Overmatige triglyceriden in het bloed kunnen orgaanschade veroorzaken

Laatst bijgewerkt op 11 augustus 2020

In een nieuwe studie aan de Saarland Universiteit in Saarbrücken hebben dr. Timo Speer en zijn collega’s de mechanismen gevonden waardoor hoge niveaus van bloedlipiden kunnen leiden tot ontstekingen en, na verloop van tijd, ernstigere gevolgen, zoals orgaanschade.

Ontstekingen worden veroorzaakt door en zijn een risicofactor voor veel aandoeningen. Deze omvatten obesitas, diabetes en cardiovasculaire problemen. Een van de belangrijkste redenen voor een ontsteking is een infectie. Wanneer het lichaam voelt dat er gevaarlijke vreemde micro-organismen, zoals bacteriën, zijn binnengedrongen, ontketent dit een immuunreactie. Ontsteking is een belangrijk onderdeel van die reactie.

Deze gang van zaken is natuurlijk en draagt meestal bij aan het behoud van een goede gezondheidstoestand. Soms echter treedt een ontsteking op om andere redenen dan een infectie en kan deze abnormaal aanhouden, wat leidt tot verschillende soorten schade.

Een nieuwe studie gepubliceerd in Nature Immunology^[1], beschouwt een factor die ongezonde ontstekingen zou veroorzaken, namelijk hoge triglyceridenspiegels, die een maat zijn voor het vetgehalte in het bloed.

Uit de studie bleek dat een hoog vetgehalte in het bloed tot ontstekingen kan leiden, wat dan weer andere biologische processen kan beïnvloeden en mogelijk leidt tot orgaan- en bloedvatschade.

Het verband tussen triglyceriden en sterfterisico

De onderzoekers voerden hun studie eerst in vitro uit, en daarna in muismodellen, voordat ze de relevante mechanismen in menselijke deelnemers bestudeerden. Ze richtten hun onderzoek op een belangrijk inflammasoom: de NLRP3. 

Een inflammasoom herkent markers die aangeven dat er iets vreemds aan de hand is met onze lichaamscellen. Deze markers kunnen afkomstig zijn van pathogenen, geproduceerd worden door lichaamscellen wanneer ze niet normaal werken, of wanneer ze aanwezig zijn in de omgeving van lichaamscellen.^[2] NLRP3 is een eiwitcomplex dat een cruciale rol speelt bij het activeren van de immuunrespons van het lichaam.

Dr. Speer en zijn team wilden uitzoeken wat NLRP3 per ongeluk in beweging kon zetten. Hun inspanningen toonden aan dat abnormaal hoge lipidenniveaus – en vooral hoge niveaus van triglyceriden – verantwoordelijk waren voor schadelijke ontstekingen.

In muismodellen leidden hoge niveaus van de APOC3-lipide – de triglyceride in kwestie – tot orgaanschade. Door te werken met menselijke deelnemers – sommigen met een chronische nierziekte en anderen met een geschiedenis van hartaanvallen – vonden de onderzoekers dat hogere niveaus van APOC3 kunnen bijdragen aan zowel nierschade als vasculaire problemen. Hoge APOC3-niveaus werden ook geassocieerd met een verhoogd risico op sterfte door alle oorzaken.

“Ons werk bestond uit het bestuderen van een speciale groep lipiden, de triglyceriden. We hebben kunnen aantonen dat wanneer deze natuurlijk voorkomende vetten in verhoogde concentraties aanwezig zijn, ze onze afweercellen zodanig kunnen veranderen dat het lichaam reageert alsof het reageert op een bacteriële infectie”.

“Dit leidt tot een ontsteking die, als ze chronisch wordt, de nieren kan beschadigen of atherosclerose kan veroorzaken – de vernauwing van de slagaders als gevolg van een ophoping van afzettingen op de binnenste slagaderwand. En atherosclerose is een van de belangrijkste oorzaken van hartaanvallen en beroertes,” zei dr. Timo Speer.

Deze bevindingen, zo stellen de onderzoekers, suggereren dat door zich te richten op overmatige apolipoproteïne C3, specialisten uiteindelijk in staat zullen zijn om ongezonde ontstekingen te bestrijden.

Het zal ook belangrijk zijn om zich te concentreren op de manieren waarop voeding het niveau van de bloedvetten kan beïnvloeden. Het volgen van een vetarm dieet kan de levensverwachting van risicopatiënten, zoals mensen met diabetes of mensen met een te hoge bloeddruk, aanzienlijk verlengen.

Dit komt omdat het triglyceridengehalte in het bloed vaak toeneemt bij mensen met een vetrijk dieet. Als gevolg van biochemische veranderingen ontwikkelen de triglyceriden giftige eigenschappen die het aangeboren immuunsysteem van het lichaam activeren. Dit initieert een reeks zelfvernietigende processen, waaronder die waarbij de wanden van de slagaders worden aangevallen en de bloedvaten verstopt raken, waardoor de bloedstroom afneemt.^[3]

Meer weten over triglyceriden? Lees volgende artikelen:

>> Triglyceriden: normale en hoge waarden, hoe verlagen
>> Slechte gewoonten die je triglyceriden doen toenemen