Hartritmestoornissen: soorten en onderzoeksmethodes
Gepubliceerd op 02 april 2017 - Laatst bijgewerkt op 12 juli 2022
Laatst bijgewerkt op 12 juli 2022
Het hart is zonder twijfel de meest essentiële spier van ons lichaam. Ze pompt ons bloed met een gemiddelde van 60 tot 80 samentrekkingen per minuut door ons lichaam, en we kunnen problemen aan ons hart uiteraard missen als kiespijn.
Een van de meest voorkomende kwalen van het hart zijn de ritmestoornissen. Een onregelmatige hartslag kan meerdere oorzaken hebben en de manier om deze stoornissen te behandelen is dan ook wisselend.
Wat zijn hartritmestoornissen?
Om te weten wat hartritmestoornissen nu eigenlijk precies zijn is het nodige enige kennis van het hart te hebben.
Het hart is opgebouwd uit vijf delen namelijk het endocard (dat de binnenzijde van de hartboezems en de hartkamers bekleedt), het myocard of de hartkamer zelf, het septum dat beide boezems en beide kamers van elkaar scheidt, de 4 hartkleppen, het hartzakje, het prikkelvormings- en geleidingssysteem van het hart, het coronaire systeem dat de hartspier bevloeit en tenslotte het autonome zenuwstelsel dat het hart tot snellere of tragere actie aanzet.
Voorwaarden voor het goed functioneren van het hart
Als het hart normaal wil kunnen werken, dan moet het aan een aantal voorwaarden voldoen. Hiervoor zijn nodig:
- Een normaal myocard (hartspier)
- Gave kleppen, die zich goed kunnen openen en goed kunnen sluiten
- Een systeem van prikkelvorming dat regelmatig werkt
- Een goed functionerend prikkelgeleidend systeem
- Een onbeschadigd coronair systeem, waardoor het hart er van verzekerd is om van voldoende zuurstof te worden voorzien .
Wordt aan deze voorwaarden niet voldaan, dan kunnen tal van problemen aan het hart waaronder dus ook hartritmestoornissen optreden.
Decompensatie van linker- en rechterhart
Een aantal van deze verschijnselen vat men samen onder de naam decompensatio cordis, decompensatie van het hart. Deze decompensatie kan zowel aan de linker- als de rechterkant van het hart optreden.
Decompensatie van het linkerhart
Bij de decompensatie van het linkerhart is de linkerkamer van het hart niet in staat om al het bloed, dat binnenkomt via de linker voorkamer, door de aorta te pompen. Het gevolg hiervan is dat het bloed in de linkerkamer achterblijft en dat de linkerkamer uitzet, waardoor de kleppen van de linkerkamer naar de linkerboezem niet meer naar behoren kunnen sluiten.
Op die manier raakt ook de linkerboezem te veel met bloed gevuld. Deze gaat op zijn beurt uitzetten, met als gevolg dat het bloed in de longen achterblijft.
Decompensatie in het linkerhart heeft met andere woorden een bloedophoping in de longen tot gevolg, om het anders te zeggen kunnen we ook spreken van een stuwing van de kleine circulatie. Hierdoor kan benauwdheid optreden en dit moet door een specialist van nabij gevolgd worden.
Decompensatie van het rechterhart
Bij decompensatie van het rechterhart is de rechterkamer niet in staat om het bloed dat via de rechterboezem uit de vena cava superior komt door de arteria pulmonalis naar de longen te pompen.
Dit heeft als gevolg dat er bloed in de rechterkamer achterblijft. Deze gaat vervolgens uitzetten, waardoor de kleppen tussen de rechterboezem en –kamer niet meer voldoende kunnen sluiten. Dit leidt tot het achterblijven van bloed in de twee hierboven al aangehaalde aders, met andere woorden, er treedt een stuwing op van bloed in het veneuze deel van de grote circulatie van het bloed.
Deze veneuze ophoping van bloed leidt tot een verhoogde veneuze druk, wat tot uiting komt in de halsvenen die gezwollen zijn. Door de verhoogde veneuze druk treedt vocht uit de bloedbaan (het zogenaamde oedeem), allereerst in de benen. Bij hartritmestoornissen zal de behandelende arts dan ook zeker naar de benen en voeten kijken om te zien of ze niet opgezwollen zijn.
Bij deze vorm van decompensatie van het hart en bijhorende ritmestoornissen kan er ook bloed in de lever achterblijven, die daardoor zal opwellen.
Onderzoeksmethoden
1. Het onderzoeken van de polsslag, de veneuze druk en een elektrocardiogram
Om problemen aan het hart en dus ook hartritmestoornissen te achterhalen heeft de arts meerdere methoden van onderzoek ter beschikking.
Het onderzoeken van de polsslag, de veneuze druk en een elektrocardiogram zijn de meest voor de hand liggende. Deze onderzoeken verschaffen inzicht in de functie van het hart en brengen in veel gevallen voldoende gegevens naar voren om een juiste diagnose te kunnen stellen.
2. Hartcatheterisatie
Bij een hartkatheterisatie wordt een dun slangetje via een slagader in de verschillende kamers van het hart gebracht, waardoor de druk in deze delen van het hart kan gemeten worden.
Dit onderzoek is vooral van belang voor het kunnen beoordelen van chirurgische ingrepen bij afwijkingen aan de hartkleppen en bij aangeboren hartgebreken zoals hartritmestoornissen soms zijn.
3. Röntgenfoto’s
Deze verschaffen de nodige inlichtingen over de vorm, grootte en toestand van het hart en over het al dan niet bestaan van stuwing in de grote longvaten.
4. De meting van de centrale veneuze druk
De meting van de centrale veneuze druk kan op twee manieren uitgevoerd worden. In de eerste plaats door het onderzoek van de veneuze boog van de borst, waarmee men bij een platliggende patiënt de druk aan de halsvaten kan meten.
En verder door via een ader in de arm een katheder in te voeren en ze op te schuiven naar het rechteratrium. Door de katheder aan een watermanometer te verbinden kan men de centrale veneuze druk vrij nauwkeurig vaststellen.
5. Het elektrocardiogram
Bij samentrekking van een spier ontstaan elektrische stroompjes. Dat is ook het geval bij de samentrekking van de hartspier. Bij iedere samentrekking van de boezems ontstaat een elektrisch stroompje, dat op het elektrocardiogram wordt geregistreerd.
Behandeling van hartritmestoornissen
Hartritmestoornissen kunnen op verschillende manieren behandeld worden, zowel met geneesmiddelen als met behulp van een zogenaamde defibrillator.
Geneesmiddelen kunnen voorgeschreven worden om het ritme van het hart te beïnvloeden. Heb je regelmatig last van stoornissen van het hartritme, dan kan het nodig zijn ze dagelijks te nemen. Er zijn tal van verschillende soorten geneesmiddelen, afhankelijk van de ernst van de aandoening en de leeftijd en gezondheid van de patiënt.
Als de hartritmestoornissen het gevolg zijn van een lekkende hartklep, een slecht werkende schildklier of zuurstofgebrek zal de arts eerst de onderzoekende oorzaak behandelen.
Een andere mogelijkheid is het gebruik van een defibrillator of het plaatsen van een pacemaker.
Natuurlijke middelen
Bij eenvoudige ritmestoornissen zoals regelmatige hartoverslag of momenten van zeer snelle hartslag kan men vaal een heel goed resultaat bereiken met omega 3 vetzuren samen met een goed ubiquinol (= het actieve coenzyme Q10) preparaat van 100 mg per dag.