Het verschil tussen jicht en reumatoïde artritis
Gepubliceerd op 21 augustus 2019 - Laatst bijgewerkt op 23 juni 2022
Laatst bijgewerkt op 23 juni 2022
Reumatoïde artritis (RA) en jicht zijn twee verschillende vormen van artritis. Beide soorten beïnvloeden de gewrichten, en veroorzaken pijn en ontstekingen.
Reumatoïde artritis en jicht kunnen met elkaar worden verward wanneer jicht knobbeltjes in de handen of voeten veroorzaakt zoals deze ook voorkomen bij RA.
Je kan zowel RA als jicht hebben, hoewel de oorzaken en behandelingen van de aandoeningen verschillen. Naar schatting zal 2 procent van de mensen met RA ook jicht krijgen.
Artsen kunnen beide aandoeningen behandelen, maar het is belangrijk dat de juiste diagnose gesteld wordt vooraleer medicatie wordt gebruikt.
Wat is reumatoïde artritis?
RA is een auto-immuunziekte en komt voor wanneer het immuunsysteem van het lichaam ten onrechte gezonde cellen in de synoviale weefsels of voeringen van de gewrichten aanvalt.[1]
Deze reactie veroorzaakt ontstekingen, pijn en zwellingen. Het komt meestal voor in de handen, polsen, enkels en knieën aan beide zijden van het lichaam.
Na verloop van tijd kunnen herhaalde zwellingen leiden tot gewrichtsschade.
Wat is jicht?
Jicht is ook een ontstekingsziekte, maar het is geen auto-immuunziekte. In plaats daarvan ontwikkelt een persoon met jicht hoge niveaus van urinezuur in zijn bloed.[2]
Urinezuur is aanwezig in voedsel en dranken, en het nemen van bepaalde medicijnen kan ook de hoeveelheid urinezuur in het lichaam verhogen.
Deze urinezuurkristallen kunnen zich afzetten in de synoviale weefsels, vooral in de handen, voeten en ellebogen.
Symptomen van reumatoïde artritis
Een persoon met RA zal aanvallen krijgen wanneer zijn symptomen erger zijn en periodes doormaken waarin symptomen verminderen of verdwijnen.
Symptomen van RA zijn[3]:
- Vermoeidheid
- Koorts
- Pijn of stijfheid in de gewrichten
- Pijn en stijfheid aan beide zijden van het lichaam, zoals beide polsen of enkels
- Zwakheid
- Gewichtsverlies
RA kan leiden tot progressieve en langdurige complicaties, zelfs met medicijnen. Langetermijneffecten van RA zijn onder meer:
- Verlies van botdichtheid
- Schade aan de gewrichten
- Veranderingen in het uiterlijk en de beweeglijkheid van handen en voeten
- Voortijdige hartziekten
- Littekens en ontstekingen in de ogen
Symptomen van jicht
Net als bij RA kan je door jicht periodieke aanvallen krijgen. Je ervaart een jichtaanval wanneer overtollige urinezuurkristallen zich afzetten in de gewrichten.
Jicht treedt vaak op na een trigger, zoals het drinken van te veel alcohol, waardoor de hoeveelheid urinezuurkristallen in het lichaam toeneemt.
Symptomen van jicht in de gewrichten kunnen zijn[4]:
- Verminderd bewegingsbereik
- Zwellingen
- Gevoeligheid
- Warmte
Het gewricht dat het meest wordt getroffen door jicht is de grote teen. Jicht heeft meestal geen invloed op meerdere gewrichten in de eerdere stadia, namelijk tijdens een acute aanval. Je kan ook jicht ervaren in je enkels, vingers, ellebogen of polsen.
Jicht veroorzaakt meestal niet dezelfde auto-immuunreacties als RA, zoals koorts en hersenmist.
Oorzaken en risicofactoren
RA wordt veroorzaakt door problemen met het immuunsysteem, hoewel artsen niet weten waarom dit bij sommige mensen voorkomt en bij andere niet.[5]
Personen met de volgende risicofactoren hebben meer kans op RA dan anderen:
- Leeftijd: RA komt meestal voor bij volwassenen van rond de 60.
- Geslacht: vrouwen ervaren vaker RA dan mannen.
- Erfelijkheid: een familiegeschiedenis van RA maakt het waarschijnlijker dat je de aandoening krijgt.
- Lichaamsgewicht: mensen met obesitas hebben meer kans op RA.
