Frisdrank kan de botgezondheid beïnvloeden

Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020

Een recente studie heeft een verband aangetoond tussen het nuttigen van twee frisdranken per dag en een verhoogd risico op heupfracturen bij postmenopauzale vrouwen. Omdat de auteurs van de studie niet kunnen bewijzen dat er een oorzakelijk verband bestaat, willen ze meer onderzoek.

Artrose, dat gekenmerkt wordt door progressief zwakke en broze botten, treft vooral oudere volwassenen. Naarmate de westerse populaties ouder worden, neemt de incidentie van osteoporose toe. De aandoening treft ongeveer 200 miljoen mensen wereldwijd. Naarmate de botdichtheid van een persoon afneemt, neemt het risico op breuken toe.

Hoewel sommige van de belangrijkste risicofactoren voor osteoporose onveranderlijk zijn, zoals leeftijd en geslacht, spelen ook bepaalde leefgewoonten een rol. Zo verhogen zowel alcohol- als tabaksgebruik het risico. Voeding kan ook een rol spelen, waarbij onderzoekers vooral geïnteresseerd zijn in calciuminname.

Een recente studie in het tijdschrift Menopause richtte zich op de impact van het consumeren van frisdranken.

Waarom frisdrank?

Een aantal oudere studies hebben een verband vastgesteld tussen het nuttigen van frisdrank en een verminderde botmineraaldichtheid bij tienermeisjes en jonge vrouwen.^[1]

Andere studies die specifiek een verband zochten tussen frisdrank en osteoporose hebben echter geen significant verband vastgesteld. Eén studie vond een verband tussen de inname van cola en osteoporose, maar zag niet hetzelfde effect bij andere frisdranken.^[2]

Vanwege deze verschillen wilden de auteurs van het laatste artikel het verband tussen frisdranken en de dichtheid van botmineralen in de wervelkolom en de heup bestuderen. Ze zochten ook naar een relatie tussen de inname van frisdrank en het risico op een heupfractuur gedurende een 16 jaar durende follow-up periode.

Om dit te onderzoeken, hebben de wetenschappers gegevens van het Women’s Health Initiative gebruikt. Dit is een lopende nationale studie waarbij 161.808 postmenopauzale vrouwen betrokken zijn. Voor de nieuwe analyse gebruikten de onderzoekers gegevens van 72.342 deelnemers.

Als onderdeel van het onderzoek verstrekten de deelnemers gedetailleerde gezondheidsinformatie en vragenlijstgegevens over leefstijlfactoren, waaronder voeding. Belangrijk is dat de vragenlijst vragen bevatte over hun inname van cafeïne- en cafeïnevrije frisdranken.

Resultaten van het onderzoek

Tijdens hun analyse gebruikten de wetenschappers een waaier van variabelen die de resultaten, met inbegrip van leeftijd, het behoren tot een bepaald ras, onderwijsniveau, gezinsinkomen, de index van de lichaamsmassa (BMI), gebruik van hormonale therapie en mondelinge contraceptiva, koffieopname en geschiedenis, van dalingen te beïnvloeden.

Zoals verwacht, constateerden ze wel een verband tussen fisdrankconsumptie en osteoporose-gerelateerde schade. De auteurs schrijven: “Voor de totale consumptie van frisdrank toonden zowel minimaal als volledig aangepaste overlevingsmodellen een verhoogd risico op heupfractuur van 26% bij vrouwen die gemiddeld 14 porties per week of meer dronken, vergeleken met geen porties”.

De onderzoekers leggen uit dat de associatie alleen statistisch significant was voor cafeïnevrije frisdrank, wat een stijging van 32% van het risico opleverde. Hoewel het patroon voor cafeïnevrije frisdranken vergelijkbaar was, bereikte het geen statistische significantie.

Voor de duidelijkheid, de percentages boven de percentages tonen het relatieve risico, niet het absolute risico.

De auteurs van de studie herhalen dat het significante verband alleen aanwezig was bij de vergelijking van de vrouwen die de meeste frisdrank dronken – minstens twee drankjes per dag – met de vrouwen die geen frisdrank dronken. Dit, zo verklaren ze, suggereert “een drempeleffect in plaats van een dosis-responsrelatie”.

Het is ook vermeldenswaardig dat de wetenschappers geen verband vonden tussen de consumptie van frisdrank en de botdichtheid.

Beperkingen van het onderzoek

Zoals in het verleden, heeft ook dit onderzoek tegenstrijdige resultaten opgeleverd. Hoewel deze studie baat heeft bij een grote steekproefgrootte, gedetailleerde informatie en een lange opvolgingsperiode, kunnen we de resultaten ervan niet als definitief beschouwen.

Er zijn ook bepaalde beperkingen aan het onderzoek. Zo meldden de deelnemers, zoals de onderzoekers opmerken, vroeg in het onderzoek dat ze frisdrank gebruikten. De voedingsgewoonten van mensen kunnen in de loop van de tijd aanzienlijk veranderen, en het team kan dit niet verklaren.

Ook, hoewel de onderzoekers gecontroleerd voor een breed scala van factoren, is er altijd de kans dat een niet-gemeten factor een rol speelde.

Theorieën over bevindingen

Dat gezegd hebbende, als we kijken naar studies waarbij andere leeftijdsgroepen betrokken zijn, en naar studies waarbij zowel mannen als vrouwen betrokken zijn, lijkt het erop dat de consumptie van frisdrank in het algemeen de botgezondheid kan beïnvloeden.

De auteurs van de studie geloven dat dit zou kunnen komen omdat toegevoegde suikers een “negatieve invloed hebben op de minerale homeostase en de calciumbalans”.

Een andere theorie die de auteurs schetsen heeft betrekking op carbonatatie of het proces van het oplossen van kooldioxide in water. Het resulteert in de vorming van koolzuur dat de zuurgraad van de maag en bijgevolg de opname van voedingsstoffen kan veranderen.

Omdat osteoporose steeds vaker voorkomt, is onderzoek naar nutritionele risicofactoren belangrijker dan ooit. De auteurs vragen om meer werk.^[3]