Vitamine D-tekort: oorzaken en symptomen

Dagelijks een kwartiertje in de zon zitten zou moeten helpen om voldoende vitamine D binnen te krijgen. Toch zijn er heel wat mensen die aan een tekort van vitamine D lijden. In dit artikel bespreken we de problemen en de oplossingen van een vitamine D-tekort.

Het belang van vitamine D

Vitamine D is een krachtige vitamine die de systemen in je lichaam beïnvloedt. In tegenstelling tot andere vitamines functioneert vitamine D als een hormoon en elke cel in je lichaam heeft daarvoor een receptor.

Je lichaam extraheert vitamine D uit cholesterol wanneer je huid wordt blootgesteld aan zonlicht. Je vindt het ook terug in vette vis en verrijkte zuivelproducten, maar het is moeilijk om het enkel uit je dieet te halen.

De aanbevolen dagelijkse inname (RDI) ligt meestal rond de 400-800 IU, maar diverse experts beweren dat meer beter is. Volgens een onderzoek uit 2011 bijvoorbeeld, lijdt 41,6% van de volwassenen in de VS aan een tekort. Dit aantal stijgt tot 69,2% bij Latino’s. en tot wel 82,1% bij Afro-Amerikanen.

Risicofactoren voor een vitamine D-tekort

• Een donkere huid maakt het opnemen van zonnestralen moeilijker.
• Bij het ouder worden verminderen de lichaamsfuncties die vitamine D genereren.
• Overgewicht kan lijden tot tekorten omdat de vetcellen de vitamine D opslorpen.
• Weinig of helemaal geen vis of zuivelproducten nuttigen zorgt voor tekorten.
• Op een plaats (ver van de equator) leven waar de zon weinig schijnt.
• Leven in een vervuild gebied verlaagt de kans om zonnestralen op te nemen.
• Zonnestralen volledig blokkeren door te veel zonnecrème te gebruiken, vermindert de opname van vitamine D.
• Het dragen van lange kledij omwille van religieuze redenen kan de opname van vitamine D door zonnestralen beperken.
• Nooit de zon opzoeken zorgt ook voor tekorten.
• Je spijsvertering kan onvoldoende vitamine D absorberen naar aanleiding van bijvoorbeeld de ziekte van Crohn.
• Wanneer je lijdt aan een lever- of nierziekte, heb je doorgaans lagere vitamine D-spiegels.
• Zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven, net als hun pasgeboren kinderen, hebben meer kans op een tekort.^[1]

Symptomen van een vitamine D-tekort

De meeste mensen zullen een vitamine D-tekort niet herkennen als dusdanig. Toch zijn er enkele symptomen die wijzen op een verdoken aanwezigheid van een deficiëntie.

Vaak ziek worden

Een van de belangrijkste taken van vitamine D is je immuunsysteem sterk houden, zodat je virussen en bacteriën die ziektes veroorzaken kunt bestrijden. Vitamine D werkt dus direct samen met de cellen die verantwoordelijk zijn voor de bestrijding van infecties.

Als je vaak een verkoudheid hebt of een griepje krijgt, kunnen lage vitamine D-spiegels een bijdragende factor zijn. Verschillende studies hebben een verband tussen een vitamine D-tekort en luchtweginfecties zoals verkoudheid, bronchitis en longontsteking aangetoond.

Een aantal studies hebben aangetoond dat het innemen van vitamine D-supplementen met een dosering tot 4.000 IE dagelijks je risico op luchtweginfecties kan verminderen.

Vermoeidheid die niet verdwijnt

Je moe voelen kan vele oorzaken hebben en een vitamine D-tekort kan daar een van zijn. Helaas wordt dit vaak over het hoofd gezien als een mogelijke oorzaak.

Case studies hebben aangetoond dat zeer lage bloedspiegels vermoeidheid kunnen veroorzaken wat een ernstig negatief effect heeft op de levenskwaliteit.

In één geval bleek een vrouw die klaagde over chronische vermoeidheid, een vitamine D-bloedspiegel te hebben van slechts 5,9 ng / ml. Dit is extreem laag want alles onder de 20 ng / ml is onvoldoende. Toen de vrouw een vitamine D-supplement slikte, steeg haar niveau tot 39 ng / ml en verdwenen haar symptomen.

Zelfs bloedwaarden die niet extreem laag zijn, kunnen een negatief effect hebben op je energieniveau. Een groot observationeel onderzoek keek naar de relatie tussen vitamine D en vermoeidheid bij jonge vrouwen. Uit het onderzoek bleek dat vrouwen met bloedspiegels van minder dan 20 ng / ml of 21-29 ng / ml eerder klagen over vermoeidheid dan mensen met bloedspiegels van meer dan 30 ng / ml.

Bot- en rugpijn

Vitamine D helpt op verschillende manieren de botgezondheid te behouden. Ten eerste verbetert het de opname van calcium door je lichaam. Bot- en lage rugpijn kunnen tekenen zijn van een lage vitamine D-spiegel in het bloed.

Grote observationele studies hebben een verband gevonden tussen een tekort en chronische lage rugpijn. Een andere studie onderzocht de associatie tussen vitamine D-spiegels en rugpijn bij meer dan 9.000 oudere vrouwen. De onderzoekers ontdekten dat mensen met een tekort meer kans hadden op rugpijn, waaronder hevige rugpijn die hun dagelijkse activiteiten beperkte.

Depressie

Een depressieve stemming kan ook een teken zijn van een vitamine D-tekort. In overzichtsstudies konden onderzoekers vitamine D-deficiëntie koppelen aan depressie, vooral bij oudere volwassenen.

