9 krachtige geneeskundige planten en de wetenschap erachter

Laatst bijgewerkt op 11 juli 2022

We leven in een tijd waarin medicijnen op voorschrift de overhand hebben. Zelfs met deze synthetische opties binnen handbereik, keren veel mensen terug naar de medicinale planten waarmee het ooit begon.

In het begin van de 21^ste eeuw was 11% van de door de WHO vertrouwde medicijnen uitsluitend van planten afkomstig. Geneesmiddelen zoals codeïne, kinine en morfine bevatten allemaal planten-afgeleide ingrediënten.

Hoewel gefabriceerde medicijnen zeker van belang zijn, kan het geruststellend zijn om te weten dat de natuurlijke middelen perfect als aanvulling gebruikt kunnen worden. Als aanvulling omdat hun effectieve werking nog steeds door de wetenschap getest wordt.

Specialiste Debra Rose Wilson zette een aantal planten op een rij, en gaf hen een score waarbij ‘0’ wordt gezien als onveilig en ‘5’ als volledig veilig. Ook de hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek naar deze planten wordt een score toegekend.

1. Ginkgo Biloba

• Veiligheid: 3/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3,5/5

Als een van de oudste boomsoorten is gingko biloba ook een van de oudste homeopathische planten, meer bepaald in de Chinese geneeskunde. De bladeren worden gebruikt om capsules, tabletten en extracten te maken. Gedroogd kunnen ze als thee worden geconsumeerd.

Het is misschien het meest bekend om zijn vermogen om de gezondheid van de hersenen te verbeteren. Studies zeggen dat gingko biloba patiënten met milde tot matige dementie kan behandelen, evenals cognitieve achteruitgang bij dementie en de ziekte van Alzheimer kan vertragen.

Recent onderzoek keek ook naar een component dat bij diabetes kan helpen en dieronderzoek bewijst dat het de genezing van botten kan beïnvloeden.

Ginkgo biloba kan helpen bij:

• Dementie
• Alzheimer
• Ooggezondheid
• Ontstekingen
• Diabetes
• Botgenezing
• Angststoornissen
• Depressie

Hou in het achterhoofd dat:

• Langdurig gebruik kan de kans op schildklier- en leverkanker vergroten, wat is waargenomen bij ratten.
• Het is bekend dat de lever slecht omgaat met ginkgo biloba, dus mogelijk moeten leverenzymen worden gecontroleerd.
• Het kan interageren met bloedverdunners.
• Gingko-zaden zijn giftig als ze worden ingeslikt.
• Bijwerkingen kunnen hoofdpijn, maagklachten, duizeligheid en allergische reacties zijn.
• Gingko-gebruik moet met je arts worden besproken vanwege tal van interacties met geneesmiddelen.

2. Kurkuma

• Veiligheid: als kruid 5/5, als supplement 4/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3/5

Het uit India afkomstige kurkuma valt op vanwege zijn schitterende oranje kleur. Van het kruid wordt aangenomen dat het antikanker eigenschappen heeft en DNA-mutaties kan voorkomen.

Het supplement wordt daarnaast als ontstekingsremmer gebruikt bij gewrichtsproblemen. Mensen met artritis kunnen het ook lokaal gebruiken om ongemakken te verlichten. Kurkuma wordt wereldwijd gebruikt als kookingrediënt, waardoor het een antioxidant-rijke toevoeging is aan veel gerechten.^[1]

Kurkuma kan helpen bij:

• Pijn door ontstekingen zoals bij artritis
• Het voorkomen van kanker
• Het voorkomen van DNA-mutaties
• Verschillende huidziekten

Hou in het achterhoofd dat:

• Bij gebruik als supplement hebben mensen de neiging om te veel te nemen, dus het kan moeilijk zijn om de dosering en kwaliteit te vertrouwen. Inname als kruid via eten of drinken is veiliger.
• Langdurig gebruik kan mogelijk maagproblemen veroorzaken.
• Kurkuma heeft een lage biologische beschikbaarheid. Consumeren met peper kan je lichaam helpen om het beter op te nemen.

