Wat zijn de oorzaken van leveraandoeningen?
Gepubliceerd op 16 mei 2016 - Laatst bijgewerkt op 12 juli 2022
Laatst bijgewerkt op 12 juli 2022
De lever kan door verschillende oorzaken aangetast worden. Cellen kunnen ontstoken geraken, zoals in hepatitis (hepas = lever, itis = ontsteking).
Een van de redenen is alcoholmisbruik. Zeg zelfs maar de meest voorkomende en bekendste reden in Noord-Amerika. Alcohol is direct giftig voor de levercellen en kan een leverontsteking veroorzaken, ook bekend als alcoholhepatitis. Bij chronisch alcoholmisbruik stapelt het vet zich op in de lever.
Leverziekte ten gevolge van misbruik van drugs en geneesmiddelen
Levercellen kunnen tijdelijk of definitief ontstoken geraken door het blootstellen aan drugs en medicijnen. Sommige van deze producten kunnen leiden tot permanente schade aan lever. Dit is de reden waarom de bijsluiters van heel wat medicijnen hier expliciet voor waarschuwen. Houd je dus zeker aan die voorgeschreven dosissen!
Positief is dat bij een aantal van die medicijnen de leverklachten ook weer stoppen wanneer je ze niet meer neemt. De schade is dus niet altijd definitief. Dit geldt voor eenaantal antibiotica.
Opgelet: ook sommige kruidenremedies en het zeer overmatig gebruik van bepaalde vitamines kan leiden tot leverproblemen. Zo bv. Vitamine A, kava kava, ma huang en andere.
Ook zijn sommige paddenstoelen giftig voor de lever. Het eten van wilde paddenstoelen die je niet kent wordt daarom zeker afgeraden.
Cirrose
Cirrose is een leverontsteking in een verre fase. Dit kan leiden tot het uiteindelijke falen van de lever.
Infectiehepatitis
De term hepatitis verwijst zoals al gezegd naar een ontsteking. De cellen van de lever kunnen aangestoken worden door een infectie.
Hepatitis A is een virale infectie die verspreid wordt door de fecale en orale route wanneer kleine hoeveelheden van geïnfecteerde fecale materie zich verspreiden. Dit zorgt voor een acute ontsteking van de lever die doorgaans spontaan weer opgelost wordt. Het vaccin tegen hepatitis A is meestal voldoende om deze vorm van leverproblemen te voorkomen. De allerbeste manier om verspreiding van deze vorm van leverklachten te voorkomen is algemene hygiëne, waaronder grondig de handen te wassen, zeker bij de bereiding van voedsel.
Hepatitis B wordt verspreid door het blootstellen aan lichaamsvloeistoffen (naalden bij druggebruikers, besmet bloed en seksueel contact) en kan leiden tot een acute infectie. Dit kan op termijn uitmonden in een chronische ontsteking die op zijn beurt weer kan leiden tot cirrose en leverkanker. Het vaccin tegen hepatitis B is een afdoende middel hier tegen.
Hepatitis C veroorzaakt chronische hepatitis. Het wordt ook verspreid door het blootstellen aan lichaamsvloeistoffen zoals net aangehaald bij hepatitis B. Momenteel is er nog geen werkbaar vaccin tegen deze vorm van hepatitis.
Hepatitis D is een virus dat afkomstig is van een bijkomende besmetting bij hepatitis B, opnieuw verspreid door lichaamsvloeistoffen zoals de vorige varianten.
Hepatitis E is een virus dat verspreid wordt door blootstelling aan besmet water en voedsel.
Andere virussen
Andere virussen kunnen ook leiden tot een ontsteking van de lever of hepatitis als onderdeel van een cluster van problemen. Virale infecties met mononucleosis, adenovirus en het cytomegalovirus kunnen de lever ontsteken. Infecties van niet virale oorsprong zoals toxoplasmose zijn minder voorkomende oorzaken.
Vette lever niet ten gevolge van drankmisbruik
NASH, niet alcoholische steatohepatitis (ook een vette lever genoemd) betekent de opstapeling van vet in de lever die leidt tot ontstekingen van de lever met een graduele vermindering van de functies van de lever.
Hemochromatose
Dit is een storing van metabole aard die leidt tot de abnormale hoge opname van ijzer in het lichaam. Dit kan op zijn beurt dan weer leiden tot de vorming van weefsel in de lever, tot pancreas en hartproblemen, wat weer leidt tot ontsteking, cirrose, leverkanker en uiteindelijk leverfalen. Dit is een erfelijke ziekte.
De ziekte van Wilson
Deze ziekte is eveneens van erfelijke oorsprong en ze heeft een effect op de mogelijkheden van het lichaam om koper op te nemen. Deze ziekte kan wel niet leiden tot cirrose en leverfalen.
De ziekte van Gilbert
Bij deze ziekte treedt een abnormaliteit op in het bilirubinepeil in de lever. Het is een vaak voortkomende ziekte die tot 7% van de Amerikaanse bevolking beïnvloedt. Er zijn geen duidelijke symptomen en de ziekte wordt doorgaans vastgesteld wanneer bij routinetesten in het bloed onderzocht wordt.
Het gaat om een goedaardige aandoening en de ziekte vraagt geen behandeling.
Kanker
Primaire kanker aan de lever treedt op in de structuur en de cellen van de lever. Secundaire kanker begint eerst in een ander orgaan van het lichaam en verspreidt zich dan ook in de lever, meestal via het bloed. Bekende vormen van deze kanker beginnen eerst in de longen, de borst, ingewanden, maag en pancreas. Ook leukemie kan de lever aantasten.
Abnormaliteiten in de bloedstroom
Het syndroom van Butt Chiari is een ziekte waarbij bloedklonters gevormd worden in de leverader, wat leidt tot het beletten dat het bloed de lever verlaat. Dit kan leiden tot een stijging van de druk van de bloedvaten van de lever, vooral in de slagader.
Dit kan op zijn beurt er voor zorgen dat levercellen afsterven met als gevolg cirrose en falen van de lever. Hartfalen kan ook de oorzaak zijn van het feit dat vloeistoffen zoals bloed zich verzamelen in de lagere aders van het lichaam met als gevolg het opzwellen en het ontsteken van de lever.
Complicaties van leverziekten
Omdat de lever verantwoordelijk is voor heel wat functies die een invloed hebben op tal van organen in het lichaam kan een probleem aan de lever heel wat complicaties hebben. Enkele voorbeelden zijn:
- Hepatitische encefalopathie: dit houdt in dat het stikstofpeil toeneemt ten gevolge van de onmogelijkheid van de lever om de proteïnen uit het opgenomen voedsel verder te verwerken met als gevolg verwarring, lethargie en zelfs coma
- Abnormale bloedingen: de lever is verantwoordelijk voor het produceren van factoren die leiden tot bloedklonters. Een verlaagde werking van de lever heeft een verhoogd risico op bloedingen tot gevolg
- De synthese en verwerking van proteïnen: proteïnen die in de lever worden aangemaakt blokkeren bepaalde functies van het lichaam
- Portale hypertensie: omdat lever voor een grote toevoer van het bloed zorgt kan een beschadiging van het leverweefsel de bloeddruk in de bloedvaten voor de lever verhogen, wat op zijn beurt andere organen beïnvloedt.