij vindt dat er nood is aan een preciezere manier om metingen te doen. Ook al wordt obesitas steevast gelinkt aan bepaalde ziektes, toch is het niet zeker dat iedereen hiermee te maken zal krijgen.

Het omgekeerde is ook waar: je kunt er niet obees uitzien maar wel te maken krijgen met de gezondheidsproblemen die doorgaans met obesitas gepaard gaan.

Genetica en obesitas

In de huidige studie werd gebruik gemaakt van gegevens van TwinsUK^[4], een onderzoek dat over meerdere jaren plaatsvond en de link tussen genetische en omgevingsfactoren op gezondheid en ouderdom naging.

Metabole en lichaamsmetingen van bijna 2000 volwassen tweelingen werden geanalyseerd. Deze metingen waren over een periode van 13 jaar met drie essentiële tijdspunten verzameld. Ze gebruikten eveneens de gegevens van één van die tijdspunten voor 427 vrijwilligers.

Uit de resultaten blijkt dat een derde van de metabolieten geassocieerd was met veranderingen in BMI. Het metaboloom heeft dus een duidelijke link met gewicht en BMI. Bijkomen of afvallen hangt samen met een verandering in je metaboloom.

Het is echter moeilijk om de richting van zo’n verband vast te stellen, zegt Liz Cirulli, onderzoeker aan Human Longevity Inc^[5]. Mensen kunnen lichter of zwaarder wegen dan wat verwacht wordt op basis van hun metaboloom.

Een verrassende bevinding was dat genetica geen al te grote correlatie heeft met obesitas. De verschillen in genetica wat betreft obese en niet-obese bevolkingsgroepen toont geen voorspellende patronen, uitgezonderd bepaalde genen die gelinkt waren met extreme obesitas, zoals MC4R. Dit specifieke gen speelt een belangrijke rol bij de regulatie van voedselinname en energiebalans.

Naar de toekomst toe

Metaboloomtesten zijn dus nog volop in ontwikkeling maar zullen in de toekomst gebruikt kunnen worden in de medische wereld. Een simpele meting van de metabolieten in het lichaam zou dan kunnen voorspellen of iemand vatbaar is voor aan obesitas gelinkte ziekten. Daarbij zou de meting van bloeddruk ook een rol kunnen spelen.