Onderzoekers ontdekken waar stress ‘leeft’

Onderzoekers aan de Universiteit van Yale^[1] hebben gevonden waar het gevoel van stress zich precies bevindt in de hersenen. Dit helpt je omgaan met de angst en bezorgdheid die stress kan oproepen.

Hersenscans van mensen die worden blootgesteld aan zeer stressvolle en verontrustende beelden – zoals een snauwende hond, verminkte gezichten of smerige toiletten – onthullen een netwerk van neurale verbindingen. Deze verbindingen lopen door het gehele brein, te beginnen vanaf de hippocampus – het hersengebied dat helpt bij het reguleren van de motivatie, emoties en het geheugen.

De hersennetwerken die de fysiologische respons op stress ondersteunen zijn goed bestudeerd bij dieren. De activering van onder andere de hypothalamus triggert de productie van steroïde hormonen, glucocorticoïden genaamd, als reactie op stress en bedreigingen. De bron van de subjectieve ervaring van stress die mensen ervaren tijdens bijvoorbeeld de COVID-19 pandemie is echter moeilijker te lokaliseren.

“We kunnen ratten niet vragen hoe ze zich voelen,” zei Elizabeth Goldfarb^[2] van het Yale Stress Center en hoofdauteur van het onderzoek. Goldfarb en co-auteurs, waaronder de psychiater Rajita Sinha^[3], voerden een serie fMRI-scans uit bij proefpersonen die werden gevraagd om hun stressniveaus te kwantificeren wanneer ze verontrustende beelden zagen.

De studie^[4] toont aan dat neurale verbindingen uit de hippocampus bij het bekijken van deze beelden niet alleen aan fysiologische stress-gerelateerde hersengebieden activeren, maar ook de dorsale laterale frontale cortex, een gebied betrokken bij cognities en emoties.

Wanneer de verbindingen tussen de hippocampus en de frontale cortex sterker waren, meldden dat ze zich minder gestrest voelden bij triggerende beelden. Omgekeerd meldden de proefpersonen dat ze zich meer gestresst voelden wanneer de scans aangaven dat het neurale netwerk tussen de hippocampus en de hypothalamus actiever was.

“Deze bevindingen kunnen ons helpen therapeutische interventie op maat te maken voor meerdere doelen, zoals het versterken van de verbindingen van de hippocampus naar de frontale cortex of het verminderen van de signalering naar de fysiologische stresscentra,” zei Sinha.

Alle proefpersonen waren gezond en in sommige gevallen leken hun reacties tijdens het experiment aanpasbaar; de netwerkverbindingen met de frontale cortex werden sterker naarmate de proefpersonen werden blootgesteld aan de stressvolle beelden. Sinha en Goldfarb speculeerden dat deze proefpersonen misschien wel toegang hadden tot herinneringen die hun reactie op stressvolle beelden hielpen matigen.

“Net als recente bevindingen dat het herinneren van positieve ervaringen de stressrespons van het lichaam kan verminderen, suggereert ons werk dat geheugen-gerelateerde hersennetwerken kunnen worden ingezet om een meer veerkrachtige emotionele respons op stress te creëren,” zei Goldfarb.^[5]