3. Teunisbloemolie

• Veiligheid: topisch 4,5/5, oraal 3/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3/5

De levendige gele teunisbloem produceert een olie waarvan wordt gedacht dat deze de symptomen van PMS en huidaandoeningen zoals eczeem verlicht.

Studies over deze olie zijn talrijk, maar de bewijzen zijn dat niet altijd. Sommige onderzoeken hebben bijvoorbeeld aangetoond dat teunisbloemolie ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Het is tevens bekend dat het helpt bij aandoeningen zoals atopische dermatitis en diabetische neuropathie. Het kan ook helpen bij onder meer borstpijn.

Recent onderzoek wijst op het verbeteren van de levenskwaliteit bij multiple sclerose, alsook het veranderen van hormonen en insulinegevoeligheid bij patiënten met polycysteus ovariumsyndroom, en tot slot de lokale verbetering van milde dermatitis.

Teunisbloemolie kan helpen bij:

• PMS
• Milde huidaandoeningen
• Borstpijn
• Menopauze
• Ontsteking
• Diabetische neuropathie
• Multiple sclerose
• PCOS
• Bloeddruk

Hou in het achterhoofd dat:

• Interageert met sommige bloedstollingsmedicijnen.
• Veiligheid tijdens de zwangerschap is onzeker.
• Kan de absorptie van geneesmiddelen tijdens hiv-behandeling beïnvloeden.
• Interageert met lithium voor bipolaire stoornis.
• Langdurig gebruik is mogelijk niet veilig.

4. Lijnzaad

• Veiligheid: 4,5/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3,5/5

Lijnzaad, ook verkrijgbaar als olie, is een van de veiligere keuzes onder de plantaardige voedingssupplementen. Lijnzaad wordt al duizenden jaren geoogst en wordt geprezen om zijn antioxiderende werking en ontstekingsremmende voordelen.

Hoewel meer onderzoek bij mensen moet worden gedaan, zegt een onderzoek dat lijnzaad kan helpen bij het voorkomen van darmkanker.

Een andere studie stelt dat lijnzaad de bloeddruk kan verlagen. Wanneer het wordt geconsumeerd, kan het zelfs helpen bij het verminderen van obesitas. Veel mensen voegen lijnzaad toe aan havermout en smoothies, en het is ook verkrijgbaar in de vorm van tabletten, olie en bloem.

De beste manier om lijnzaad toe te voegen, is via je dieet. Strooi gemalen zaden op ontbijtgranen of salade, of doe ze bij een stoofpot, zelfgebakken brood of smoothies.

Lijnzaad kan helpen bij:

• Verminderen van obesitas
• Reguleren van bloeddruk
• Voorkomen van darmkanker
• Ontstekingen
• Opvliegers

Hou in het achterhoofd dat:

• Lijnzaad kan de oestrogeenproductie bij vrouwen beïnvloeden, vooral als ze in het verleden kanker hebben gehad of zwanger zijn.
• Eet geen rauw of onrijp lijnzaad, omdat deze giftig kunnen zijn.

5. Tea tree olie

• Veiligheid: 4/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3/5

De tea tree, afkomstig uit Australië, produceert een olie waarvan lang wordt gedacht dat deze gunstig is voor huidaandoeningen, waaronder milde acne, voetschimmel, kleine wondjes, roos, insectenbeten en andere inflammatoire huidaandoeningen.

Een recente studie stelt dat tea tree olie de groei van acne-veroorzakende microben vertraagt. Het wordt vaak gebruikt als een sterk geconcentreerde etherische olie.

Wilson beveelt aan dat tea tree olie, zoals bij alle essentiële oliën, moet worden verdund in een dragerolie. Ze voegt eraan toe dat het vaak al verdund wordt in verschillende huidverzorgingsproducten en crèmes.

Tea tree kan helpen bij:

• Acne
• Voetschimmel
• Sneeën
• Roos
• Insectenbeten

Hou in het achterhoofd dat:

• Tea tree olie is giftig als het oraal wordt ingenomen.
• Je huid kan een allergische reactie ervaren.
• Het kan je hormonen beïnvloeden.
• Langdurig gebruik wordt niet aanbevolen.

