Hoe artritisklachten en pijn bestrijden: deel 1
Gepubliceerd op 08 december 2016 - Laatst bijgewerkt op 11 juli 2022
Laatst bijgewerkt op 11 juli 2022
Tegen de tijd dat de meeste mensen de leeftijd van 65 jaar bereikt hebben is er intussen bewijs via X-stralen voorhanden dat niet minder dan 80% van hen te kampen heeft met osteoartritis, de meest voorkomende aandoening aan ons skelet op wereldbasis bekeken. Een aandoening waaraan steeds meer mensen lijden en verder onderzoek is dan ook aangewezen.
De meest voorkomende aandoening
De meeste dokters beschouwen osteoartritis en reumatische artritis als de meest progressieve aandoening van alle ziektes, en helaas is ze voorlopig ook nog niet te genezen. De voor het ogenblik voorhandige geneesmiddelen kunnen alleen maar vaak tijdelijk de pijn verlichten en ze hebben geen impact op lange termijn op de ziekte zelf.
De klassieke medische wereld ging er tot nu toe steeds verkeerdelijk van uit dat in tegenstelling tot reumatische artritis, wat het resultaat is van een auto-immune aanval op de gewrichten, osteoartritis eenvoudigweg het resultaat is van het aftakelen van het lichaam ten gevolge van het ouder worden.
Maar intussen is heel wat onderzoek in dit verband uitgevoerd en hebben de wetenschappers begrepen dat bij beide aandoeningen sprake is van een ontsteking bij het immuunsysteem op de bestanddelen van de gewrichten die door blootgesteld collageen kunnen geprikkeld worden.
Dit artikel gaat heel specifiek over zogenaamd ‘undenatured of niet gedenatureerd type II collageen’, wat een uniek moleculaire structuur is die tussenbeide komt bij het aanvallen van de reacties van het lichaam ten gevolge van ontstekingen en die van hulp is bij het herstellen van het afweersysteem van het menselijk lichaam.
Studies tonen aan dat het blootstellen aan kleine hoeveelheden van het type II kippencollageen kunnen beletten dat een overreactie van het afweersysteem optreedt ten opzichte van blootgestelde collageeneiwitten. Dit leidt ertoe dat de pijn en het doorbreken van osteoartritis en reumatische artritis duidelijk wordt ingeperkt. In dit verband werd één bepaalde studie uitgevoerd waarbij een ongezien hoog aantal van 14% van de patiënten die een supplement met het hierboven aangehaalde type II collageen toegediend kregen een volledig verdwijnen van hun vorm van reumatische artritis lieten optekenen.
Een unieke formule van het type II collageen met de naam UC-II bleek volgens een reeks van gecontroleerde studies bij te dragen tot een duidelijke vermindering van de pijn en een verbetering van de lichaamsfuncties bij honden met artritis, maar ook bij paarden en zelfs bij mensen;
Maar er is nog meer verbluffend nieuws waar te nemen. De pijnscore bij patiënten die een supplement met UC-II namen lagen na 90 dagen op niet minder dan een merkwaardige 40%.
Een nieuw begrip van osteoartritis
Kraakbeen, de substantie die de schokken opvangt die onze gewrichten moeten ondergaan en die hen toelaat om soepel te bewegen, bestaat voor een groot deel uit een eiwit dat de naam ‘collageen’ heeft. Kleine schade aan het kraakbeen toont kleine collageenweefsels aan die de trigger kunnen zijn voor reumatisch collageen en eveneens voor osteoartritis.
Tot nu toe ging de conventionele medische wereld er van uit dat deze twee vormen van artritis ook elk een verschillende pathologie hadden. Alleen reumatische artritis werd erkend als een proces van ons afweersysteem met een bijhorende ontsteking, waarbij het overgevoelige afweersysteem van ons lichaam de eigen weefsels gaat aanvallen, in dit verband meer specifiek de uitlijning van de gewrichten en het kraakbeen.
In contrast hiermee werd ervan uitgegaan dat osteoartritis het onvermijdelijke resultaat was van het eenvoudige aftakelen van het lichaam ten gevolge van de verder schrijdende ouderdom en het voortdurend gebruik van de kraakbeen van de gewrichten en de beenderen. Er werd dus vanzelf van uitgegaan dat het kraakbeen van onze gewrichten vanzelf verslijt, met wrijving van de gewrichten en steeds pijnlijkere momenten en ontstekingen tot gevolg.
