Hoe kan je een blaasontsteking en urineweginfecties voorkomen?
Gepubliceerd op 11 oktober 2016 - Laatst bijgewerkt op 31 juli 2022
Laatst bijgewerkt op 31 juli 2022
In dit artikel spreken we over urineweginfecties en blaasontstekingen. We leggen uit wat de oorzaken en symptomen precies zijn, en wat je kan doen om ze te voorkomen en te behandelen.
Wat zijn urineweginfecties?
Urineweginfecties zijn bacteriële infecties die in het urinewegsysteem ontstaan en gaan groeien. Het urinewegsysteem is de hele weg die de urine doorloopt voor deze uitgeplast wordt. Het begint bovenaan tegen de rugzijde met de twee nieren die zich links en rechts van het lichaam bevinden.
De nieren lozen de urine in de urineleiders en vervolgens in de blaas. De ernst van de infectie is afhankelijk van de plaats waar deze infectie zich voordoet.
Symptomen van urineweginfecties
Deze symptomen van urineweginfecties verschillen van de plaats waar deze zich voordoet in het systeem. We kunnen hier een onderscheid maken tussen het bovenste en onderste systeem.
1. Symptomen in het bovenste deel van de urinewegen (nieren en urineleiders)
Bij een infectie ter hoogte van de nieren spreken we over een pyelonefritis. Deze kan ernstige gevolgen hebben en moet tijdig behandeld worden. De symptomen die ons moeten alarmeren zijn:
- Koorts boven de 38°C.
- Misselijkheid en braken evenals diarree.
- Pijn ter hoogte van de zijkant van de bovenrug. De pijnlijke zijde komt meestal overeen met de nier die ontstoken is.
- Meer last bij het plassen.
2. Symptomen in het onderste deel van de urinewegen (blaas en onderste urineweg naar buiten toe)
- Troebele en slecht ruikende urine.
- Heel dikwijls kleine beetjes moeten plassen.
- Ongemakken en pijn bij het plassen.
- Lage buikpijn en rugpijn.
- Zich algemeen slecht voelen.
Oorzaken van urineweginfecties
Urineweginfecties treden meestal op wanneer bacteriën uit het maag-darmstelsel via de plasbuis naar binnen dringen. Het risico is groter bij vrouwen dan bij mannen omdat deze een kortere plasbuis hebben die dichter bij de aars gelegen is. Naarmate de infectie opstijgt in het urinewegsysteem spreekt men van een andere ontsteking.
1. Blaasontsteking of cystitis: is een ontsteking ter hoogte van het slijmvlies van de blaas.
2. Urethritis: ontsteking van de onderste plasbuis.
3. Ureteritis: ontsteking van de urineleider, het buissysteem tussen de nieren en de blaas.
4. Pyelonefritis: wanneer de nier zelf ontstoken is.
Risicofactoren op een blaasontsteking
Vrouwen hebben in het algemeen meer kans op een blaasontsteking. Daarnaast zullen vrouwen die seksueel actief zijn, bepaalde soorten anticonceptie gebruiken (bijvoorbeeld diafragma’s), zwanger en in de menopauze zitten een groter risico hebben op blaasontstekingen. Ook het gebruik van tampons kan de kans op een blaasontsteking vergroten.
Andere risicofactoren, die zowel bij mannen als bij vrouwen kunnen voorkomen, betreffen: een blokkade in de urineafvoer (bijvoorbeeld nierstenen), veranderingen in het immuunsysteem (bijvoorbeeld bij HIV, kanker en diabetes) en het veelvuldige gebruik van catheters (dit wordt gebruikt bij ouderen of chronisch zieke mensen).
Preventie om blaas- en urineweginfecties te voorkomen
Niet alleen de behandeling van urineweg infecties is belangrijk, maar ook het voorkomen ervan. Nuttige tips:
- Cranberrysap of cranberrycapsules: studies hebben bewezen dat het drinken van cranberrysap of het nemen van cranberrycapsules de kans op urineweginfecties drastisch verminderen.
- Vermijd constipatie: mensen met een regelmatige stoelgang hebben minder kans op urineweginfecties. Constipatie moet daarom snel opgelost of vermeden worden.
- Urineren: Regelmatig urineren en veel drinken.
- Genitale hygiëne: na het toilet bezoek veeg je de billen van voor naar achteren schoon. Zeer belangrijk voor vrouwen. Was de genitaliën elke dag en zeker voor men seks heeft. Na de seksuele gemeenschap gaat men best nog eens plassen en de genitaliën spoelen. Gebruik bij het wassen een milde zeep. Vermijd kost wat kost het gebruik van genitale deodorants of parfums.
Het stellen van een diagnose voor urineweginfecties
Lage urineweginfecties bij vrouwen zijn zeer gemakkelijk te diagnosticeren zonder veel bijkomend onderzoek. Bij mannen komt dit soort infecties niet gemakkelijk voor en moet men eerst andere oorzaken uitsluiten. Vermoedt men een hoger gelegen infectie dan is bijkomend onderzoek nodig.
Een urinestaaltje is nodig om de infectie vast te stellen en de geschikte antibiotica te geven. Een bloedstaal is nodig om te zien of de infectie in de bloedsomloop zit. Een cystoscopie is een procedure waarbij de uroloog met een buis in de blaas gaat kijken om de wand te inspecteren. Is er bloed in de urine dan zal men via deze weg eventueel kankerweefsel kunnen opsporen.
Behandeling van urineweginfecties
Bij zeer zware infecties waar patiënten een groot risico lopen gebeurt de behandeling in het ziekenhuis. Een matige infectie kan men ook thuis behandelen. Lage urineweginfecties hebben een antibiotica kuur van 7 dagen nodig. Bij pijn kan men extra pijnstilling nemen. Hoger gelegen urineweginfecties moeten een antibiotica kuur van 7 tot 14 dagen krijgen. Voldoende drinken is nodig om de infectie te verdunnen en pijnstillers zoals ibuprofen helpen de pijn onder controle te krijgen.
Enkele bronnen
Wat is een blaasontsteking?
Oorzaken van een blaasontsteking
Behandeling van urineweginfecties