Menopauze: stadia & oorzaken
Gepubliceerd op 16 januari 2017 - Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020
Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020
In dit artikel leggen we uit wat de menopauze precies is, welke de verschillende stadia zijn die vrouwen doorlopen en wat de eigenlijke oorzaak van de menopauze is. Lees in volgende artikelen ook over de symptomen van de menopauze en behandelingen van de menopauze.
Menopauze, wat is dat?
De menopauze is de natuurlijke manier om de vruchtbare periode in het leven van de vrouw te beëindigen. Het is het einde van de eisprong, de menstruatiecyclus en het krijgen van de maandstonden. Bij de meeste vrouwen komt deze rond de leeftijd van 50 jaar. Toch zijn er vrouwen die dit vroeger (rond de 40 jaar) of later (rond de 60 jaar) kunnen ervaren. Een vroegtijdige menopauze is meestal abnormaal en we spreken dan van een premature menopauze.
We kunnen de menopauze beschouwen als het resultaat van een uitputting van de eicellen in de eierstokken en de vermindering in aanmaak van de vrouwelijke hormonen. De menopauze wordt als voltooid beschouwd, wanneer er gedurende een volledig jaar geen menstruatie of menstruatiecyclus is opgetreden.
Het optreden van de menopauze is een proces of overgangsperiode waarbij de vrouw geleidelijk overgaat van een vruchtbare cyclus naar een niet-vruchtbare fase. Het is een traag proces dat al begint tussen de 30 en de 40 jaar wanneer de eierstokken minder oestrogeen en progesteron beginnen te produceren.
Deze vrouwelijke hormonen zijn belangrijk voor de normale menstruatiecyclus en het krijgen van een succesvolle zwangerschap. Oestrogeen heeft naast haar rol bij de voortplanting ook nog een duidelijk rol bij de botaanmaak en het behoud ervan.
Oestrogeen houdt het hart gezond, zorgt voor een goede elasticiteit van de huid en onderhoudt de hersenfuncties. Het chirurgisch verwijderen van de eierstokken veroorzaakt een vroegtijdige (chirurgische) menopauze.
De verschillende stadia in de menopauze
In het meest ideale geval treden deze stadia achtereenvolgens op. Sommige vrouwen merken helemaal niets van deze stappen en hebben er dan ook weinig of geen last van.
1. De peri-menopauze: deze begint meestal 3-5 jaar voordat de laatste menstruatie optreedt en verloopt tot één of twee jaar na de laatste menstruatie. In deze fase treden er tekenen en symptomen op die typisch zijn voor de menopauze.
2. De menopauze: is een volledige stopzetting van de menstruatie en de menstruatiecyclus. Deze stopzetting is al een jaar voltooid, men heeft een chirurgische menopauze ondergaan of een bloedonderzoek heeft deze bevestigd. Vanaf dat moment kan men niet meer op een natuurlijke wijze zwanger worden.
3. De post-menopauze: begint één tot twee jaar na de laatste menstruatiecyclus waarbij totaal geen menstruatie meer optreedt. Vanaf dit moment kunnen er door de sterke hormoonvermindering meer gezondheidsproblemen optreden zoals: osteoporose, hart- en vaatziekten en vaginale droogheid.
Oorzaken van de menopauze
De natuurlijke menopauze is een geleidelijk proces. De eierstokken beginnen minder oestrogeen en andere steroïde hormonen te produceren. Wanneer dit gehalte aan hormonen daalt spreken we in de beginfase van een perimenopauze. Afhankelijk van de oorzaak spreken we van een andere soort menopauze.
1. Prematuur: is een menopauze die optreedt onder de 40 jaar. Deze kan op een natuurlijke wijze ontstaan, maar ook ten gevolge van andere problemen zoals:
- Familiale genetisch bepaalde redenen.
- Auto-immuunziekten.
- Abnormaal X chromosoom.
- Medische behandelingen (bekken chirurgie, chirurgische verwijdering van de eierstokken, radiotherapie of chemotherapie).
- Medicatie die de oestrogenen aanmaak vermindert.
- Roken.
2. Chirurgisch: kan al dan niet een premature menopauze zijn. Deze treedt op wanneer de eierstokken omwille van een ziekte of ongeval volledig chirurgisch verwijderd werden