Hoe kan je een maagzweer behandelen?

Laatst bijgewerkt op 22 juni 2020

Het voornaamste doel van een behandeling van een maagzweer bestaat er in de eerste plaats in om de pijn van de patiënt te verlichten, en uiteraard ook om de maagzweer te genezen, en om verdere complicaties in de toekomst te voorkomen. De eerste stap in het kader van een succesvolle behandeling bestaat erin de risicofactoren terug te dringen, zoals het nemen van NSAID’s en het roken bij de patiënt. De volgende stap bestaat uit medicatie.

1. Antacida

Deze stoffen neutraliseren de aanwezige zuren in de maag. Antacida zoals Maalox, Mylanta en Amphojel zijn een veilige en bijzonder efficiënte vorm van behandeling. Toch is het neutraliserend effect van deze stoffen slechts van korte duur en zal het noodzakelijk zijn om een regelmatige dosis in te nemen.

Antacida die magnesium bevatten zoals de twee eerste hierboven aangehaalde stoffen kunnen de oorzaak zijn van diarree, terwijl producten zoals het ook al aangehaalde Amphojel kunnen leiden tot constipatie. De maagzweer zal vaak terugkomen wanneer het innemen van deze producten gestopt wordt.

2. H2 blockers

Studies hebben aangetoond dat een eiwit dat in de maag vrijkomt met de naam histamine het uitscheiden van het maagzuur bevordert. Histamine antagonisten, de zogenaamde H2 blokkers, zijn geneesmiddelen die speciaal werden ontworpen om de werking van histamine op de cellen van de maag te blokkeren en om de productie van maagzuur af te remmen. Voorbeelden van deze blokkers zijn onder meer cimetidine (Tagamet), ranitidine (Zantac), nizatidine (Axid) en famotidine (Pepcid).

Deze blokkers hebben hun efficiëntie bij de behandeling van een maagzweer bewezen maar toch hebben ze slechts een beperkte rol bij het verwijderen van de bacterie H. phylori wanneer ze niet samen met antibiotica worden genomen. Het is om die reden dat een maagzweer vaak terugkeert wanneer de patiënt stopt met deze blokkers in te nemen.

Over het algemeen worden deze blokkers goed getolereerd en hebben ze ook weinig neveneffecten, zelfs wanneer ze op langdurige basis en vaak worden ingenomen. In zeldzame gevallen zijn er meldingen van patiënten bekend met hoofdpijn, verwarring, lethargie of hallucinaties.

Het chronisch gebruik van cimetidine kan in zeldzame gevallen ook leiden tot impotentie of opzwellen van de borst. Zowel cimetidine als ranitidine kunnen er toe leiden dat het lichaam minder in staat is alcohol te verwerken. Patiënten die deze geneesmiddelen nemen en ook vaak alcohol drinken kunnen een verhoogde bloedalcoholspiegel hebben.

Deze geneesmiddelen kunnen ook een invloed hebben op de capaciteit van de lever om andere medicijnen zoals phenytoine (Dilantin), warfarin (Coumadin) en theophylline te verwerken. Het kan dan ook noodzakelijk zijn om van nabij het effect van deze medicijnen in het oog te houden en eventueel indien nodig de dosis aan te passen.

3. Proton-pomp inhibitoren (PPI’s)

Voorbeelden hiervan zijn onder meer omeprazole (Priosec), lasoprazole (Prevacid), pantoprazole (Protonix), esomeprazole (Nexium) en rabeprazole (Aciphex). Deze stoffen zijn krachtiger dan de hier aangehaalde blokkers bij het onderdrukken van de afscheiding van zuur. De verschillende stoffen zijn vrij gelijkaardig in werking en er is geen bewijs dat het ene efficiënter is dan het andere bij de behandeling van de maagzweer.

De PPI’s zijn duidelijk superieur wanneer het gaat over de behandeling van een esophagale zweer. Deze vorm van zweren zijn meer gevoelig dan gastrische en duodenale zweren wat betreft de hoeveelheden gesecreteerd maagzuur. Het is dan ook belangrijk om bij deze vorm van maagzweren over te gaan tot een behandeling met PPI’s om te komen tot een volledige genezing.

