Geef cataract (“staar”) geen kans
Gepubliceerd op 11 mei 2016 - Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020
Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020
Cataract of staar is een oogziekte waarbij de heldere lens van het oog wazig tot ondoorzichtig wordt en waardoor het zicht aanzienlijk vermindert.
De lens in onze ogen hebben we nodig om beelden scherp te stellen. Hiervoor moet de lens duidelijk transparant zijn. In een normaal oog valt het licht door de transparante lens op het netvlies dat achteraan in de oogbol gelegen is. Hoe helderder de lens des te scherper het beeld is dat gevormd wordt.
Bij cataract is de lens wazig en zal ook het beeld dat gevormd wordt onduidelijker zijn. Het kan in één enkel of beide ogen voorkomen. Meestal is dit een ouderdomsziekte die niet besmettelijk of pijnlijk is.
Oorzaken van cataract
- Leeftijdsgebonden cataract: de ooglens bestaat uit water en eiwitten. Bij het ouder worden kunnen de eiwitten samenklonteren en ervoor zorgen dat de lens minder transparant wordt en een wazig beeld gaat geven.
- Niet leeftijdsgebonden cataract kan tal van oorzaken hebben:
- Na een oogtrauma kan men cataract ontwikkelen. Dit kan nog tot een jaar na het oplopen van het trauma. In deze categorie heb je ook het ontwikkelen van staar na een andere chirurgische ingreep aan de ogen.
- Cataract na straling: het overmatig blootstellen van de ooglens aan ioniserende straling (X-ray), infrarode straling of ultraviolette straling kan secundaire staar veroorzaken.
- Diabetespatiënten kunnen een ontsteking krijgen ter hoogte van de ooglens en op deze manier cataract ontwikkelen.
- Infecties bij het pasgeboren kind zoals herpes simplex, rubella, toxoplasmose, syfilis en het cytomegaal virus kunnen cataract geven.
- Medicatiegebruik zoals het nemen van corticoïden.
Risicofactoren voor het krijgen van cataract
De grootste risicofactor van cataract is de ouderdom. Hoe ouder men wordt, hoe meer kans men heeft om deze ziekte te ontwikkelen. Verder zijn er nog de familiale of genetische belasting, de aanwezigheid van diabetes, het gebruik van tabak en de langdurige blootstelling aan zonlicht die het risico vergroten.
Symptomen van cataract
De symptomen van cataract zijn niet zichtbaar in een vroeg stadium. Wanneer de cataract zich in een verder gevorderd stadium bevindt, is er een duidelijke beperking van het zicht, dat niet meer corrigeerbaar is door een bril. Er is een verlies aan contrast en schaduweffecten.
De kleurwaarneming is verminderd en er kunnen oplichtende cirkels (halo’s) ontstaan rond lichtpunten. Ook nachtblindheid of dubbelzicht via het getroffen oog kan voorkomen.
Behandeling van cataract
- Bij mensen met een vroegtijdig optreden van cataract kunnen geholpen worden door het aanpassen van hun bril of zonnebril door de schittering van het licht weg te nemen. Zorgen voor een betere verlichting bij het lezen of het fijne werk, alsook het gebruik van een vergrootglas kan helpen.
- De meeste symptomen zijn matig en het chirurgisch verwijderen van de bewolkte lens is pas nodig als men beperkingen heeft bij het uitvoeren van de noodzakelijke activiteiten van het dagelijks leven. Activiteiten die ook met een bril moeilijk zijn, zoals: auto rijden, lezen, het kijken naar computer of video schermen. Een vereiste hierbij is dat men zeker moet zijn dat er een duidelijke verbetering van het zicht zal optreden na de ingreep.
- Wanneer in het oog andere oorzaken voor het verminderde zicht aanwezig zijn, kan een operatie niet altijd helpen. Dit kan voorkomen bij glaucoom, macula degeneratie, diabetische retinopathie of een oogzenuwbeschadiging ten gevolge van glaucoom.
- Een verwijdering van de wazige lens wordt meestal gecombineerd met het plaatsen van een kunststoflens. De sterkte ervan wordt een week voor de operatie bepaald.