De stof melatonine is een afgeleide vorm van het aminozuur trythofan en wordt op een brede schaal verspreid in voedselbronnen zoals bijvoorbeeld melk, amandelen, bananen, bieten, komkommers, mosterd en tomaten.
Bij mensen wordt melatonine vooral gesynthetiseerd door de pijnappelklier, maar we vinden de productie ook terug in de gastro-intestinale streek en in de retina.
Melatonine en de afgeleide producten ervan zijn krachtig antioxidanten en hebben een sterke anti-onstekingswerking. Ook helpt de stof bij de hypotensie, de communicatie tussen de cellen, het bestrijden van kanker, het activeren van de nuttige bruine vetten, het verlagen van de effecten van bloedlipiden en bijgevolg het algemeen beschermen van onze weefsels tegen een brede waaier aan bedreigingen.
Melatonine is volgens studies en een overdaad aan bewijzen die hieruit kunnen worden afgeleid ook goed ter ondersteuning van het circadische ritme, de hormonenbalans, de gezondheid van onze reproductieorganen, de cognitie, de gemoedsgesteltenis, de regulatie van de bloedsuikerspiegel en het metabolisme van onze beenderen. Daarnaast verbetert het ook de algemene antioxidante status van het lichaam en verlaagt het de bloeddruk.
Voorts kan melatonine assisteren bij de preventie van diabetische complicaties, en het verbeteren van de gevolgen van een behandeling bij mensen die te maken hebben met een cardiovasculaire aandoening en ook bepaalde specifieke vormen van kanker.
Verschillende manieren waarop melatonine helpt in de strijd tegen veroudering van het menselijk lichaam
Melatonine kan, zo bewijzen de meest recente onderzoeken, van nut zijn bij de bestrijding van de ziekte van Alzheimer. Dit heeft de stof te danken aan zijn unieke eigenschap, namelijk de capaciteit om de barrière tussen het bloed en het brein te doorbreken. De orale inname van melatonine draagt bij tot de bescherming van de barrière tussen het bloed en het brein, en dit in het bijzonder in gevallen van zogenaamde hypoxische kwetsuren die voor permanente schade in het brein en het bloed kunnen zorgen omdat schade wordt aangebracht aan de delicate weefsels van onze hersenen die er uiteindelijk voor zorgen dat het bloed niet meer normaal kan functioneren, met tal van kwalijke consequenties als gevolg.
In dit verband werd de laatste tien jaar een hele reeks van intensieve onderzoeken uitgevoerd. Die onderzoeken tonen aan dat melatonine ook gunstige effecten heeft ten aan zien van neurodegeneratieve stoornissen. Dit onderzoek is echter wel nog experimenteel. Het is zelfs zo dat de brede waaier van de antioxidante activiteiten, die melatonine kan ontplooien, een gunstig effect kunnen hebben op het inperken van de schade van neurodegeneratieve aandoeningen aan het centrale zenuwstelsel. Dit wordt intussen onderstreept door tal van goed gedocumenteerde en gecontroleerde studies.
Zo blijkt intussen dat melatonine bijdraagt tegen de stijd tegen de uitbraak van de ziekte van Alzheimer (AD) en bij de bescherming van de vitale celstructuren zoals de mitochondria, en ook tegen oxidatieve stress en aftakeling.
Het afnemen van de mitochondriale functies zijn een van de meest voorkomende kenmerken van neurodegeneratieve ziektes waaronder de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington. Melatonine heeft ook veelbelovende vooruitzichten bij het promoten van de slaappatronen en het voorkomen van cognitieve schade, net als bij het verbeteren van de verwarring en de rusteloosheid die vaak in de loop van de avond voorkomt bij mensen die lijden aan de ziekte van Alzheimer, het zogenaamde ‘sundowning’.
Meer recent onderzoek spitste zich toe op de preventieve eigenschappen van melatonine op het vlak van het afsterven van de cellen van het menselijk brein en bij de beta amyloïde plaque, een van de meest voorkomende onderliggende onderzoeken van de ziekte van Alzheimer. Melatonine helpt beletten dat deze cellen afsterven door het onderhouden van de energie en helpt het metabolisme met inname van de zuurstof bij hoog gestresseerde mitochondria in de neuronen.
Een interessante vaststelling die je uit deze bijkomende recente studies kan afleiden is het feit dat de verhoogde niveaus van melatonine tijdens de nacht in verband kunnen gebracht worden met de ernst van mentale gebreken bij patiënten die last hebben van dementie. Ook een verstoring van de circadische ritmes kan rechtstreeks worden gelinkt aan de cognitieve vermogens en prestaties van patiënten die kampen met de ziekte van Alzheimer. Belangrijk is dat melatonine meer efficiënt is in de vroegere stadia van de ziekte van Alzheimer. Het is van belang hierbij te noteren dat melatonine meer efficiënt kan zijn in de vroege stadia van de ziekte van Alzheimer.
Ga de strijd aan met obesitas met behulp van melatonine
In recente jaren hebben dieetspecialisten en medische experts erkend dat een toestand als obesitas vaak verbonden is aan stress, overeten uit emotionele redenen, een vermindering en een verstoring van de slaap en een verandering in de hormonenbalans. Een recente studie werd uitgevoerd naar vrouwen die last hadden van het laat-avond-eetsyndroom; een eetstoornis waarbij de patiënt gedreven wordt door een onweerstaanbare drang om zich ’s avonds en ’s nachts ongecontroleerd met eten vol te proppen.
