De behandeling van schimmelinfecties en meer bepaald Candida

Laatst bijgewerkt op 9 januari 2024

Een van de meest vervelende aandoeningen waar je kan mee kampen is een schimmelinfectie. De oorzaak ervan is niet altijd even eenvoudig te behandelen, maar gelukkig is de behandeling van een schimmelinfectie doorgaans wel relatief eenvoudig.

De last van een schimmelinfectie

Een schimmelinfectie is vooral een vervelende aandoening die doorgaans niet ernstig van aard is maar die het mechanisme van de mens wel grondig kan ontregelen.

Het is dus zaak er tijdig bij te zijn en de symptomen te onderscheiden om zo te vermijden dat de schimmelinfectie wel ernstig wordt en blijvende schade aan het lichaam kan aanrichten.

Wat zijn schimmels?

Om te weten wat een schimmelinfectie nu precies is, moeten we eerst het begrip schimmel onderscheiden. De zogenaamde pathogene schimmels vormen bij hunontwikkeling in levensvormen giftige stoffen, die we ook kennen als mycotoxinen. Een voorbeeld hiervan is aflatoxine, wat gevormd wordt door schimmels die op bedorven noten kunnen voorkomen.

Niet tot deze micro-organismen behoren wormen. Toch worden zij hier ook even genoemd omdat ook zij ziektes bij de mens (en ook bij dieren) kunnen veroorzaken. Voorbeelden hier zijn de lintworm, thrichinose (wat overgebracht wordt door onvoldoende verhit varkensvlees) en de haringworm.

Wat zijn de voornaamste schimmelinfecties?

Pneumonieachtige ziektebeelden kunnen soms door schimmels veroorzaakt zijn. Er zijn een drietal grote groepen van schimmelinfecties die we hier graag even willen bespreken om zo een beter beeld van de aandoening te geven.

Aspergillosis

De schimmel Aspergillosis groeit bij voorkeur in reeds bestaande holten in het tongweefsel zoals absessen, bronchiëctasieën en longcysten. De schimmel groeit als een paddenstoel in de holte en is in die vorm ook duidelijk op een longfoto herkenbaar.

Actinomycosis

Deze aandoening kan leiden tot de vorming van kaak- en longabcessen en komt veel minder voor dan vroeger. De besmetting van de mens vond vroeger nogal eens plaats door het kauwen op bepaalde stengels waarop deze schimmel aanwezig is.

Candida

Candidadis of monialasis is een schimmelinfectie die meestal een gevolg is van een langdurig gebruik van antibiotica of van cytostatica en corticosteroïden.

Candida behoort tot de familie van gisten die we van nature terugvinden op onze huid, in onze slijmvliezen en ook in de darmen. We hebben die gisten nodig, want ze leven in harmonie met de bacteriën die er ook van nature op zitten.

Ze hebben een reinigende functie op de huid en ze dienen als voedsel voor de gisten. In normale omstandigheden merken we er dus niets van.

Maar het kan voorkomen dat deze gisten zich plots sterk gaan uitbreiden waardoor een zogenaamde candida-infectie ontstaat.

Meestal onschuldig

Meestal is een dergelijke schimmelinfectie vrij onschuldig en is er ook een zeer eenvoudige en doeltreffende behandeling voor. Deze eenvoudige infecties zijn meestal het gevolg van een al dan niet tijdelijke verlaging van onze weerstand door bijvoorbeeld een antibioticakuur.

De behandeling is simpel: het volstaat dan om de weerstand te verhogen door een aanpassing van de voeding al dan niet in combinatie met de juiste medicijnen, en na korte tijd zal de schimmelinfectie weer verdwijnen.

Uitzonderlijk is candida toch gevaarlijk

In eerder uitzonderlijke omstandigheden, dat kunnen we niet genoeg beklemtonen, kan een candida-infectie wel gevaarlijk zijn, dit wanneer candida in het bloed terecht komt en daar een zware infectie veroorzaakt. Dit komt alleen voor bij reeds ernstig zieke mensen met een sterk verlaagde weerstand.

