Een introductie tot hepatitis A

Laatst bijgewerkt op 24 juni 2020

In dit artikel leggen we uit wat hepatitis A precies is, wat de oorzaken zijn, hoe het behandeld kan worden en dewelke mogelijke complicaties zijn.

Functie van de lever

De lever is de fabriek van het lichaam, die honderden vitale jobs voor ons bestaan uitvoert, waaronder:

• Het opslaan van glycogeen, een koolhydraat dat zorgt voor de productie van energie op korte termijn
• Het maken van gal, wat helpt bij het verteren van vetten
• Maken van de substanties die nodig zijn voor de stollingsprocessen in het bloed
• Verwerken en verwijderen van alcohol, toxines en geneesmiddelen
• Produceren van eiwitten, enzymen die de bouwstenen zijn van de cellen

Je hebt maar één lever in je lichaam, maar gelukkig is het een echt taai orgaan. De lever blijft werken ook als hij al ernstig beschadigdis, en het orgaan kan zichzelf blijven herstellen tot de schade te erg wordt.

Hepatitis A

Hepatitis A is een type van virale leverinfectie die in Europa niet zo vaak voorkomt maar die wel wijdverspreid is in andere delen van de wereld, zoals in Afrika en in India

Aanvankelijke symptomen van hepatitis A zijn gelijkaardig als die van een griep en omvatten onder meer:een lichte koorts, doorgaans niet hoger dan 39,5°C.

• Pijn in de gewrichten en de spieren
• Een algemeen ziektegevoel

Deze symptomen kunnen gevolgd worden door een aantal andere symptomen die te wijten zijn aan de beschadiging van de lever, nl.:

• Geelzucht, dat is het geel worden van de huid en van de ogen
• Heel donkere urine en bleke stoelgang
• Jeuk
• Een gezwollen en zacht aanvoelen van de lever

De symptomen van deze aandoening klaren doorgaans op binnen de twee maanden, al zijn er ook gevallen bekend die tot zes maanden duren. Oudere volwassenen hebben doorgaans meer last van de symptomen van hepatitis A.

In de meeste gevallen zal de lever zich volledig herstellen.

Het behandelen van hepatitis A

Er is geen specifieke behandeling voor hepatitis A, en de behandeling bestaat er vooral in om de persoon die aan deze aandoening lijdt zo veel mogelijk comfort te bieden tot de infectie vanzelf opklaart.

Dit houdt onder meer in:

• Voldoende rusten en je niet teveel vermoeien
• Pijnstillers nemen die de pijn verlichten, houdt er hierbij altijd rekening mee dat je nooit de aanbevolen dosis per dag overschrijdt omdat dit op termijn nog meer schade aan je lever zou kunnen toebrengen
• Nemen van een wisseldouche om het jeukgevoel op de rug te helpen verminderen
• Een medicijn nemen (antiemeticum genaamd) om de gevoelens van misselijkheid en de braakneigingen te verminderen
• Je lever de kans geven om voldoende te rusten, door bijvoorbeeld alcohol te vermijden en het innemen van bepaalde medicatie

Wat veroorzaakt hepatitis A?

Hepatitis A wordt veroorzaakt door het hepatitis A virus. Het virus wordt bijna altijd verspreid via de fecaliën naar de mond wat concreet betekent dat je risico loopt wanneer je iets in je mond steekt dat besmet is geworden door de stoelgang van iemand die lijdt aan hepatitis A.

Het eten van voedsel zoals schaaldieren die werden besmet door vuil rioolwater kunnen er ook toe leiden dat men besmet wordt, net zoals door het drinken van besmet water.

Concreet betekent dit dat de zeer onhygiënische omstandigheden in de krottenwijken zonder toiletten en zonder voldoende stromend water de grootste risicogebieden zijn.

Wat minder vaak voorkomt is dat hepatitis A verspreid kan worden door:

• Het delen van een naald met iemand om drugs in te spuiten
• Het hebben van onveilige seks, vooral anale seks die vaker voorkomt bij homoseksuele mannen

Deze aandoening kan ook worden verspreid door intens persoonlijk contact in afgesloten omgevingen zoals bijvoorbeeld studenten huizen, kostscholen en legerbarakken.