De veronderstelling dat osteoartritis dus het aftakelen van het kraakbeen inhoudt komt waarschijnlijk vooral door het feit dat deze vorm van artritis vooral in de latere fase van ons leven de kop opsteekt. Bovendien verhoogt het aantal kleinere trauma’s in het kraakbeen die zorgen voor een reactie van het afweersysteem met als bijkomend effect dat de waterinhoud van ons kraakbeen verminderd wordt inderdaad naarmate ons lichaam ouder wordt.
Het is dus zo dat osteoartritis lange tijd werd beschouwd als een niet te vermijden en ook niet te genezen consequentie van het verouderingsproces van het menselijk lichaam. Maar in recente jaren werd in dit verband steeds meer onderzoek gedaan en de resultaten zijn zeker verrassend te noemen.
Deze research heeft aangetoond dat ontstekingen in de gewrichten ten gevolge van een reactie van het afweersysteem van het lichaam in grote rol spelen in het voorkomen en de verdere ontwikkeling van osteoartritis. Dit nieuwe begrip van de onderliggende oorzaak van deze aandoening biedt nieuwe perspectieven en uiteraard ook nieuwe uitdagingen voor de medische wereld en er wordt dan ook al voorzichtig gehoopt dat in de nabije of verdere toekomst ooit toch nog een kuur voor de kwaal zal gevonden worden.
De nieuwe onderzoeken tonen intussen aan dat de onderliggende pathologie achter osteoartritis bestaat uit het prikkelen van een reactie van ons afweersysteem, en deze reactie is te vergelijken met reumatische artritis. Intussen zijn onderzoekers tot de bevinding gekomen dat het eindresultaat van beide vormen van artritis eruit bestaat dat de zogenaamde ‘killer’ T-cellen door blootgesteld collageen geactiveerd worden, met als gevolg de vernietiging van de oppervlakte van de weefsels, met als bijkomend gevolg pijn en verlies van de functies van de gewrichten.
Het is voor de eerste keer in de geschiedenis van de medische wereld dat osteoartritis wordt beschouwd als een ziekte die wel te vermijden valt, en dit opent meteen de deur voor de mogelijkheid om op termijn wel te kunnen tussenkomen om te vermijden dat ons eigen afweersysteem zelf de aanleiding is tot een van deze twee types van artritis. Baanbrekende resultaten die alvast hoopgevend zijn.
Maar nu is het de hoogste tijd om eens te kijken naar de manier waarop wetenschappers zelf de ontwikkeling van osteoartritis zien en hoe we ons eigen afweersysteem als het ware opnieuw kunnen gaan opvoeden om te vermijden dat een van beide types van artritis optreedt, of hoe het afweersysteem in het ergste geval deze twee vormen van artritis wanneer ze al uitgebroken zijn weer kunnen ongedaan maken.
De reden waarom het afweersysteem van het menselijk lichaam zelf een ziekte van de gewrichten kan opwekken
De gewrichten van ons lichaam hebben tijdens ons leven heel wat te verduren, en de gewrichten in de onderste helft van ons lichaam die ons gewicht moeten dragen worden hierbij nog het minst gespaard. Kleine trauma’s aan ons kraakbeen treden gedurende ons hele leven op, maar zeker bij jongere mensen gaan ze onopgemerkt voorbij en hebben we er ook weinig of geen last van.
Maar na verloop van tijd wordt dat anders en resulteren de trauma’s in blootgestelde collageenvezels, een van de componenten van het kraakbeen van de mens.
Dit is het eerste, vaak nog stille signaal voor een elkaar opvolgende en steeds erger wordende keten van gebeurtenissen.
De pas blootgestelde microscopische collageenvezels, die normaal afgesloten zijn voor het afweersysteem, worden dan door ons eigen lichaam verkeerdelijk gezien als vreemde cellen. Resultaat is dat het alarm van ons lichaam afgaat en dit dus foutief gaat beschouwen als een invasie van vreemde lichaamsdelen.
Dit is niet ongevaarlijk, want het zet een complex en destructief mechanisme in gang dat in de wetenschappelijke literatuur bekend staat als ‘complement cascade’. Een waar leger van de zogenaamde ‘killer’ T-cellen wordt door het afweersysteem uitgezonden naar het aangetaste gewricht, meteen gevolgd door het vrijgeven van ontstekingscytokines, wat op zijn beurt leidt tot het vrijgeven van nog meer ‘killer’ T-cellen.