- Roken: mensen die roken of blootgesteld zijn geweest aan sigarettenrook in de baarmoeder hebben meer kans op RA.
Jicht treedt op wanneer je lichaam overtollige hoeveelheden urinezuur opbouwt. Sommige mensen produceren van nature overtollig urinezuur, waardoor jicht waarschijnlijker wordt.
Mensen met de volgende risicofactoren hebben meer kans op urinezuuropbouw of jicht:
- Leeftijd en geslacht: mannen hebben meer kans op jicht als ze jonger zijn dan 60 jaar. Na die tijd kunnen vrouwen evenveel jicht krijgen als mannen.
- Erfelijkheid: mensen met een familiegeschiedenis van jicht hebben meer kans om de aandoening te ervaren.
- Gezondheidstoestand: een geschiedenis van bepaalde gezondheidstoestand, zoals hoge cholesterol, hoge bloeddruk, diabetes en hartaandoeningen, maakt jicht waarschijnlijker.
- Medicijnen: het innemen van medicijnen, zoals diuretica of “waterpillen” of medicijnen die worden gebruikt om RA of psoriasis te behandelen, kan het risico op jicht verhogen.
- Dieet: een dieet met veel rood vlees, schaaldieren, alcohol en frisdrank kan de kans op jicht vergroten.
- Lichaamsgewicht: mensen met overgewicht lopen een hoger risico op het ontwikkelen van jicht.
In ernstige gevallen kunnen mensen chronische jicht ervaren. Dit omvat frequente jichtaanvallen en gewrichtsschade. Met de behandeling kan een persoon vaak de symptomen van jicht behandelen voordat de chronische effecten optreden.
Diagnose van RA en jicht
Om RA of jicht te diagnosticeren, zal een arts naar je medische geschiedenis en je symptomen vragen. Denk daarbij aan dieet, medicatie en andere chronische aandoeningen.
De arts zal ook een lichamelijk onderzoek uitvoeren en nagaan waar de symptomen voorkomen. Als je bijvoorbeeld jicht hebt, is de kans groot dat je pijn hebt in je grote teen.
De arts zal daarnaast een bloedonderzoek organiseren. Als je jicht hebt, zal je urinezuurspiegel meestal te hoog zijn. Een arts kan andere bloedtesten uitvoeren om te controleren op eigenschappen die ook vaak hoog zijn bij mensen met RA, waaronder:
- Anti-cyclisch gecitrullineerd peptide
- C-reactief eiwit
- Bezinkingssnelheid van erytrocyten
- Reumafactor
Artsen kunnen beeldvormende tests voorstellen, zoals röntgenfoto’s en MRI-scans, om te controleren op mogelijke schade aan zachte weefsels of botten.
Beeldvormingstests kunnen een opeenhoping van urinezuurkristallen rond de gewrichten detecteren of als er tekenen van ontsteking rond de gewrichten zijn die op RA kunnen lijken.
Een arts kan een naald gebruiken om vloeistof uit de gezwollen gewrichten te verwijderen om te testen op de aanwezigheid van urinezuurkristallen die op jicht kunnen wijzen.
Behandelingen voor jicht
- Je kan medicijnen nemen om de hoeveelheid urinezuur in het lichaam te verminderen, zoals colchicine. Dit kan werken bij acute aanvallen of als algemene preventie.
- Medicijnen zoals allopurinol kunnen de productie van urinezuur blokkeren of helpen verwijderen. Deze medicijnen kunnen aanvallen helpen voorkomen.
- Je kan ook medicijnen nemen om acute jichtontsteking te verminderen, zoals niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID’s).
- Veranderingen in je voedingspatroon, zoals het vermijden van voedsel en dranken waarvan bekend is dat ze jicht veroorzaken.
- Gebruik maken van natuurlijke middelen die urinezuur veroorzaken:
Behandelingen voor reumatoïde artritis
- Ziektemodificerende antireumatische geneesmiddelen (DMARD’s)
- Biologische responsmodificatoren (biologische producten)
- Een ontstekingsremmend dieet
- Veranderingen in levensstijl, zoals afvallen en stoppen met roken, kunnen eveneens de progressie van RA vertragen.
- Je gewrichten natuurlijk ondersteunen met een product als:
Het is mogelijk dat je verschillende medicijnen moet proberen voordat je het geneesmiddel vindt dat helpt bij jouw aandoeningen.
Bronnen