Hooikoorts: verdedig je tegen de aanval van ‘pollen’
Gepubliceerd op 23 mei 2018 - Laatst bijgewerkt op 18 juli 2022
Laatst bijgewerkt op 18 juli 2022
Elke lente, zomer, herfst komen kleine deeltjes los van bomen, zaden en grassen. Deze deeltjes, pollen genoemd, verspreiden zich via luchtverplaatsing. Alhoewel de taak van de pollen, het “bevruchten” van andere planten is, wordt het beoogde doel meestal niet bereikt.
De pollen komen niet bij de planten terecht, maar teisteren onze neuzen en kelen. Ze veroorzaken een vorm van seizoen allergie, pollen allergie genoemd, in de volksmond hooikoorts of roze koorts geheten (afhankelijk van het seizoen waarin de aandoening voorkomt).
Pollen zijn de meest voorkomende oorzaak van allergie. De meeste andere “schuldigen” voor onze allergieën, zoals voedsel, medicijnen, insecten of huismijt kunnen nog vermeden worden. Aan de pollen, echter, kan men amper ontsnappen. We kunnen enkel proberen om, terwijl de pollengraad het hoogst is, zo veel mogelijk binnen te blijven. En zelfs dat helpt amper.
Hooikoorts (rhinitis allergie) is de meest voorkomende van de allergische kwalen. Het verwijst naar de nasale symptomen die pollen veroorzaken. De allergieën die het jaar rond (pereniale allergische rhinitis) last geven worden meestal veroorzaakt door huismijt, schimmel (indoor allergieën).
Wat zijn pollen?
Planten produceren microscopische ovalen pollen stuifmeel korrels, die dienen om zich te vermenigvuldigen. Sommige planten gebruiken pollen van hun eigen bloemen om zichzelf te bevruchten.
Andere soorten doen het via kruisbestuiving, dwz pollen moeten verplaatst worden van de bloem van de ene plant naar die van een andere plant om zo de bevruchting te laten plaats vinden. Sommige “bloemplanten” worden bevrucht door insecten, noch andere door verplaatsing via de wind.
De meest voorkomende pollen types die allergische reacties veroorzaken, worden geproduceerd door “planten” als bomen, grassen en zaden. Deze planten produceren kleine, lichte zaadpollen, ideaal om te verplaatsen door de wind. Stalen van ragweed pollen werden 6 km ver in zee aangetroffen en zowat 3 km in de lucht…
Omdat de pollen die vrij in de lucht voorkomen, zich over zo n grote afstand verplaatsen, kan men moeilijk inschatten hoever men moet verwijderd blijven van zo n bepaalde planten. Sommige planten kunnen trouwens per dag één miljoen pollen stuifmeel genereren.
Als en of bepaalde pollen hooikoorts veroorzaken, hangt af van chemische opbouw van die pollen. Voorbeeld dennenbomen produceren een enorme hoeveelheid pollen maar de chemische compositie van deze pollen geven blijkbaar minder aanleiding tot allergieën dan andere types van pollen. Dennenboom pollen zijn “zwaar”, vallen dus vlugger neer en zaaien zich niet uit. Het spreekt vanzelf dat onze organen vatbaar voor deze pollen dan ook minder aangetast worden.
Noord-Amerikaanse planten zijn de productiefste aanmakers van allergiserende pollen. De belangrijkste boosdoener is de “Ragweed”, maar ook andere soorten zoals lamsoor, “tumbleweed”, “English plantain”…
Ook grassen en bommen zijn belangrijke bronnen van allergiserende pollen. Alhoewel er duizenden soorten grassen groeien in Noord Amerika, zijn er slechts enkelen die hoge dosissen allergiserende pollen produceren; “timothy” gras, “Kentucky blue” gras, “Johnson” gras, “Bermuda” gras, “redtop” gras,”orchard” gras en “sweet vernal” gras zijn de voornaamste. De bomen die allergiserende pollen veroorzaken zijn eik, olm, berk en linde….
We horen regelmatig mensen zeggen dat ze allergisch zijn aan kleurrijke of sterk ruikende bloemen, zoals rozen. Echter, enkel bloemisten, tuiniers en personen die frequent, langdurig contact hebben met bloemen hebben de meeste kans om gevoelig te worden aan zulke planten.
De meeste mensen hebben weinig of geen contact met de “zware” wasachtige pollen zaadkorrels van verschillende bloemplanten omdat dit soort pollen zich niet verspreidt in de lucht, dus door de wind, maar enkel door insecten zoals vlinders en bijen.
Wanneer produceren planten pollen?
Een van de meest vanzelfsprekende eigenschappen van allergiserende pollen is zijn seizoensgebondenheid; mensen hebben vooral last van de symptomen van de pollen, waaraan ze allergisch zijn, als ze zich in de lucht bevinden. Iedere plant heeft een periode van pollenvorming , die jaar na jaar ongeveer dezelfde is.
Niet het weer speelt een rol bij de pollenvorming maar vooral de lengte van dag en nacht, en dus ook de geografische plaats. (Anderzijds zijn de weersomstandigheden bepalend voor de hoeveelheid pollen die vrijkomen en verspreid worden gedurende een bepaald jaar). Dus, hoe meer u naar het noorden opschuift, hoe later de pollen periode en hoe later het allergisch seizoen.
Pollen “tellen”, wat veel weervoorspellers toepassen, is een maatstaf om te kijken hoeveel pollen er aanwezig zijn in de lucht. Men telt dan de concentratie van alle pollen (of van één specifieke soort, zoals “ragweed”) in de lucht in een bepaalde streek, op een bepaald specifiek tijdstip.
Die concentratie wordt uitgedrukt in zaad van pollen per vierkante meter lucht, gemeten over een periode van 24u. De hoogste concentratie constateren we vroeg in de morgen, op warme, droge en winderige dagen. De laagste concentratie daarentegen tijdens koude, natte periodes. Hoewel pollen “telling” een bij benadering en fluctuerende maatstaf is, kan men het toch hanteren als een algemene gids voor het bepalen wanneer het aangeraden is binnen te blijven en contact te vermijden met de pollen.
Bescherming
Om zich buiten op een natuurlijke wijze beter te beschermen tegen pollen kan men een vette, anti-inflammatoire zalf zoals homeoplasmine in de neus aanbrengen en kan men ook het slijmvlies versterken en minder doorlaatbaar maken door inname van hoefblad en msm.
