Astma, een praktisch overzicht
Gepubliceerd op 14 juni 2016 - Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020
Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020
In dit artikel lees je wat astma precies is, hoe het de ademhaling kan beïnvloeden, wat de symptomen zijn en hoe je het kan behandelen.
Wat is astma?
Astma is een chronische ontsteking van de bronchiën (luchtpijptakken) die een zwelling en vernauwing van de luchtwegen veroorzaakt. Het grootste probleem is het moeilijker kunnen ademen. Die bronchiale vernauwing is meestal geheel of ten minste gedeeltelijk omkeerbaar met de juiste behandeling.
Hoe beïnvloedt astma de ademhaling?
Astma veroorzaakt een vernauwing van de ademhalingswegen, die een invloed heeft op de lucht die in en uit de longen gaat. Astma beïnvloedt alleen de bronchiën en heeft geen invloed op de longblaasjes of het longweefsel. De vernauwing die bij astma optreedt wordt veroorzaakt door drie belangrijke factoren: ontsteking, bronchospasmen en overgevoeligheid.
1. Ontsteking
De eerste en meest belangrijke factor die ervoor zorgt dat de luchtpijptakken vernauwen is het voorkomen van een ontsteking. De wand van de bronchiën gaat er rood uitzien, opzwellen en geïrriteerd raken. Door de ontsteking verdikt de wand en laat minder lucht door.
Het ontstoken weefsels produceert hierdoor een grote hoeveelheid kleverig slijm, dat kan samenklonteren en de kleinere luchtpijptakjes afsluiten. Het lichaam reageert hierop door witte bloedcellen erop af te sturen, maar deze kunnen ook blijvende schade veroorzaken.
2. Bronchospasmen
De spieren rond de bronchiën gaan een astma-aanval nog verergeren. Ze gaan in een soort van kramp samentrekken en de luchtweg nog meer vernauwen. Dit wordt veroorzaakt door een overgevoeligheidsreactie en noemen we bronchospasmen. Deze kunnen bij iedereen optreden, door het inademen van koude of droge lucht. Bij astmapatiënten treden deze reacties veel vlugger op.
3. Overgevoeligheid
Bij patiënten met astma worden de chronisch ontstoken en vernauwde luchtwegen overgevoelig voor allergenen, irriterende stoffen en infecties. De combinatie van deze drie factoren resulteert in moeilijkheden bij het uitademen en is er meer kracht nodig om door de vernauwing te geraken. Dit zorgt dan ook voor het typische ‘piepende’ geluid.
Er treden ook vaker hoestbuien op om het slijm te verwijderen. Het slijm en de vernauwing zorgen ervoor dat men in zuurstofnood komt en er gevaarlijk kooldioxide kan ophopen in het bloed.
Symptomen van astma
De symptomen zijn niet specifiek en kunnen ook bij andere aandoeningen voorkomen. De vier belangrijkste symptomen zijn:
- Kortademigheid, vooral bij inspanning of gedurende de nacht
- Wheezing of een fluitend, sissende geluid bij het ademen
- Hoesten kan chronisch voorkomen maar is erger gedurende de nacht of in de vroege ochtend. Kan ook voorkomen na het sporten of wanneer men blootgesteld werd aan koude, droge lucht
- Sneller ademen en het gevoel hebben niet voldoende te kunnen ademen
De behandeling van astma
Astma kan niet genezen, maar de aanvallen kunnen onder controle gehouden worden.
1. Preventie
Het voorkomen van contact met allergenen kan door de directe omgeving zuiver en stofvrij te houden.
- Reinig het huis minstens één maal per week en draag hierbij een masker.
- Houd geen huisdieren.
- Was het beddengoed elke week in heet water.
- Gebruik stofvrije hoezen voor matras, boxspring en kussens.
- Gebruik beddengoed gemaakt uit synthetische materialen.
- Koop geen stoffen meubels.
- Zorg voor een goede luchtvochtigheid.
- Vermijd tapijten.
2. Controleer de longinhoud
Regelmatig controleren van de longinhoud kan vroegtijdige problemen opsporen. De longinhoud verminderd immers nog voor er symptomen zijn.
3. Het gebruik van medicatie
Deze worden individueel per persoon voorgeschreven. De medicatie bestaat echter uit twee groepen. We hebben de ontstekingsremmers of de corticosteroïden en de bronchodilatatoren die de vernauwde luchtwegen weer gaan open zetten.
Bij de kortwerkende medicatie hebben we een inhalator die gebruikt wordt tijdens een acute astma-aanval. De langwerkende medicatie wordt gebruikt om langere perioden te overbruggen. Dit kan nuttig zijn tijdens de nacht of in perioden wanneer veel allergenen aanwezig zijn zoals tijdens het pollen seizoen.
4. Aanvullende natuurlijke aanpak
Een eenvoudig lange termijn middel is het langdurig gebruik van MSM om het bindweefsel aan de basis van de slijmvliezen te verstevigen en minder doorlaatbaar voor allergenen te maken.
Ook moet men rekening houden met het feit dat koemelk-intolerantie (lactose of eiwitten) astma sterk in de hand kan werken. Zich 2 maand onthouden van koemelkproducten bij astma is dan ook zeer zinvol.