Kurkuma en curcumine: 10 bewezen gezondheidsvoordelen
Gepubliceerd op 16 februari 2021 - Laatst bijgewerkt op 20 oktober 2021
Laatst bijgewerkt op 20 oktober 2021
Kurkuma kennen we vooral uit curry’s dankzij de gele kleur. In Indië wordt deze specerij al eeuwenlang gebruikt omwille van z’n medicinale eigenschappen. Deze krachtige verbindingen in kurkuma worden curcuminoïden genoemd, waarvan curcumine de belangrijkste is.
Als je de volledige medicinale effecten wilt ervaren, ga je die niet uit een curry halen. Je hebt namelijk 1 gram per dag nodig om de gezondheidsvoordelen te kunnen ervaren.
In wat volgt, leggen we uit bij welke gezondheidsproblemen kurkuma en curcumine kunnen helpen.
1. Curcumine is een natuurlijke ontstekingsremmer
Ontstekingen helpen je lichaam om vreemde indringers te bestrijden en aangerichte schade te herstellen. Zonder ontstekingen kunnen ziekteverwekkers zoals bacteriën gemakkelijk je lichaam overnemen en gezonde cellen doden.
Kortdurende en acute ontstekingen zijn nuttig voor je lichaam; langdurige en chronische ontstekingen zijn problematisch. Je lichaam gaat dan namelijk z’n eigen weefsels aanvallen.
Wetenschappers geloven nu dat chronische ontstekingen een grote rol spelen bij bijna onder meer hartaandoeningen, kanker, het metabool syndroom en degeneratieve aandoeningen zoals alzheimer.
Curcumine kan daarbij een rol spelen want het is een sterke ontstekingsremmer. In feite is het zo krachtig dat het overeenkomt met de effectiviteit van klassieke ontstekingsremmende geneesmiddelen, zonder de negatieve bijwerkingen.[1]
De werking is te danken aan de blokkering van het molecuul NF-kB dat verband houdt met veel chronische ziekten.[2]
2. Kurkuma verhoogt de antioxidantcapaciteit
Oxidatieve schade is een van de mechanismen achter veroudering en vele ziekten. Oxidatie houdt in dat vrije radicalen, zeer reactieve moleculen met ongepaarde elektronen, gaan reageren met belangrijke organische stoffen (vetzuren, eiwitten of DNA). Antioxidanten zoals curcumine kunnen je lichaam beschermen tegen oxidatie door het toedoen van vrije radicalen.
Curcumine kan vrije radicalen neutraliseren vanwege haar chemische structuur. Bovendien verhoogt curcumine de activiteit van de eigen antioxidantenzymen van je lichaam. Op die manier levert curcumine een dubbele strijd tegen de vrije radicalen in je lichaam. Het blokkeert ze direct en stimuleert vervolgens de eigen antioxidantafweer van het lichaam.[3][4]
3. Kurkuma verbetert de hersenfuncties
Vroeger werd aangenomen dat neuronen niet in staat zijn om zich te delen en te vermenigvuldigen na de kindertijd. Echter is bewezen dat dit wel kan op latere leeftijd. Zo zijn neuronen in staat om nieuwe verbindingen te vormen en in bepaalde delen van de hersenen kunnen ze zich ook vermenigvuldigen en in aantal toenemen.
Daarin speelt de ‘brain-derived neurotrophic factor‘ (BDNF), een type groeihormoon dat in de hersenen voorkomt, een belangrijke rol.[5] Veel voorkomende hersenaandoeningen, zoals depressies, angststoornissen en alzheimer, zijn gekoppeld aan verlaagde niveaus van dit hormoon.
Interessant is dat curcumine kan helpen om BDNF te verhogen. Door dit te doen, kan het effectief zijn in het vertragen of zelfs omkeren van veel hersenziekten en leeftijdsgerelateerde afnames van de hersenfunctie.[6]
Zo kan curcumine helpen om cognitieve achteruitgang te vertraging en het geheugen te verbeteren. Er is echter meer onderzoek nodig bij mensen om dit zwart op wit te bevestigen.
4. Curcumine kan nuttig zijn bij de ziekte van Alzheimer
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende degeneratieve ziekte ter wereld en een belangrijke oorzaak van dementie. Helaas is er nog altijd geen goede behandeling beschikbaar voor alzheimer. Daarom is het voorkomen van alzheimer cruciaal.
Dat curcumine de bloed-hersenbarrière doorbreekt, is goed nieuws. Dat ontstekingen en oxidatieve schade een rol spelen bij de ziekte van Alzheimer, maakt de potentiële rol van curcumine al gauw duidelijk.
De ziekte van Alzheimer wordt bovendein gekenmerkt door een ophoping van amyloïde plaques. En laat studies nu net aantonen aan dat curcumine kan helpen bij het verwijderen van die plaques.
Of curcumine de progressie van de ziekte van Alzheimer bij mensen echt kan vertragen of zelfs omkeren, is momenteel onbekend. Echter kunnen we voorzichtig zeggen dat kurkuma een positieve werking kan hebben.[7]
5. Studies tonen aan dat curcumine helpt tegen depressies
Onderzoek heeft eerder aangetoond dat curcumine kan helpen bij de behandeling van depressies. Uit een studie bij 60 mensen bleek dat curcumine en Prozac vergelijkbare effecten hebben. Vooral de groep die zowel Prozac als curcumine nam, kon profiteren van de antidepressieve effecten.[8]
Ook is depressie gekoppeld aan verminderde niveaus van BDNF en een krimpende hippocampus, een hersengebied verantwoordelijk voor ons leervermogen en geheugen.