In een analyse vond 65% van de observationele studies een verband tussen lage bloedspiegels en depressie. Aan de andere kant hebben de meeste gecontroleerde onderzoeken, die meer wetenschappelijk gewicht hebben dan observationele studies, geen verband aangetoond.

De onderzoekers die de studies analyseerden merkten echter op dat de doseringen van vitamine D in gecontroleerde studies vaak erg laag waren. Bovendien merkten zij op dat sommige van de onderzoeken mogelijk niet lang genoeg hebben geduurd om het effect te zien van het nemen van supplementen op de gemoedstoestand.

Sommige gecontroleerde studies hebben aangetoond dat het geven van vitamine D aan mensen met een tekort helpt om depressie te verbeteren, waaronder seizoensgebonden depressie die optreedt tijdens de wintermaanden.

Slechte wondgenezing

Een langzame wondgenezing na een operatie of een letsel kan een teken zijn van een lage vitamine D-spiegel.

Resultaten van een reageerbuisstudie suggereren dat vitamine D de productie van verbindingen verhoogt die cruciaal zijn voor de vorming van een nieuwe huid als onderdeel van het wondhelingsproces.

Daarnaast wordt gesuggereerd dat de vitamine D helpt bij het beheersen van ontstekingen en het bestrijden van infecties.

Helaas is er op dit moment weinig onderzoek gevoerd naar de effecten van vitamine D-supplementen op wondgenezing bij mensen met een tekort.

Uit één studie bleek echter dat beenzweren bij patiënten met een tekort met gemiddeld 28% in grootte afnamen.

Botverlies

Vitamine D speelt een cruciale rol bij de calciumabsorptie en het botmetabolisme.

Veel ouderen die de diagnose botverlies hebben, menen dat ze meer calcium nodig hebben. Ze kunnen echter ook een tekort aan vitamine D hebben.

Een lage botmineraaldichtheid is een indicatie dat je botten calcium en andere mineralen hebben verloren. Dit geeft oudere volwassenen, vooral vrouwen, een verhoogd risico op botbreuken.

In een groot observationeel onderzoek bij meer dan 1100 vrouwen van middelbare leeftijd in de menopauze of postmenopauze, vonden onderzoekers een sterk verband tussen lage vitamine D-spiegels en lage botmineraaldichtheid.

Een gecontroleerde studie toonde echter aan dat vrouwen die vitamine D-deficiënt waren, geen verbetering in botmineraaldichtheid ervoeren toen ze hooggedoseerde supplementen innamen, zelfs als hun bloedspiegels verbeterden.

Ongeacht deze bevindingen, kan een adequate inname van vitamine D en het handhaven van de bloedspiegels binnen het optimale bereik een goede strategie zijn voor de bescherming van de botmassa en het verminderen van het risico op breuken.

Haarverlies

Haarverlies wordt vaak toegeschreven aan stress, wat een vaak voorkomende oorzaak is. Wanneer haarverlies echter ernstig is, kan dit het gevolg zijn van een ziekte of een tekort aan voedingsstoffen.

Haarverlies bij vrouwen werd in verband gebracht met lage vitamine D-spiegels, hoewel er tot nu toe zeer weinig onderzoek naar is gedaan.

Alopecia areata is een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door ernstig haarverlies op het hoofd en andere delen van het lichaam. Lage vitamine D-spiegels zijn gekoppeld aan alopecia areata en kunnen een risicofactor zijn voor de ontwikkeling van de ziekte.

Een studie bij mensen met alopecia areata toonde aan dat lagere vitamine D-bloedwaarden in het algemeen geassocieerd waren met ernstig haarverlies.

Spierpijn

De oorzaken van spierpijn zijn vaak moeilijk te bepalen. Er zijn aanwijzingen dat een vitamine D-tekort een mogelijke oorzaak kan zijn van spierpijn bij kinderen en volwassenen.

In een onderzoek bleek 71% van de mensen met chronische pijn een vitamine D-tekort te hebben. De vitamine D-receptor is aanwezig in zenuwcellen (nociceptoren) die pijn voelen.

Eén onderzoek bij ratten toonde aan dat een tekort leidde tot pijn en gevoeligheid als gevolg van stimulatie van nociceptoren in spieren.

Enkele studies hebben aangetoond dat het nemen van hooggedoseerde vitamine D-supplementen verschillende soorten pijn bij mensen met een tekort kan verminderen. ^[2]

De behandeling van een vitamine D-tekort

Een behandeling van een vitamine D-tekort houdt in dat je meer vitamine D inneemt via je dieet en via supplementen. Hoewel er geen consensus is over de vitamine D-spiegels die vereist zijn voor een optimale gezondheid, wordt een concentratie van minder dan 20 nanogram per milliliter over het algemeen als ontoereikend beschouwd, en moet deze worden behandeld.

Richtlijnen van het Institute of Medicine verhoogden de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (RDA) van vitamine D tot 600 internationale eenheden (IU) voor iedereen van 1 tot 70 jaar oud, en verhoogden deze tot 800 IE voor volwassenen ouder dan 70 jaar om de gezondheid van de botten te optimaliseren. De veilige bovengrens werd ook verhoogd tot 4.000 IE. Artsen kunnen meer dan 4.000 IE voorschrijven om een vitamine D-tekort te corrigeren.

Als in de zon zitten en veel vis eten voor jou geen optie is, kan je kiezen voor een kwalitatief supplement om dit vitamine d-tekort weg te nemen.^[3]