Tot een van de meest voorkomende klachten van onze interne organen behoren aandoeningen van de gal met stip op één de galstenen. Wat zijn ze en wat kunnen we er aan doen om ze te behandelen of te voorkomen, we zetten het hier graag even op een rijtje.
Cholelithiasis of galsteenziekte
Cholelithiasis is een woord waarmee je in gezelschap kan scoren, toch als er geen dokters of verplegers in de buurt zijn want die weten natuurlijk meteen dat we het eigenlijk hebben over de galsteenziekte.
Galstenen komen procentueel gezien vaak voor, en nog meer bij vrouwen dan bij mannen. Ze kunnen bestaan uit cholesterol, galpigment, calciumzouten of een mengsel hiervan.
Wat is de oorzaak van galstenen?
Over de oorzaak van galstenen is vooralsnog maar weinig bekend. Wat men wel weet, is dat factoren als stoornissen aan het metabolisme, stase en infecties aan de galblaas zeker een rol kunnen spelen bij de vorming van galstenen.
De verschijnselen van galstenen
Galstenen kunnen al dan niet tot zware pijnen leiden, dit hangt af van de lokalisatie ervan en de grootte van de steen. Een grote steen die meestal in de galblaas zelf ligt geeft meestal in het geheel absoluut geen klachten. Dan spreken we van een zogenaamde silent stone of een stille steen.
Galsteenkoliek
Kleine stenen geven meestal wel aanleiding tot klachten. Typisch is hierbij de galblaaskoliek. Deze is een rechtstreeks gevolg van een plotse drukverhoging in de galblaas. Hierbij komt de patiënt met klachten zoals een plots optredende hevige pijn die begint in de maagstreek, maar al snel overgaat naar de streek van de galblaas en dan verder uitstraalt naar de rechter rugzijde en de rechter schouder.
Ook is de huid in de omgeving van de galblaas extra gevoelig en soms ontstaat er ter plaatse een oedeem van de huid.
Vervolgens treedt dan misselijkheid op gepaard gaande met braken, vaak van geelgroene gal. De pijn kan enkele uren aanhouden en verdwijnt dan meestal weer even plots als ze gekomen is.
Galstenen kunnen tot koorts leiden
Als de steen geklemd blijft zitten kan koorts optreden. Dit moet zeker van nabij in het oog gehouden worden.
Ook als de steen niet geklemd blijft zitten, vindt men bij een onderzoek van het bloed toch altijd een lichte verhoging van het bilurine in het bloed, en tevens kunnen stoornissen van de leverwaarden optreden.
Een gelukkig minder vaak voorkomende reactie op galstenen is als complicatie koude rillingen waarbij de patiënt ernstig ziek wordt.
De behandeling van galstenen
De behandeling van galstenen is op zich niet zo gecompliceerd, maar de patiënt moet zich wel strikt houden aan de nauwlettende instructies van de arts die hem behandelt.
De behandeling van galstenen bestaat in de eerste plaats in het strikt navolgen van een dieet dat arm is aan cholesterol en wanneer de galsteencrisissen vaker voorkomen uiteindelijk een operatie.
Bij een heftige koliek komen antispasmodica zeker in aanmerking om de klachten weg te nemen.
Het toedienen van chenodesoxycholzuur vermindert de cholesterolverzadiging van de gal en brengt de oplossing teweeg van de stenen bij patiënten met stenen die enkel uit cholesterol bestaan.
Natuurlijke middelen om galstenen te voorkomen of te verminderen zijn deze die de samenstelling van de gal kunnen beïnvloeden zoals lecithine, phosphatidylserine en taurine.
Hoe een galblaas te onderzoeken
De beste methode om een galblaas te onderzoeken en de juiste oorzaak van de klachten te behandelen blijft nog altijd een röntgenfoto en echo.
Complicaties van galsteen
Cholecystitis is een ontsteking van de galblaas en kan onderverdeeld worden in acute en chronische cholecystitis. Bij beide gevallen kunnen al dan niet galstenen aanwezig zijn.
Een acute cholecystitis is een acute ontsteking van de wand van de galblaas. De verschijnselen zijn een stekende pijn in de omgeving van de galblaas, die kan uitstralen naar de maag, de rug en de rechterschouder, dit vaak gepaard gaande met koorts.
Tot de complicaties behoren onder meer ontstekingen die niet beperkt zijn tot de wand van de galblaas, maar die ook hun invloed hebben op de galwegen en de lever, wat we icterus met hepatitis noemen. Tot deze complicaties rekenen we ook pancreatitis, het overgaan van de ontsteking naar de pancreas.
Ook kan zich een empyeem aan de galblaas ontwikkelen. Ook kan een ontsteking optreden die zich uitbreidt tot de omgeving van de galblaas en daar een duidelijk te onderscheiden infiltraat ontwikkelt.
Galblaasperforatie
Bij klachten aan de galblaas is het dus zaak snel in te grijpen, want de gevolgen kunnen bijzonder ernstig zijn. Bij een galblaasperforatie treedt een open verbinding op met de buikholte en stroomt de geïnfecteerde gal rechtstreeks in de buikholte, met alle kwalijke gevolgen van dien. In een geïnfecteerde galblaas zijn doorgaans colibacillen aanwezig.
De behandeling van een acute cholecystitis kan op twee manieren plaatsvinden
De behandeling van een acute cholecystitis kan op twee manieren plaatsvinden. Als de ontsteking nog geen 72 uur heeft geduurd, wordt soms een directe operatie aan de galblaas uitgevoerd. Men noemt dit ook wel eens een operatie à chaud.
Andere artsen zijn meer voorstander om te wachten tot het proces tot rust gekomen is, wat we de operatie à froid noemen.
