Wat is foliumzuur? Voeding + de link met zwangerschap en vermoeidheid

Foliumzuur staat vooral bekend als de vitamine die vrouwen in extra hoeveelheden moeten innemen tijdens de zwangerschap^[1], maar vervult daarnaast nog heel wat andere functies.

Functies van foliumzuur

Zoals dat bij elke vitamine die belangrijk is voor het lichaam het geval is, vervult foliumzuur méér dan een functie. Eerst en vooral is de vitamine erg belangrijk voor een goede groei en werking van het lichaam als geheel, alsook voor de productie van rode en witte bloedcellen. Daarbij speelt foliumzuur ook mogelijk een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het ongeboren kind. En dan specifiek als het gaat om de ontwikkeling van het zenuwstelsel.

Ook verkleint foliumzuur potentieel de kans op tal van geboorteafwijkingen, waaronder NBD (neurale-buisdefect) of open rug, hazenlip of open gehemelte. Dergelijke problemen ontstaan vaak doordat de moeder zelf een tekort heeft aan deze vitamine, en daarom wordt supplementatie bij zwangere vrouwen dan ook sterk aangeraden.

(Nog) niet bewezen gezondheidseffecten van foliumzuur

Naast de gangbare gezondheidsvoordelen van foliumzuur, die vooral betrekking hebben op de ontwikkeling van het lichaam en het zenuwstelsel, zijn er nog een aantal andere gezondheidseffecten op te merken. Deze zijn echter niet allemaal wetenschappelijk bewezen, aangezien er nog onvoldoende onderzoek is gedaan. Vaak zijn de resultaten van studies ook onduidelijk, waardoor men dus geen eenduidige conclusie kan maken:

• Het voorkomen van hart- en vaatziekten^[2];
• Het voorkomen van kanker aan de dikke darm;
• Het voorkomen van dementie en depressie.

Foliumzuur & zwangerschap

Zoals vermeld is foliumzuur vooral bekend vanwege zijn functie bij de ontwikkeling van het ongeboren kind. Foliumzuur als supplement kan echter ook het risico op andere problemen zoals autisme voorkomen.^[3] De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 400 microgram is optimaal voor zwangere vrouwen, maar een gezond en gevarieerd eetpatroon is nog belangrijker.

Het nemen van een supplement begint best tot 4 weken voordat bevruchting kan plaatsvinden. In de meeste gevallen is dat het moment waarop de vrouw stopt met het nemen van de anticonceptiepil. Doorgaans kan men capsules verkrijgen met precies 400 microgram foliumzuur, om de groei van het kind bij zwangerschap te ondersteunen.

Zodra week tien van de zwangerschap is aangebroken, is supplementatie met foliumzuur eigenlijk niet langer nodig. Vaak wordt foliumzuur langer genomen, bijvoorbeeld als men pas later weet dat men zwanger is. Dit vormt echter geen enkel gevaar voor de vrouw of de baby in kwestie.^[4][5]

Foliumzuur & vermoeidheid

Een tekort aan foliumzuur of folaat kan leiden tot bloedarmoede, die op zijn beurt extreme vermoeidheid en lethargie kan veroorzaken.^[6]

Een gebrek komt vaak voor bij zwangere vrouwen en recente moeders, mensen met chronische darmziekten, mensen die een streng dieet volgen, mensen die veel alcohol drinken en mensen ouder dan 65 jaar. Maar ook een gebrekkig dieet kan een tekort veroorzaken.

Het tekort gaat niet weg uit zichzelf, veranderingen in de levensstijl of een supplement zijn nodig.^[7]

Foliumzuur in voeding

Eet gevarieerd om een tekort aan foliumzuur te voorkomen. Voedingsmiddelen die grote hoeveelheden foliumzuur bevatten zijn onder andere:

• Groene bladgroenten, zoals broccoli en spinazie;
• Spruitjes en asperges;
• Erwten, bonen en peulvruchten;
• Champignons;
• Citrusvruchten, bananen en meloenen;
• Tomatensap;
• Eieren;
• Varkensvlees en gevogelte;
• Niertjes en levervlees;
• Schaaldieren;
• Tarwezemelen en verrijkte granen.

De aanbevolen dosis foliumzuur is 400 microgram per dag. Vrouwen die zwanger willen worden, nemen best een foliumzuursupplement. Folaat is essentieel voor een normale groei van de foetus.^[8]