Er is ook enig bewijs dat curcumine de hersenen neurotransmitters serotonine en dopamine kan stimuleren. Dit zorgt voor een algeheel beter geluksgevoel en is cruciaal in de behandeling tegen depressies. Kurkuma speelt dus op meerdere vlakken een rol tegen het ontstaan en het bestrijden van depressies.[9]
6. Curcumine verlaagt het risico op hart-en vaatziekten
Hart-en vaatziekten is de nummer-1 doodsoorzaak in de wereld. Curcumine kan echter helpen bij het omkeren van stappen in dat proces. Zo kan curcumine de functie van het endotheel, het slijmvlies van de bloedvaten, verbeteren. Een slecht werkend endotheel kan namelijk leiden tot problemen met de bloeddruk en de bloedstolling.[10]
Zoals hierboven besproken, vermindert curcumine ontstekingen en oxidatie, die ook een rol spelen bij hartaandoeningen. Een studie bij 121 mensen die coronaire slagader bypass chirurgie ondergingen, kregen ofwel een placebo of 4 gram curcumine per dag, een paar dagen voor en na de operatie. De groep die curcumine kreeg, had een 65% lager risico op een hartaanval in het ziekenhuis. [11]
7. Kurkuma kan helpen om kanker te voorkomen
Kanker is een vreselijke ziekte, gekenmerkt door een ongecontroleerde celgroei in het lichaam. Onderzoek heeft aangetoond dat curcumine de groei, ontwikkeling en verspreiding van kanker op moleculair niveau kan helpen indammen.[12] Curcumine is vooral nuttig bij angiogenese (groei van nieuwe bloedvaten in tumoren) en uitzaaiingen (verspreiding van kanker) kan verminderen[13]
Of een hoge dosis curcumine (bij voorkeur met een absorptieversterker zoals piperine) kan helpen bij de behandeling van kanker, moet nog beter worden bestudeerd. Daarom wordt vandaag de dag curcumine nog niet ingezet als een behandelmethode voor kankerpatiënten. Misschien zal curcumine op een dag samen met een conventionele kankerbehandeling worden gebruikt.[14]
8. Artritispatiënten reageren zeer goed op curcuminesupplementen
Artritis is een veel voorkomend gewrichtsprobleem in westerse landen. De meeste soorten artritis brengen ontstekingen met zich mee. Gezien het feit dat curcumine een krachtige ontstekingsremmende verbinding is, is het logisch dat het kan helpen bij artritis. Verschillende wetenschappelijke studies tonen aan dat dit inderdaad een juiste aanname is.
In een studie bij mensen met reumatoïde artritis was curcumine zelfs effectiever dan een ontstekingsremmend medicijn. Dit zou de nadelige bijwerkingen van de medicijnen compleet kunnen wegnemen.[15]
9. Curcumine helpt bij leverziekten
De resultaten liegen er niet om als het gaat om het effect van curcumine bij leverziekten. Curcumine zou namelijk effectief zijn bij verschillende soorten oxidatieve geassocieerde leveraandoeningen. Zo zou curcumine helpen bij hepatotoxiciteit, niet-alcoholische steatohepatitis, alcoholische leverziekte, leverfibrose en -cirrose, evenals leverletsels.
Voor je curcumine gaat nemen bij leverproblemen, moet je altijd in samenspraak met een medisch specialist de dosis vastleggen. Voor bij chronische leveraandoeningen is het belangrijk de juiste dosis kurkuma te nemen om te kunnen genieten van de resultaten.[16]
10. Curcumine kan veroudering helpen vertragen
Als curcumine echt kan helpen bij het voorkomen van hartaandoeningen, kanker en Alzheimer, zou het duidelijke voordelen hebben voor een lange levensverwachting. Om deze reden is curcumine erg populair geworden als een anti-aging supplement.[17]
Ggezien het feit dat oxidatie en ontstekingen een rol spelen bij het ouder worden, kan curcumine effecten hebben die veel verder reiken dan alleen het voorkomen van ziekten.[18]
Bonus: curcumine zou kunnen helpen bij antibioticaresistentie
Wetenschappers uit het Verenigd Koninkrijk en Duitsland hebben een innovatieve manier gevonden om de H. pylori-infectie te stoppen zonder antibiotica te gebruiken. In plaats daarvan gebruikten ze minuscule capsules gevuld met natuurlijke ingrediënten, waaronder curcumine, om de infectie te stoppen.
Deze nieuwe oplossing maakte volledig gebruik van niet-toxische ingrediënten. Ook bedekten de wetenschappers de nanocapsules met het enzym lysozyme, dat helpt om bacteriële infecties te bestrijden. Daarnaast gebruikten ze een kleine hoeveelheid dextraansulfaat om de H. pylori-infectie te onderdrukken. [19]
Conclusie
Kurkuma en haar meest actieve verbinding curcumine hebben veel wetenschappelijk bewezen gezondheidsvoordelen, zoals het potentieel om hart-en vaatziekten, alzheimer en kanker te voorkomen. Ook is curcumine een krachtige ontstekingsremmer en antioxidant, en kan het helpen bij het verbeteren van de symptomen van depressie en artritis.
Als je een kurkuma / curcumine supplement wilt kopen, kan je best een product kiezen met piperine. Dit is een stof die de absorptie van curcumine met 2.000% verbetert. Zonder deze stof gaat het grootste deel van het curcumine gewoon door je spijsverteringskanaal.[20]
Bronnen