Zo bijvoorbeeld bij mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan, bij kankerpatiënten na een chemokuur en bij aidspatiënten. Deze categorieën van patiënten worden extra in het oog gehouden opdat ze geen last van candida zullen hebben.

Immuniteit tegen candida kan men wel stimuleren dor regelmatige inname van beta-glucanen.

Risicofactoren voor een candida schimmelinfectie

Tal van factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van een candida-infectie en moeten zoveel mogelijk vermeden worden.

Zo is een vochtige omgeving de ideale voedingsbodem voor de vermenigvuldiging en de verspreiding van gisten en schimmels. De kamers goed verluchten en geen natte handdoeken, kledij en tapijten in huis hebben is dus de boodschap.

Overdrijf niet met antibiotica. Deze medicijnen mogen eigenlijk alleen maar in uiterste nood genomen worden. Ze kunnen tijdelijk heel efficiënt zijn, maar anderzijds zijn ze ook nefast voor onze weerstand en vernietigen ze ook nuttige bacteriën in ons lichaam.

Als die bacteriën niet meer in voldoende mate aanwezig zijn om hun beschermende functie uit te voeren, krijgt candida de kans zich te gaan vermenigvuldigen en te verspreiden.

Mensen die een sterk verzwakt afweermechanisme hebben zijn extra gevoelig voor candida. Het gaat hierbij om vroeggeboorten, heel jonge baby’s, aids- en hiv-patiënten, bejaarde mensen, personen die een chemokuur volgen, mensen die net een orgaantransplantatie hebben ondergaan en bepaalde geneesmiddelen die de immuniteit aantasten moeten nemen.

Ook mensen die leiden aan suikerziekte moeten extra opletten voor candida, net als chronisch zieken.

Genetische factoren die hun invloed hebben op de gevoeligheid voor candida

Genetische factoren die hun invloed hebben op de gevoeligheid voor candida zijn zeker aanwezig. Een van de belangrijkste genetische factoren zijn hormonale factoren. Daarnaast  kan een vaginale candida in de hand worden gewerkt door een zwangerschap, door anticonceptie en een behandeling met oestrogenen.

Er zijn vrouwen die rond de periode van de zwangerschap extra gevoelig zijn voor candida.

Veelvuldig wisselende seksuele contacten werken candida in de hand

Veelvuldig wisselende seksuele contacten werken candida in de hand, menen sommige wetenschappers. Ook orale seks wordt wel eens als de boosdoener aangewezen.

Is Candida besmettelijk?

De gisten van de candida zijn vaak van nature aanwezig op onze huid, op de slijmvliezen van onder meer de mond en de vagina. Ze kunnen van de ene op de andere persoon worden overgebracht, onder meer van moeder op kind of door seks, maar dit is geen besmetting in de traditionele zin van het woord.

Candida wordt dan ook niet beschouwd als een besmettelijke ziekte en zeker niet als een seksueel overdraagbare aandoening.

U hoeft dus niet bang te zijn dat u candida kunt krijgen door een seksueel contact en dat kan alleen maar een geruststelling zijn. Zoals gezegd zijn de gevolgen doorgaans beperkt en kan mits een eenvoudige behandeling de schimmelinfectie en candida snel ook weer definitief verholpen worden.

Suiker

Volgens sommige theorieën kan er ook een systemische candidiasis ontstaan met een veelheid aan diverse en diffuse symptomen. Gemeenschappelijk aan deze theorieën is dat suikerverbruik als de grote boosdoener wordt gezien.

Feit is dat een suikerarm dieet wel vaker mensen afhelpt van een aantal diffuse klachten. Vraag blijft of het hierbij gaat over het verdwijnen van een candida of over het verdwijnen van de herhaalde hypoglycemieën, die door continu suikerverbruik in de hand gewerkt worden.