Oxidatie in het lichaam
Gepubliceerd op 14 augustus 2016 - Laatst bijgewerkt op 06 juli 2022
Laatst bijgewerkt op 6 juli 2022
Alle stoffen die in contact komen met de lucht oxideren door de aanwezige zuurstof. Indien dat gebeurt in een versnelde vorm, dan spreken we over een verbrandingsproces. Dit proces gebeurt op een zachte manier ook continu in ons lichaam. Op die manier maken we energie als verbrandingswarmte maar op termijn veroorzaken die oxidatiereacties ook schade.
Antioxidanten in ons lichaam
De kachel geeft warmte maar door hetzelfde proces verslijt ze ook. De kunst bestaat erin stoffen te oxideren om energie vrij te maken zonder slijtageprocessen. Daarvoor moeten we zorgen dat elk oxidatieproces in goede banen geleid wordt, en daarvoor dienen de anti-oxidantia. Deze bestaan wezenlijk uit 2 soorten.
1. De vetoplosbare antioxidanten die in de eerste plaats de membranen van de cellen beschermen. We denken dan aan vitamine E of de reeks gelijkaardige stoffen die we tocoferolen en tocotrienolen noemen. Ook de andere vetoplosbare vitamines A, D en K horen tot deze groep.
2. De wateroplosbare vitamines met als prototype vitamine C. Vitamine C is essentieel omdat wij deze stof zelf niet kunnen aanmaken. Ook de carotenoïden behoren tot deze groep.
Naast deze basismoleculen bestaan nog andere antioxidanten zoals quercitine, de polyfenolen alsook ook ubiquinol en alfa-liponzuur die we zelf aanmaken. Bij het verouderen de aanmaak van deze stoffen net zoals onze hormoonproductie vermindert.
Antioxidanten in voeding
Veel planten bevatten ook andere krachtige antioxidanten en daarom juist is onze consumptie van groenten in het algemeen zeer belangrijk. Ze bevatten meestal weinig calorieën maar wel een overvloed aan vitamines en antioxidanten. Een groot deel van ons voedsel zou dan ook uit groenten moeten bestaan.
Oxidatie en vrije radicalen
Oxidatieprocessen wijzen op ingewikkelde chemische verhalen met zuurstof. Elk element, elke molecule en elke stof die in contact komen met zuurstof zullen er vroeg of laat een verbinding mee aangaan waarbij zuurstof één (en liefst twee) elektronen overneemt.
Als de stof en de zuurstof samenblijven hebben we een geoxideerde stof, als de zuurstof het elektron overneemt en niet samen blijft heeft zuurstof een elektron gestolen en houden we een stof over met een elektronentekort. In dit geval spreken we over een vrije radicaal.
Eenmaal een vrije radicaal gevormd is, gaat deze actief op zoek naar een ander elektron (om weer volledig te zijn) en zal hij dat elektron ‘stelen’ bij een andere stof, wat een kettingreactie tot gevolg heeft. Hierdoor ontstaat schade door vrije radicaal-processen.
Een oxidatieproces staat gelijk aan een verbrandingsproces. Bij elke oxidatie komt er energie vrij (zuurstof krijgt een elektron, staat niet meer onder druk om er een te krijgen en geeft dus energie vrij) die we meestal als warmte ervaren. Je kunt dit best vergelijken met een kaars aansteken.
Een gelijkaardige reactie doet zich continu voor in ons lichaam om energie (warmte) aan te maken en dat gebeurt dus voortdurend met het risico dat vrije radicalen worden aangemaakt die door anti-oxidanten moeten opgevangen worden.
Verbranding die gebeurt met bescherming van anti-oxidanten is als warmte uit een kachel, verbranding zonder anti-oxidanten (van bijvoorbeeld witte suiker) is een wild om zich heen slaand ongecontroleerd vuur dat veel schade kan aanrichten.
Ook in de serie over antioxidanten:
- Wat is de historie van antioxidanten en maken zij het verschil of niet?
- Wat is de functie van antioxidanten en wat doen ze precies?
- Oxidanten kunnen verdeeld worden in 3 groepen
- Yang Mei (yumberry) rijk aan zeer krachtige antioxidanten
- Goji Bessen, antioxidanten met hun oorsprong in China
- Antioxidantrijke bessen: de vlierbes, blauwe bosbes en granaatappel
- 5 antioxidantrijke supersappen om gezonder door het leven te gaan