Wie wordt besmet met hepatitis A?

Hepatitis A is wijd verspreid in delen van de wereld waar armoede heerst, die overbevolkt zijn en waar er onvoldoende toegang is tot sanitaire voorzieningen en zuiver water.

Regio’s in de wereld waar hepatitis A vaak voorkomt zijn onder meer:

• Het noorden van Afrika en Afrika onder de Sahara
• Het Indische subcontinent, in het bijzonder Bangladesh, India, Nepal en Pakistan
• Sommige delen van het verre oosten met uitzondering van Japan
• Het Midden-Oosten
• Zuid- en Centraal-Amerika

Hepatitis A komt veel minder vaak voor in landen met hoge inkomens. Zo zijn er in Engeland en Wales gedurende het jaar 2010 slechts 367 gevallen aangegeven van een infectie met hepatitis A. Het is onduidelijk hoeveel van deze aangehaalde infecties buiten Engeland en Wales zijn opgedaan.

Hepatitis A komt het meest voor bij jonge kinderen, maar het wordt vaak niet ontdekt omdat het in deze leeftijdsgroep niet voor specifieke en ernstige symptomen zorgt.

Andere groepen met een verhoogd risico op het krijgen van hepatitis A zijn onder meer:

• Mannen die seks hebben met andere mannen
• Mensen die vaak drugs inspuiten
• Soms rioolwerkers
• Mensen die vaak reizen naar en werken in minder ontwikkelde landen

Vaccinatie tegen hepatitis A

Voor mensen die behoren tot de hoge risicogroepen kan vaccinatie aanbevolen worden.

Omdat hepatitis A vrij zelden voorkomt in Engeland en de rest van West-Europa worden kinderen zeker niet systematisch er tegen gevaccineerd.

Het is zelfs zo dat vaccinatie normaal alleen maar wordt aanbevolen wanneer je moet reizen naar zekere delen van de wereld of wanneer je om een andere reden een hoger risico op een infectie met hepatitis A loopt.

Verspreiden van de infectie met hepatitis A voorkomen

Een infectie met hepatitis A kan vaak worden voorkomen als een vaccinatie of immunoglobine wordt voorzien en dit in een periode van twee weken nadat men aan het virus werd blootgesteld.

Als bij jou de diagnose van hepatitis A is vastgesteld, is het van belang dat iedereen die hierbij zou kunnen besmet zijn, getest wordt op deze aandoening.

Testen kunnen worden aanbevolen voor:

• Mensen met wie men samenleeft
• Mensen voor wie je recent voedsel hebt bereid
• Iedereen met wie je seksuele contacten hebt gehad

Het is hoe dan ook voor iedereen en bijzonder voor mensen die lijden aan hepatitis A van belang om goed op de hygiëne te letten, zoals steeds je handen te wassen wanneer je naar het toilet bent geweest of vooraleer je voeding klaarmaakt.

Tot de extra te volgen maatregelen om besmetting met hepatitis A te voorkomen behoren onder meer dat je geen handdoeken of tandenborstels deelt en niet uit mekaars bord eet.

Complicaties die kunnen optreden bij besmetting met hepatitis A

In de meeste gevallen zal de infectie voorbij gaan zonder dat ze problemen op lange termijn oplevert. Eens de infectie achter de rug is, ontwikkel je normaal immuniteit op lange termijn tegen het virus.

Toch zullen ongeveer 15% van de personen besmet met hepatitis A een paar maanden na de oorspronkelijke infectie een zekere terugkeer van de symptomen kennen, en dit kan meer dan eens voorkomen.

Ernstige complicaties komen doorgaans alleen voor bij mensen die al een voorafgaande leverziekte hebben, of bij oudere mensen, waarbij de meest voorkomende aandoening het leverfalen is, dit is wanneer de lever de meeste of al zijn functies grotendeels verliest.

Eens leverfalen is vastgesteld, is het doorgaans mogelijk om je levensstijl nog enkele jaren op een aanvaardbaar peil te houden door het gebruik van de juiste medicatie. Toch is de enige manier momenteel om leverfalen echt te genezen een levertransplantatie via een donor.