Nieuwe vondst: ons immuunsysteem kan mogelijk alle kankers genezen

Laatst bijgewerkt op 19 juni 2020

Een nieuw ontdekt deel van ons immuunsysteem zou kunnen worden ingezet voor de behandeling van alle vormen van kanker, zeggen wetenschappers van de Universiteit van Cardiff.^[1] Het team ontdekte een methode om prostaat-, borst-, long- en andere kankers te doden in laboratoriumtests.

De wetenschappers waren op zoek naar onontdekte manieren waarop het immuunsysteem op natuurlijke wijze tumoren aanvalt. De bevindingen, gepubliceerd in Nature Immunology, zijn niet getest bij patiënten, maar de onderzoekers zeggen dat ze “een enorm potentieel” hebben.^[2]

De rol van T-cellen

Ons immuunsysteem is de natuurlijke afweer van ons lichaam tegen infecties, maar het valt ook kankercellen aan. In ons bloed zit een belangrijke T-cel. De T-cel is een immuuncel die het lichaam kan scannen om te beoordelen of er een bedreiging is die moet worden geëlimineerd. Deze T-cel kan een breed scala aan kankers aanvallen. Een enkel type T-cel zou dus in staat kunnen zijn om veel verschillende soorten kanker te vernietigen.

T-cellen hebben “receptoren” op hun oppervlak die hen in staat stellen om op chemisch niveau te “zien”. Het team van Cardiff ontdekte een T-cel dat een breed scala aan kankercellen, waaronder long-, huid-, bloed-, colon-, borst-, bot-, prostaat-, eierstok-, nier- en baarmoederhalskankercellen, kon vinden en doden. Cruciaal bij deze vondst is dat het normale weefsel onaangeroerd bleef.

Deze specifieke T-cel receptor heeft een wisselwerking met een molecuul genaamd MR1, dat zich op het oppervlak van elke cel in het menselijk lichaam bevindt. Men denkt dat MR1 de verstoorde stofwisseling in een kankercel naar het immuunsysteem leidt.

Waarom is dit een belangrijke vondst?

T-cell kankertherapieën bestaan al en de ontwikkeling van de kankerimmunotherapie is een van de meest opwindende ontwikkelingen op dit gebied geweest.

Het bekendste voorbeeld is CAR-T – een levend medicijn dat wordt gemaakt door de T-cellen van een patiënt genetisch te manipuleren om kanker op te sporen en te vernietigen. CAR-T kan dramatische resultaten hebben die sommige patiënten veranderen van terminaal ziek in volledige remissie.

De aanpak is echter zeer specifiek en werkt slechts bij een beperkt aantal vormen van kanker waarbij er een duidelijk doelwit is om de T-cellen te trainen in het opsporen ervan. Bij kankers in de vorm van tumoren boekt deze aanpak echter minder succes.

De onderzoekers zeggen dat hun T-cel receptor kan leiden tot een “universele” kankerbehandeling. Het idee is dat er een bloedmonster zou worden genomen van een kankerpatiënt. Hun T-cellen zouden worden geëxtraheerd en vervolgens genetisch gemodificeerd, zodat ze geherprogrammeerd werden om de kanker-receptor te maken.

De opgewaardeerde cellen zouden in grote hoeveelheden in het laboratorium worden gekweekt en vervolgens weer in de patiënt worden geplaatst. Het is hetzelfde proces dat gebruikt wordt om CAR-T therapieën te maken.

Het onderzoek is echter alleen in dieren en op cellen in het laboratorium getest, en er zouden meer veiligheidscontroles nodig zijn voordat er met menselijke proeven zou kunnen worden begonnen.^[3]