Dit culmineert in het vrijgeven van cluster van eiwitten die de cellen vernietigt, met als wetenschappelijke naam het ‘membrane attack complex’ (of MAC). Deze eiwitten gaan zichzelf automatisch binden aan kraakbeen producerende cellen, en als reactie hierop worden dan weer andere eiwitten afgescheiden, net als een hele reeks van chemische stoffen en enzymen.
Al deze verschillende componenten zullen gezamenlijk de matrix van het kraakbeen dan zich in de ruimtes tussen de cellen bevindt oppeuzelen.
Maar hiermee stopt deze meedogenloze aanval helaas nog niet
Zo hebben onderzoekers intussen ontdekt dat als de weefsels van het kraakbeen vernietigd worden door het afweersysteem de vernietigde cellen een reeks van bijproducten vrijgeven waaronder onder meer ook fibromoduline.
Deze erg schadelijke bijproducten van de afbraak gaan onmiddellijk het ‘complement cascade’ reactiveren, en dit zorgt voor een vicieuze, niet meer af te stoppen cirkel van schade aan de weefsels van het kraakbeen en de gewrichten.
Een aantal kleine, zich aan de oppervlakte bevindende weefsels zijn de oorzaak van de initiële respons van ons afweersysteem. Dan vindt de secundaire cyclus plaats van bijkomende schade waarbij eventueel ook het gezonde kraakbeen binnen het gewricht opgegeten wordt. En het is precies deze fase die zorgt voor de pijn, de wrijving en het ‘knagen’ die we kennen als osteoartritis.
Intussen werd gezocht naar bewijs om deze keten van gebeurtenissen als de oorsprong van osteoartritis te kunnen vatten. Dit werd gedaan aan de hand van onderzoeken bij muizen die zodanig werden bewerkt dat ze een belangrijk eiwit misten dat nodig is om de ‘complement cascade” (de specifiek set van gebeurtenissen die door ons afweersysteem wordt in gang gezet) te kunnen prikkelen.
Hierop volgt de afbraak van het kraakbeen, wat in dit specifieke geval met de ‘bewerkte’ muizen niet leidde tot de normale cascade van ons afweersysteem, en de muizen behielden hun capaciteit om normaal te kunnen bewegen zonder last te hebben van osteoartritis of een andere reactie van het afweersysteem van het lichaam.
Reumatische artritis komt voor wanneer het afweersysteem een verkeerde diagnose stelt van het blootgestelde kraakbeen, of andere gewrichtselementen en ze dus foutief gaat bestempelen als vijandige elementen voor ons lichaam. Ons eigen afweersysteem kan ons lichaam dus in de war brengen, en dit is een van de redenen waarom de wetenschappelijke literatuur reumatische artritis onderbrengt in de categorie van de ziektes van ons eigen afweersysteem.
Zo dus ook bij osteoartritis, waar het blootgestelde collageen de oorzaak is van een ‘complement cascade’, een cyclische aanval die uiteindelijk eventueel kan leiden tot de vernietiging van de oppervlakte en de werking van de gewrichten.
Intussen zijn de onderzoekers er zich van bewust dat zowel osteoartritis als reumatische artritis substantiële reacties zijn van het afweersysteem van het menselijk lichaam op de blootstelling van het collageen. Bijgevolg spitst het onderzoek zich steeds meer toe op het zoeken naar de oorsprong van de reden waarom het afweersysteem zo sterk gaat reageren en zelfs de oorzaak is van de ziektes die de gewrichten vernietigen.
De ideale oplossing en preventie bestaat er wellicht in om het afweersysteem als het ware te gaan opnieuw te gaan opvoeden om een duidelijk onderscheid te kunnen maken tussen de vezels van het blootgestelde collageen en vreemde stoffen. Dit zou kunnen beletten dat deze overreactie optreedt tegenover eiwitten die zich normaal in het kraakbeen van de gewrichten bevinden, en kunnen voorkomen dat ons eigen afweersysteem zelf de gewrichten gaat aanvallen.
Maar we kunnen gelukkig ook goed nieuws in dit verband melden. Zo werd recent een hele reeks van studies uitgevoerd waaruit blijkt dat er ene natuurlijk collageen bestaat dat dit proces zelf kan uitvoeren.
Ontdek hier meer over in “Hoe artritis bestrijden – deel 2”