6. Echinacea

• Veiligheid: 4,5/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3,5/5

Echinacea is veel meer dan die mooie, paarse bloemen die je ziet in tuinen. Deze bloemen worden al eeuwen gebruikt als medicijn in de vorm van thee, sap en extracten. Tegenwoordig kunnen ze als poeders of supplementen worden ingenomen.

Het bekendste gebruik van echinacea is het verkorten van de symptomen van verkoudheid, maar er zijn meer studies nodig om dit voordeel te verifiëren en om te begrijpen hoe echinacea de immuniteit verhoogt wanneer een virus aanwezig is.

Echinacea kan helpen bij:

• Verkoudheden
• Immuniteit
• Bronchitis
• Infecties van de bovenste luchtwegen

Hou in het achterhoofd dat:

• Het kan zwaar zijn voor het spijsverteringskanaal en maagklachten veroorzaken.
• Allergische reacties zijn mogelijk.

7. Druivenpitextract

Veiligheid: 4,5/5

Wetenschappelijk bewijs: 3,5/5

Het druivenpit-extract, dat verkrijgbaar is via vloeistof, tabletten of capsules, is al lang ingeburgerd en geprezen voor zijn antioxiderende werking. Het heeft krachtige gezondheidsvoordelen, waaronder het verlagen van cholesterol en het verbeteren van de bloedsomloop.

Druivenpitextract kan helpen bij:

• Kanker^[2]
• LDL-cholesterol verlagen
• Beenadercirculatie
• Oedemen
• Bloeddruk

Hou in het achterhoofd dat:

• Ga voorzichtig te werk als je bloedverdunners of bloeddrukmedicatie gebruikt of op het punt staat een operatie te ondergaan.
• Het kan de ijzerabsorptie verminderen.

8. Lavendel

• Veiligheid: 4/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3,5/5

Als je angstig bent, is de kans groot dat iemand je heeft aanbevolen essentiële lavendelolie te gebruiken. Deze aromatische, paarse bloem heeft een vrij sterke reputatie onder studies, die zich vooral hebben gericht op zijn anti-angstcapaciteiten.

Lavendel is bewezen rustgevend te zijn in een onderzoek onder tandheelkundige patiënten, terwijl een ander onderzoek bevestigde dat lavendel direct van invloed kan zijn op het humeur en de cognitieve prestaties. Het wordt ook geprezen om zijn kalmerende eigenschappen om mensen te helpen beter te slapen.

Onlangs is ontdekt dat lavendel ook ontstekingsremmende voordelen heeft. Het is het meest effectief verdund en aangebracht op de huid of gebruikt in aromatherapie, en het heeft weinig bijwerkingen.

Lavendel kan helpen bij:

• Angsten
• Spanningen
• Hoge bloeddruk
• Migraine

Hou in het achterhoofd dat:

• Het kan huidirritaties veroorzaken.
• Het is giftig als het oraal wordt ingenomen.
• Het kan hormonen verstoren wanneer het onverdund wordt toegepast.

9. Kamille

• Veiligheid: 4/5
• Wetenschappelijk bewijs: 3,5/5

Met bloemen die op kleine madeliefjes lijken, is kamille een medicinale plant waarvan wordt gedacht dat het anti-angst-eigenschappen heeft. Het is een populaire theesmaak, maar kamille kan tevens worden ingenomen via vloeistoffen, capsules of tabletten.

De kalmerende krachten van kamille zijn vaak bestudeerd. Een studie uit 2009 stelt bijvoorbeeld dat kamille beter is dan het nemen van een placebo bij de behandeling van gegeneraliseerde angststoornissen. Kamille is veilig voor langdurig gebruik en kan zelfs bij kanker gunstige eigenschappen hebben.

Kamille kan helpen bij:

• Angst
• Stress
• Slapeloosheid
• Kanker

Hou in het achterhoofd dat:

• Het kan allergische reacties veroorzaken. Er zijn meldingen geweest van anafylaxie.
• Het kan interageren met bloedverdunners.^[3]