Netelroos: types, oorzaken en behandeling

Laatst bijgewerkt op 12 juli 2022

In dit artikel leggen we uit wat netelroos precies is, wat de gevaren hiervan zijn, welke soorten er precies bestaan en hoe je het kan behandelen.

Wat is netelroos?

Netelroos wordt ook wel urticaria of galbulten genoemd. Het zijn rode jeukende en verheven bulten die in verschillende maten en vormen op de huid aanwezig zijn. Ze kunnen hevig jeuken en meestal verloopt dit samen met een stekend en branderig gevoel.

Netelroos kan overal op het lichaam voorkomen en op korte tijd van plaats en van grootte wisselen. De bulten kunnen variëren van zeer klein (potloodpunt) tot een vlek ter grootte van een bord. De verhevenheden kunnen zich ook samenvoegen, waardoor er zogenaamde plaques ontstaan.

Oorzaken van netelroos

De eigenlijke oorzaak van netelroos is nog steeds niet gekend, maar er zijn wel toestanden die deze opstoten uitlokken. Bij stresstoestanden, voedselreacties, een allergie voor insectenbeten of steken, contact met dieren en planten, medicatie, koude en warmte, overmatige transpiratie en blootstelling aan de zon.

De meest voorkomende voedingsmiddelen die netelkoorts kunnen uitlokken zijn: chocolade, melk, eieren, vis, verse bessen, noten en tomaten. Is er nog geen behandeling voor netelroos ingesteld, dan kan men deze best vermijden.

De meest voorkomende geneesmiddelen die netelroos veroorzaken zijn: niet-steroïdale en inflammatoire middelen (NSAID’s), pijnstillers (ibuprofen, aspirine), hartondersteunende en bloeddrukverlagende middelen en codeïne. Ook antibiotica en middelen tegen artritis werden gelinkt aan het ontstaan van netelroos.

Gevaren van netelroos

Meestal beschouwt men netelroos als vervelend, maar onbehandeld kan deze in sommige gevallen gevaarlijk zijn. Vooral wanneer er ook nog koorts, zwelling in de keel en problemen met ademen zoals een piepende ademhaling en kortademigheid optreedt. Immers in sommige gevallen ontstaat er een zwelling van de tong en de keel die we beter kennen als een angio-oedeem. Bij een angio-oedeem zwelt het weefsel net onder de oppervlakte van de huid of het slijmvlies.

Ons immuunsysteem zorgt immers voor een verhoogde vloeistoftoevoer naar het getroffen gebied. Is er sprake van een moeilijke ademhaling, dan is een spoedbehandeling noodzakelijk. Netelroos is niet besmettelijk.

Soorten netelroos

Er zijn vele soorten van netelroos gekend. Dit geldt ook voor acute urticaria, chronische netelroos, fysieke urticaria, erfelijk angio-oedeem en dermatografisme.

Dermatografisme

Is een vorm van netelroos die ontstaat na het krassen of stevig wrijven op de huid. Deze kan los of samen met andere vormen van netelroos voorkomen. Men ziet een verhevenheid ter hoogte van de krassen die fel jeukt. Meestal is dit slechts tijdelijk aanwezig.

Fysieke netelroos

Fysieke galbulten die ontstaan door directe stimulatie van de huid zoals: zweten, druk, trillingen, koude en warmte. Treed op binnen het uur na stimulatie van de gevoelige plaatsen.

Acute netelroos

Is een acute vorm van urticaria die minder dan 6 weken blijft. Meestal verdwijnt deze binnen enkele uren tot dagen. Wordt meestal veroorzaakt door voedsel, infectie, medicatie, insectensteken of beten en inwendige ziekten.

Chronische netelroos

Chronische urticaria of angio-oedeem is een vorm van netelroos die langer dan 6 weken blijft duren. Deze is moeilijker te herkennen en de oorzaak is meestal onbekend. Het is een vorm die het maag-darmstelsel, de longen en de spieren kan beïnvloeden. De symptomen zijn spierpijn, spierzwakte, braken, diaree en kortademigheid.

Erfelijke netelroos

Erfelijk angio-oedeem is een ernstige aandoening die pijnlijke zwellingen geven over het hele lichaam en zelfs op de organen. Is genetisch bepaald en de meest voorkomende vorm is een zwelling van de buik met maaglast. Geeft hevige maagpijn, waardoor men wel eens de verkeerde diagnose stelt.

Koude netelroos

Is heel zeldzaam en komt voor wanneer de huid blootgesteld wordt aan koude. Het grootste gevaar is dat men het bewustzijn kan verliezen wanneer men zwemt in koud of lauw water.

Netelroos behandeling

• Omdat netelroos veroorzaakt wordt door histaminevorming in het lichaam, is het logisch dat men zal behandelen met antihistaminica. De sederende antihistaminica die men gebruikt zijn hydroxyzine (atarax) en cyproheptadine (periactin).
• Niet-sederende antihistamine zoals zyrtec en claritin worden gegeven bij chronische vormen van netelroos die langer dan 6 weken duren.
• Minder frequent geeft men steroïde medicatie om de reacties te onderdrukken. Middelen zoals doxepine (Sinequan), een antidepressivum kan werken als een krachtige antihistaminicum of medicatie zoals ranitidine (Zantac) of cimetidine (Tagamet) geven maag verlichting.
• Het beste is nog altijd het voorkomen van een reactie door de oorzaken op te zoeken en te vermijden.

Veel urticaria worden in de hand gewerkt door onvolledige verteringsprocessen (die gistings- en rottingsproducten kunnen veroorzaken), daardoor komen vreemde stoffen in de bloedbaan die dan de histamine vrijstelling kunnen uitlokken en zo de rode zwellingen op huid (en soms slijmvliezen) veroorzaken. Het is dan ook zinvol om bij urticaria te denken aan

1. Hooggedoseerde probiotica,
2. Enzymen om de vertering te bevorderen of
3. Mucoperm om het darmslijmvlies te herstellen.

Op die manier kan de oorzaak van netelroos weggenomen of op zijn minst afgeremd worden.