Een natuurlijk middel dat in deze gevallen zijn waarde bewezen heeft is esophageal guardian. De PPI’s worden door het lichaam goed verdragen. Er treden zelden neveneffecten op en wanneer dat toch het geval zou zijn is er sprake van hoofdpijn, diarree, constipatie, braakneigingen en uitslag.

Interessant genoeg hebben deze stoffen weinig effect op de capaciteit van iemand om voedingsstoffen te absorberen en verteren. Er zijn ook geen gevallen bekend dat deze stoffen wanneer ze op lange termijn worden gebruikt onveilig zouden zijn, er zijn dus geen duidelijke negatieve effecten op de gezondheid.

Wel kunnen ze leiden tot een verminderde kalkvorming in de beenderen (osteoporose), en eventueel een lager peil aan magnesium, maar deze twee neveneffecten kunnen gemakkelijk opgespoord en behandeld worden. Bijvoorbeeld aanvullen met een combinatie van magnesiumzouten.

4. Sulcrafate (Carafate) en misoprostol (Cytotec)

Sulcrafate (Carafate) en misoprostol (Cytotec) zijn twee producten die de maag beschermen tegen aanvallen van de verteringsappen met zuren erin. De eerste stof legt een laagje op de oppervlakte van de maagzweer en bevordert zo de genezing ervan. Deze stof kent heel weinig neveneffecten.

Meest bekende neveneffecten zijn constipatie en het beletten van een volledige absorptie van andere medicijnen. Het tweede aangehaald geneesmiddel is een substantie die lijkt op prostaglandines en wordt meestal gebruikt om de maagzweerbevorderende effecten van NSAID’s tegen te gaan.

Studies tonen aan dat deze stof de maag onvoldoende bescherming kan bieden tegen het vormen van maagzweren bij mensen die de NSAID’s op langdurige basis moeten nemen. Een van de meest bekende neveneffecten is diarree. De stof kan ook leiden tot een miskraam bij een zwangere vrouw en ze wordt dan ook vermeden bij deze doelgroep.

5. Behandeling tegen H. pylori

Heel wat mensen hebben de bacterie H Pylori in hun maag zonder dat ze er ooit pijn van hebben of dat dit tot een maagzweer zal leiden. Het is intussen nog steeds niet duidelijk of deze patiënten al dan niet met antibiotica moeten behandeld worden.

Er zijn in ieder geval meer studies nodig om op deze vraag een juist en efficiënt antwoord te kunnen bieden. Patiënten van wie vaststaat dat ze lijden aan een maagzweer en een infectie met H. pylori moeten voor deze beide aandoeningen tegelijk behandeld worden.

Het kan heel moeilijk zijn om de bewuste bacterie volledig uit het lichaam te verwijderen. De behandeling bestaat uit een combinatie van twee antibiotica, dit soms nog samen met een PPI of H2 blokkers. De doorgaans gebruikte antibiotica in dit geval zijn terracycline, amoxicilline, metronidazole (Flagyl), clarithomycine (Biaxin) en levoflocxacine (Levaquin).

Het verwijderen van de bacterie voorkomt het terugkeren van maagzweren, wat een belangrijk probleem is bij alle andere opties om een maagzweer te behandelen. Het elimineren van de bacterie kan ook leiden tot het verminderen van de kans op het ontwikkelen van een vorm van kanker in deze regio in de toekomst.

Wel is het zo dat een behandeling met antibiotica het risico inhoudt van allergische reacties, diarree en soms ook een ernstige, door de antibiotica opgewekte, colitis (een ontsteking van de kartel darm).

6. Dieet

Er is nog geen sluitend bewijs gevonden dat beperkingen op het vlak van de voeding en een strikt dieet een rol kunnen spelen bij de behandeling van een maagzweer.

Er is nog geen relatie gevonden tussen de aandoening maagzweer en het innemen van koffie of alcohol. Maar omdat koffie een stimulerend effect heeft op de afscheiding van de zuren van de maag en omdat alcohol gastritis kan veroorzaken zullen specialisten steeds een gematigd gebruik van zowel alcohol als koffie aan de patiënt aanraden.