Uit deze studie werd heel wat nuttige info afgeleid. Zo kwam het team tot de ontdekking dat vrouwen die aan deze aandoening leden duidelijk last hadden van een verstoring van de circadische ritmes van hun melatoninepeil. Ook werd bij deze vrouwen een stoornis vastgesteld in de balans van hun cortisol (een stresshormoon dat een belangrijke factor kan spelen bij problemen met het gewicht) en hun ghreline (een specifiek hormoon dat de honger opwekt). Ook werd vastgesteld dat bij deze vrouwen er sprake was van een hele reeks van andere problemen op het vlak van hun gedrag en fysiologische markers die gerelateerd zijn aan de eetlust en de regulering op neuro-endocrien vlak.
Er zijn nog geen studies gepubliceerd die aantonen dat een dosis melatonine bijdraagt tot een gebalanceerd menselijk gewicht, maar de eerste, weliswaar nog preklinische studies tonen alvast veelbelovende resultaten voor in de toekomst.
Bij een testgroep met mensen van middelbare leeftijd stelden de preklinische studies vast dat het toedienen van een dagelijkse dosis melatonine hielp bij het onderdrukken van de hoeveelheid abdominaal vet, het peil van plasmaleptine en het insulinepeil en dus ook een vermindering van het lichaamsvet en de inname van voedsel. Andere onderzoekers konden uitpakken met de conclusie dat melatonine eveneens verantwoordelijk is voor de vermindering van intra-abdominaal vet, een verlaging van het plasma-insuline en leptine en de daling van het lichaamsgewicht die verbonden is aan het ouder worden.
Andere studies in het labo otdekten dat melatonine bruine adipose weefsel activeert. Het bruine weefsel stimuleert het lichaam om zelf vet te verbranden in plaats van het op te slaan. In de meer recente jaren werd bruin vet steeds vaker een doelwit in de globale strijd tegen een verdere verspreiding van obesitas die wereldwijd een ware epidemie dreigt te worden.
Bij een proef met ratten werd aan ratten met obesitas ten gevolge van hun dieet in een pre diabetische fase een supplement met melatonine van 4 mg per kg lichaamsgewicht per dag gegeven. Dit resulteerde in een grote daling van het lichaamsgewicht, het vetgehalte, het peil aan seruminsuline en de triglycerides bij de onderzochte ratten.
Bij mensen is het equivalent een dosis van 48 mg bij mensen met een gewicht van 80 kg, wat op zich een behoorlijk grote dosis is die de volgende dag voor verwardheid kan zorgen. Een typische dosis melatonine voor een mens gaat van 10 mg tot 300 mg. Neem dit in voor het slapengaan.
Helpt osteoporose voorkomen
Andere data, die eveneens slechts voorkomen uit studies op dieren, suggereren dat melatonine weldadige effecten heeft op het herstel en het herschapen van het gebeente, net als op de minerale densiteit van de beenderen van de mens. Dit maakt van melatonine wellicht een ideale kandidaat bij de preventie van osteoporose als een hulpmiddel bij het genezen van breuken.
Een erg kleine (piloot)studie met een dubbelblinde placebogroep ging op zoek naar het effect van melatonine bij 18 personen in de periode van de menopauze (45 tot 55 jaar) en dit gedurende een periode van 6 maanden.
Uit de studie kwam naar voren dat melatonine een verbetering teweegbracht in de scores van de fysische symptomen. Zo slapen de onderzochte doelgroep beter en zorgde de melatonine voor een gedaald niveau aan osteocalcine (een negatieve marker voor de formatie van het gebeente).
Uit deze weliswaar nog niet verder uitgewerkte studie kan je voorlopig afleiden dat melatonine helpt de beenderen te herstellen bij beschadiging en beperkt het verslijten van beenderen. We manen aan tot voorzichtigheid en vermelden er graag bij dat deze studie op klinisch niveau weliswaar relevant lijkt, maar dat verder onderzoek zeker nog nodig is.
Samenvatting
De veroudering van het lichaam is een proces dat vele factoren bevat, waaronder een wijd verspreide waaier aan vrije radicalen, en ook allerlei metabolische, hormonale en andere veranderingen op het vlak van de immuniteit. Er is voorlopig nog onvoldoende direct klinisch bewijs voorhanden dat melatonine de levensverwachting en de kwaliteit van het leven van de mens kan verhogen, maar toch zijn er intussen al een reeks indicaties die deze rol van melatonine in de cascade van het ouder worden weten aan te stippen
- Melatonine speelt zeker zijn rol bij tal van vitale processen, en ook bij de secretie valt melatonine niet weg te denken.
- Een te laag peil aan melatonine blijkt verbonden aan tal van metabolische functies en een verlaging van het hormonenpeil, wat op zijn beurt kan bijdragen tot de versnelling van veroudering van het lichaam.
- Melatonine heeft ook een reeks van eigenschappen die helpen het afweersysteem van ons lichaam te versterken. Wanneer dit systeem onvoldoende werkt, zal ook het proces van het ouder worden van ons lichaam versneld worden.
- Melatonine heeft voorts ook een verrassend lage toxiciteit en er zijn voorlopig ook nog altijd geen negatieve neveneffecten vastgesteld, zeker niet bij het innemen van een dosis van minder dan 10 mg per dag, wat als een veilige dosis wordt beschouwd.
